Ελλάδα: Η ατιμία μιας προβλέψιμης σιδηροδρομικής καταστροφής
του Γιώργου Μητραλιά
Αυτό που ακολουθεί θα μπορούσε να είναι ένα αστείο μαύρου χιούμορ, όμως πρόκειται για μια εντελώς πραγματική ιστορία που είναι πρωτίστως εμβληματική αυτής της νεοφιλελεύθερης και ξεχαρβαλωμένης Ελλάδας του πρώτου μισού του 21ου αιώνα: λίγες μόνο ώρες πριν από την φρικτή σιδηροδρομική καταστροφή της 28ης Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος του συνδικάτου των μηχανοδηγών Κώστας Γενηδούνιας σχολίασε με αυτά τα λόγια την επίσκεψη που ήταν να πραγματοποιήσει ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης την 1η Μαρτίου, δηλαδή την επομένη της καταστροφής, στο "Κέντρο τηλεδιοίκησης – σηματοδότησης του τσιδηροδρομικού δικτύου βορείου Ελλάδος » στη Θεσσαλονίκη: «Ο Κ. Μητσοτάκης θα βρεθεί αύριο στο Κέντρο τηλεδιοίκησης – σηματοδότησης σιδηροδρομικού δικτύου βορείου Ελλάδος, διαβάζω μόλις σε site. Μπορεί κάποιος να μας πει που είναι και που λειτουργεί η σηματοδότηση & τηλεδιοίκηση στην βόρεια Ελλάδα; Προς Δράμα δεν υπάρχει, μετά το ΠΛΑΤΥ προς Φλώρινα μονή γραμμή, ενώ προς Αθήνα όλα σβηστά, μετά το τχ1 κόκκινο, σε λειτουργία η Σίνδος, η γραμμή προς Στρυμώνα ζούγκλα. Στην φωτό, οι ετοιμασίες.. Ρε τι ζουμε;;;;;;»
Με λίγα λόγια, εγκαινιάζοντας την προεκλογική του εκστρατεία, ο Μητσοτάκης θα εκθείαζε το πολλοστό επίτευγμα της κυβέρνησής του στη Θεσσαλονίκη. Μόνο που αυτό το επίτευγμα δεν υπάρχει, είναι εντελώς φανταστικό! Και κυρίως, είναι αυτή ακριβώς η ανυπαρξία του που προκάλεσε το φονικότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στην ιστορία της χώρας (57 νεκροί)!
Να λοιπόν που βρισκόμαστε στην καρδιά αυτής της νέας ελληνικής τραγωδίας, στην ανυπαρξία αυτού που αποτελεί την πιο στοιχειώδη εγγύηση ασφάλειας για κάθε σιδηροδρομική μεταφορά. Για να κατανοήσουμε όμως τον λόγο αυτής της απίστευτης απουσίας συστήματος σηματοδότησης, θα πρέπει να πάμε πίσω, και να ανατρέξουμε στην ιδιωτικοποίηση των ελληνικών σιδηροδρόμων που επέβαλε η διαβόητη Τρόικα της ΕΕ και του ΔΝΤ την εποχή που όλοι αυτοί έθεταν υπό την κηδεμονία τους την Ελλάδα. Μια ιδιωτικοποίηση η οποία - όπως εξάλλου όλες οι ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων επιχειρήσεων - είχε ένα και μόνο στόχο: να ιδιωτικοποιήσει τα κέρδη και να κοινωνικοποιήσει τις ζημίες της εταιρείας. Πράγμα που σήμαινε ότι προσφερόταν, σχεδόν δωρεαν, στον ιδιωτικό τομέα η εκμετάλλευση του σιδηροδρομικού δικτύου, που παράγει κέρδη, ενώ να αφήνονταν στον δημόσιο τομέα οι υποδομές του, που παράγουν μόνο ζημίες!
