Για μια άλλη οικονομική πολιτική
Απέναντι στην ακροδεξιά και
στην επίθεση του Τραμπ
Η ευρωπαϊκή οικονομική κατάσταση, σε συνδυασμό με τον πολύ δυσμενή συσχετισμό δυνάμεων απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα, είναι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην άνοδο της ακροδεξιάς και στις πολιτικές λιτότητας.
Συνέντευξη με τον Eric Toussaint
(από το Inprecor No 738 Νοέμβρης 2025)
Antoine Larrache: Μπορείς να μας κάνεις μια επισκόπηση της οικονομικής κατάστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με την παγκόσμια αγορά;
Éric Toussaint: Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις οποίες μπορούμε να προσθέσουμε και τη Μεγάλη Βρετανία, βρίσκονται σε μεγάλη δυσκολία. Πρώτον, η ανάπτυξη είναι σχεδόν μηδενική. Δεν είμαστε καθόλου οπαδοί της ανάπτυξης, αλλά από την άποψη του καπιταλισμού, η ανάπτυξη που πλησιάζει το μηδέν αποτελεί πρόβλημα για τους Ευρωπαίους καπιταλιστές.
Δεύτερον, η ΕΕ βρίσκεται σε μειονεκτική θέση σε σχέση με τους δύο μεγάλους οικονομικούς πόλους, την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η πρώτη έχει τεχνολογικό πλεονέκτημα, δηλαδή στις εμπορικές συναλλαγές της με την Ευρώπη είναι κερδισμένη, καθώς μπορεί να διαθέτει τα προϊόντα της σε τιμές χαμηλότερες από αυτές των αντίστοιχων προϊόντων που παράγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό ισχύει σε τομείς όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, οι ηλιακοί συλλέκτες, ο υπολογιστικός εξοπλισμός κ.λπ. Η ΕΕ βρίσκεται επίσης σε τεχνολογικά μειονεκτική θέση σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και άλλων υπηρεσιών.





Οι σφαγές της 7ης Οκτωβρίου 2023 προκάλεσαν τον θάνατο της Λωρίδας της Γάζας. Θα χρειαστούν χρόνια για να επανέλθει στη ζωή, αν ποτέ το καταφέρει. Αλλά αυτά τα γεγονότα, και η ισραηλινή επίθεση που ακολούθησε, σκότωσαν επίσης την ελπίδα για ένα διαφορετικό Ισραήλ. Είναι ακόμα πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί η έκταση των ζημιών που προκάλεσε αυτός ο πόλεμος μέσα στην κοινωνία και το κράτος του Ισραήλ. Η αλλαγή είναι προφανώς ριζική. Και εδώ επίσης, η απομάκρυνση των ερειπίων και η ανοικοδόμηση θα πάρουν χρόνια, αν βέβαια γίνουν κάποτε. Η Γάζα και το Ισραήλ έχουν καταστραφεί, ίσως ανεπανόρθωτα, το καθένα με τον δικό του τρόπο. Η καταστροφή της πρώτης είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού, για χιλιόμετρα επί χιλιομέτρων, ενώ η δεύτερη παραμένει κρυμμένη κάτω από την επιφάνεια.







Ένα πρώτο κοινό χαρακτηριστικό αυτών των διαφόρων αποικιακών διαδικασιών αφορά τη υπερβολική διάσταση της δικαιολογίας τους. Αν εξετάσουμε τους εποικισμούς που εγκαθίδρυσαν τα ευρωπαϊκά κράτη, διαπιστώνουμε ότι, για τις αστικές τάξεις του 19ου αιώνα, ήταν αυτονόητο ότι η Ευρώπη είχε «εκπολιτιστική αποστολή». Ο Jules Ferry το εξέφρασε με τα εξής λόγια σχετικά με το γαλλικό σχέδιο: «Οι ανώτερες φυλές έχουν ένα δικαίωμα επί των κατώτερων φυλών. Λέω ότι έχουν ένα δικαίωμα επειδή έχουν ένα καθήκον. Έχουν το καθήκον να εκπολιτίσουν τις κατώτερες φυλές » [2]. Με παρόμοια νοοτροπία, ο πνευματικός πατέρας του σιωνιστικού σχεδίου, ο Αυστριακός Theodor Herzl, έγραφε ότι η δημιουργία ενός κράτους των Εβραίων στην Παλαιστίνη θα προστάτευε την Ευρώπη και θα εξέφραζε την αποστολή της, καθώς «θα αποτελούσαν εκεί ένα τμήμα ενός τείχους ενάντια στην Ασία, καθώς και την εμπροσθοφυλακή του πολιτισμού ενάντια στη βαρβαρότητα» [3]. Αφού εξετάσουμε συνοπτικά την εξάπλωση των ευρωπαϊκών αποικιακών επιχειρήσεων από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα, θα αναλύσουμε πώς αυτές επαναλήφθηκαν στην εποικιστική αποικιοκρατία των Εβραίων εποίκων στην Παλαιστίνη μετά το 1948 και στη συνέχεια στην οικοδόμηση του κράτους του Ισραήλ που την διαδέχθηκε, μέχρι το 2024.






Ωστόσο, παρά την υποστήριξη επιφανών επιχειρηματιών όπως ο Peter Thiel και ο Marc Andreessen, τα ακραία λιμπερταριακά όνειρά τους συνεχίζουν να βουλιάζουν: αποδεικνύεται ότι οι περισσότεροι πλούσιοι που σέβονται τον εαυτό τους δεν θέλουν πραγματικά να ζήσουν σε πλωτές πλατφόρμες πετρελαίου, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει χαμηλότερους φόρους, και αν η Próspera μπορεί να είναι ευχάριστη για διακοπές και μερικές σωματικές «βελτιώσεις», Το εξωεθνικό της καθεστώς αμφισβητείται επί του παρόντος στα δικαστήρια.