Τι είναι ο φασισμός και πώς να τον σταματήσουμε
του Ernest Mandel
(La Gauche n°6, 18/03/1992)
Είναι 27 Φεβρουαρίου 1933. Η είδηση διαδίδεται σαν πυρκαγιά σε όλη τη Γερμανία: το Ράιχσταγκ καίγεται. Κάποιοι από τον πληθυσμό δεν ασχολούνται με την πολιτική και συνεχίζουν τις δουλειές τους ως συνήθως. Αλλά η πολιτική ασχολείται με αυτούς. Μέσα σε λίγες ώρες, το πολιτικό καθεστώς και η κοινωνική κατάσταση αλλάζουν βαθιά.
Ο Γκέρινγκ, εθισμένος στη μορφίνη και διεφθαρμένος μέχρι το κόκαλο, ο οποίος επρόκειτο να συγκεντρώσει μια τεράστια προσωπική περιουσία στο Τρίτο Ράιχ μέσω κλοπών και λεηλασιών, είναι αρχηγός της αστυνομίας ως πρωθυπουργός και υπουργός Εσωτερικών του Κράτους της Πρωσίας. Είναι το δεξί χέρι του Χίτλερ. Δίνει αμέσως το σήμα στην αστυνομία για δράση.
Ο επαναστατικός ανθρωπισμός 
Ο Ερνέστ Μαντέλ ήταν γνωστός όχι μόνο ως ο κύριος θεωρητικός της Τέταρτης Διεθνούς, αλλά και ως ένας από τους μεγαλύτερους μαρξιστές οικονομολόγους του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα. Ωστόσο, ο απόηχος των έργων του ξεπερνούσε τις γραμμές του κινήματος που ίδρυσε ο Τρότσκι ή του κύκλου των φοιτητών της οικονομίας.
Είναι προφανές ότι το Κρεμλίνο δεν επιδιώκει μόνο γεωπολιτικούς στόχους στην Ουκρανία, όπως η αποκατάσταση της "ιστορικής Ρωσίας" ή ο περιορισμός του ΝΑΤΟ. Οι ομιλίες του Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς και η επίσημη προπαγάνδα, παραπέμπουν σε έναν φιλόδοξο ιδεολογικό στόχο - την πλήρη αναθεώρηση των πολιτικών και ηθικών αντιλήψεων που στηρίζουν την ευρωπαϊκή συναίνεση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πυρήνας αυτής της επί δεκαετίες ανομολόγητης συναίνεσης μπορεί να συμπυκνωθεί στο λακωνικό "ποτέ ξανά/nie wieder". Η παραδοχή ήταν ότι η σελίδα της ιστορίας στην οποία ο ναζισμός ήταν δυνατός ως ιδεολογία και ως σύστημα πρακτικών, έχει γυρίσει για πάντα και ότι ο ναζισμός δεν μπορεί να επιστρέψει σε καμία μορφή.
Ορισμένοι επαγγελματίες υπεραριστεροί λογοκόποι προσπαθούν με κάθε κόστος να «διορθώσουν» τις θέσεις της Γραμματείας της Τέταρτης Διεθνούς για τον πόλεμο, σύμφωνα με τις δικές τους αποστεωμένες προκαταλήψεις. Επιτίθενται ιδιαίτερα στο τμήμα των θέσεων το οποίο αναφέρει ότι σε όλες τις ιμπεριαλιστικές χώρες το επαναστατικό κόμμα, ενώ παραμένει σε ασυμφιλίωτη αντίθεση με την ίδια του την κυβέρνηση σε καιρό πολέμου, πρέπει, παρ’ όλα αυτά, να διαμορφώσει την πολιτική πρακτική του σε κάθε χώρα από την εσωτερική κατάσταση και τις διεθνείς ομαδοποιήσεις, κάνοντας κάθετη διάκριση ανάμεσα σ’ ένα εργατικό κράτος κι ένα αστικό κράτος, ανάμεσα σε μια αποικιακή χώρα και μια ιμπεριαλιστική χώρα.
Τις τελευταίες ημέρες διάβασα μερικές από τις διαφωτιστικές δηλώσεις των Ελερικών και των Αϊφελικών1 (ναι, υπάρχει μια τέτοια τάση!) για τον εμφύλιο πόλεμο στην Ισπανία και για τον σινοϊαπωνικό πόλεμο. Ο Λένιν αποκάλεσε τις ιδέες αυτών των ανθρώπων «παιδικές ασθένειες». Ένα άρρωστο παιδί προκαλεί συμπάθεια. Αλλά από τότε έχουν περάσει είκοσι χρόνια. Τα παιδιά έχουν βγάλει γένια και έχουν κάνει μάλιστα και φαλάκρα. Αλλά δεν έχουν σταματήσει τις παιδικές τους ανοησίες. Αντιθέτως, έχουν δεκαπλασιάσει όλα τα ελαττώματά τους και όλες τις ανοησίες τους και έχουν προσθέσει σε αυτά και ατιμίες. Μας ακολουθούν βήμα προς βήμα. Δανείζονται κάποια από τα στοιχεία της ανάλυσής μας. Διαστρεβλώνουν αυτά τα στοιχεία χωρίς όριο και τα αντιπαραθέτουν στα υπόλοιπα. Μας διορθώνουν. Όταν σχεδιάζουμε μια ανθρώπινη φιγούρα, προσθέτουν μια δυσμορφία. Όταν πρόκειται για γυναίκα, τη στολίζουν με ένα βαρύ μουστάκι. Όταν ζωγραφίζουμε έναν κόκορα, βάζουν ένα αυγό από κάτω του. Και όλη αυτή τη φάρσα την αποκαλούν Μαρξισμό και Λενινισμό.
Από την αρχή της σύγκρουσης, ο Ρώσος πρόεδρος έχει καταγγείλει πολλές φορές τις "υποτιθέμενες έμφυλες ελευθερίες" που είναι της μόδας στη Δύση και που η Ευρώπη θα ήθελε να προωθήσει στην Ουκρανία. Αυτή η ρητορική βρίσκεται στη καρδιά της πολιτικής του δράσης και του αυταρχικού του οράματος για τον κόσμο.