Αν σταματούσαμε σε αυτή την υπενθύμιση, θα έπρεπε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι ο μόνος υπεύθυνος για τη σιδηροδρομική καταστροφή είναι το ελληνικό κράτος, στο οποίο ανήκει ο ΟΣΕ (Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος), που έχει την αποκλειστικότητα της διαχείρησης των υποδομών, και συνεπώς και του συστήματος σηματοδότησης του σιδηροδρομικού δικτύου. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Πρώτα απ' όλα, η απόκτηση της εκμετάλλευσης των ελληνικών σιδηροδρόμων από τον ιδιωτικό τομέα (στην προκειμένη περίπτωση, από την "Hellenic Train" που ανήκει στην ιταλική κρατική Ferrovie dello Stato) του κόστισε μόλις 45 εκατομμύρια ευρώ, όταν η πραγματική τους αξία ξεπερνούσε τα 300 εκατομμύρια ευρώ! Και σαν να μην έφτανε αυτό το σκάνδαλο, το ίδιο ελληνικό κράτος δεσμεύτηκε το 2022, να επιδοτεί την Hellenic Train με 50 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για να την ενθαρρύνει να λειτουργεί και τις μη κερδοφόρες άγονες γραμμές, συμπεριλαμβανομένης και αυτής που συνδέει την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη, που είναι όμως κάτι παραπάνω από... κερδοφόρα! Και η ειρωνεία είναι ότι οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις ισχυρίζονταν ότι θα ιδιωτικοποιήσουν τους σιδηροδρόμους... για να μην χρειάζεται πια να τους επιδοτούν!
Το αποτέλεσμα ήταν το αναμενόμενο: μετά από αυτό το πραγματικό ξεπούλημα των ελληνικών σιδηροδρόμων, ο ΟΣΕ αποδιοργανώνεται και αναγκάζεται να κάνει δραστικές περικοπές στον προϋπολογισμό του, πράγμα που μεταφράζεται σε περισσότερες απολύσεις και λιγότερες προσλήψεις, λιγότερη επιμόρφωση, λιγότερη συντήρηση του εξοπλισμού και των υποδομών και λιγότερες επενδύσεις. Και βέβαια, δεν είναι τυχαίο ότι το σύστημα σηματοδότησης των σιδηροδρόμων, που λειτουργούσε χωρίς προβλήματα μέχρι το 2010, έπαψε να υπάρχει - κατά διαβολική « σύμπτωση »- στη διάρκεια του ίδιου μοιραίου 2010, τότε που εγκαινιάστηκε η περιβόητη Τρόικα και τα Μνημόνια της και άρχισε η κηδεμόνευση της Ελλάδας. Όλα αυτά λοιπόν, σε συνδυασμό με τις αλλεπάλληλες ήττες και τις απογοητεύσεις του λαού, και κυρίως με τη σήψη του πολιτικού συστήματος, τη διαφθορά του πολιτικού προσωπικού και το ξεχαρβάλωμα του κράτους, που είναι άμεσες συνέπειες των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις της Δεξιάς (Νέα Δημοκρατία), της Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ) και της Κεντροαριστεράς (ΠΑΣΟΚ) τα τελευταία 40 χρόνια, οδηγούν κατ' ευθείαν σε καταστροφές σαν αυτή που μόλις ζήσαμε... και στις άλλες που θα ακολουθήσουν. Αναπόφευκτα…
Εξάλλου, μάθαμε επίσης ότι η οδήγηση στα τυφλά λόγω έλλειψης συστήματος σηματοδότησης δεν είναι « προνόμιο » μόνο των μηχανοδηγών σιδηροδρόμων. Πράγματι, οι μηχανοδηγοί του Μετρό και του Προαστιακού της ελληνικής πρωτεύουσας, καταγγέλλουν τώρα ότι το τελευταίο τμήμα της γραμμής που οδηγεί στο αεροδρόμιο Βενιζέλος της Αθήνας στερείται σηματοδότησης (!) και ότι, αψηφώντας τις διαμαρτυρίες τους, η ιδιωτική εταιρεία που τα εκμεταλλεύεται κάνει πως δεν ακούει και δεν αντιδρά. Προφανώς, είναι θαύμα που δεν είχαμε ακόμα καταστροφές παρόμοιες με αυτή της 28ης Φεβρουαρίου και μέσα στην ελληνική πρωτεύουσα...
Πριν από δέκα ημέρες, ο τελευταίος γόνος της σεβάσμιας πολιτικής δυναστείας των Καραμανλήδων, ο υπουργός Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, που παραιτήθηκε μετά την σιδηροδρομική τραγωδία, κατακεραύνωνε στη Βουλή ένα βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ επειδή αυτός τόλμησε να αμφισβητήσει την ασφάλεια των ελληνικών σιδηροδρόμων. Ο κ. Καραμανλής χαρακτήρισε "ντροπή" και "υποκρισία" την αμφισβήτηση του άμοιρου βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, πριν υπενθυμίσει ότι ο αριθμός των σιδηροδρομικών ατυχημάτων στην Ελλάδα είναι ο μικρότερος στην Ευρώπη. Ο υπουργός δεν είπε ψέματα. Όμως, ξέχασε να πει ότι η Ελλάδα έχει το λιγότερο ανεπτυγμένο και πυκνό σιδηροδρομικό δίκτυο στην Ευρώπη, που περιορίζεται σχεδόν σε μία γραμμή, αυτή που συνδέει την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη.
Πράγματι, η κακοδαιμονία των ελληνικών σιδηροδρόμων δεν είναι ούτε σημερινή, ούτε χτεσινή. Είναι περίπου μόνιμη και είχε κάνει το ελληνικό σιδηροδρομικό τοπίο, τουλάχιστον όπως ήταν μέχρι πριν από περίπου είκοσι χρόνια. να θυμίζει...την Άγρια Δύση παλιότερων αμερικάνικων ταινιών. Παλιές λοκομοτρίς, παλιοί σταθμοί του 19ου αιώνα και η ηλεκτροκίνηση που ξεκίνησε πριν λίγα χρόνια και δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί ούτε καν στη γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη! Γιατί όλα αυτά; Επειδή στην αδράνεια και στο συντηρητισμό της ελληνικής κρατικής γραφειοκρατίας προστέθηκε σύντομα η οργανωμένη κωλυσιεργία του "λόμπι της ασφάλτου", με αποτέλεσμα οι μεταφορές εμπορευμάτων -αλλά και επιβατών- σχεδόν να μονοπωλούνται πάντα στην Ελλάδα από τους οδικούς μεταφορείς.
Το συμπέρασμά μας θα ήταν λοιπόν εντελώς απαισιόδοξο, αν δεν υπήρχε η αχτίδα ελπίδας που αντιπροσωπεύουν οι μαζικές διαδηλώσεις μιας κάποιας ελληνικής νεολαίας, που ξεκίνησαν μετά την φρικτή σιδηροδρομική καταστροφή της 28ης Φεβρουαρίου και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Διαδηλώσεις που τείνουν να εξαπλωθούν και που βροντοφωνάζουν ότι "οι ιδιωτικοποιήσεις σκοτώνουν" και επίσης και κυρίως, "Οι νεκροί μας πριν από τα κέρδη τους"! Ίσως αυτή τη φορά, η σταγόνα οργής του λαού να κάνει να ξεχειλίσει το ποτήρι της υπομονής του που έχει ήδη κρατήσει παράνω από αρκετά...
Το παραπάνω κείμενο μεταφράστηκε από τα γαλλικά
Το ίδιο κείμενο στα γαλλικά: https://blogs.mediapart.fr/
...και στα ιταλικά: https://refrattario.blogspot.
...και στα αγγλικά:https://www.cadtm.org/
...και στα ισπανικά: https://vientosur.info/la-