Μισός αιώνας χωρίς τον Τσε!...
Πενήντα χρόνια χωρίς τον Τσέ και ο ίδιος σίγουρα θα χαιρόταν αφάνταστα που αυτή η δική του επέτειος συμπίπτει με μια λαϊκή εξέγερση σαν κι αυτή του καταλάνικου λαού. Θα άφηνε τα επετειακά και τα μεγάλα λόγια για να δώσει προτεραιότητα στην ουσία, στο τι και πώς θα πρέπει να το κάνουμε για να φτιάξουμε μια, δυο, τρεις, πολλές Καταλονίες...
Το κείμενο του φίλου Μικαέλ είναι εξαιρετικό και φωτίζει βασικές πτυχές της πολιτικής σκέψης και εξέλιξης του Τσε. Εμείς θα περιοριστούμε να πούμε ένα μόνο πράγμα: Ο Τσε είχε κάτι σπάνιο που ακριβώς επειδή λείπει από τη σημερινή αριστερά κάνει τον κόσμο να μην την εμπιστεύεται και να της γυρίζει την πλάτη. Και αυτό είναι η απόλυτη ηθική ακεραιότητα, το καλό παράδειγμα που δίνει ο ηγέτης μπαίνοντας μπροστά στους αγώνες χωρίς να διεκδικεί ούτε δάφνες, ούτε προνόμια, ούτε καν την υστεροφημία. Να λοιπόν γιατί πενήντα χρόνια μετά από τη δολοφονία του, ο Τσε ζει πάντα στη συλλογική μνήμη και συνείδηση σαν κάτι το ξεχωριστό και αμόλυντο που ταράζει τον ύπνο των κάθε λογής γραφειοκρατών αλλά και σαν αληθινή ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια ενός όλο και πιο απάνθρωπου (καπιταλιστικού) συστήματος που απειλεί πια με αφανισμό τον πλανήτη και τους κατοίκους του. Μισό αιώνα μετά από τη δολοφονία του, ο Τσε ζει καθώς οι ιδέες και το παράδειγμα του εξακολουθούν να εμπνέουν εκείνους και εκείνες απανταχού γης που επιμένουν να μην το βάζουν κάτω και να υπερασπίζονται με νύχια και με δόντια τη ζωή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Γιώργος Μητραλιάς
Πώς έβλεπε ο Τσε τον σοσιαλισμό
του Michael Lowy
Από την επιτυχία της κουβανικής επανάστασης, το 1959, μέχρι το 1967, η σκέψη του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα εξελίχτηκε. Αν και οι κεντρικοί άξονες της πολιτικής του θεωρίας και πρακτικής παρέμειναν η χειραφέτηση της Λατινικής Αμερικής και ο αγώνας ενάντια στον ιμπεριαλισμό σε παγκόσμιο επίπεδο, από το 1963 και μετά τον απασχολούσε η άσκηση κριτικής στο αδιέξοδο όπου οδηγούσαν τα συστήματα της Ανατολικής Ευρώπης.
Ο Τσε Γκεβάρα απομακρυνόταν ολοένα και περισσότερο από τις αρχικές αυταπάτες του για την ΕΣΣΔ και τον σοβιετικού τύπου μαρξισμό. Σε επιστολή του, το 1965, προς τον φίλο του Αρμάντο Χαρτ (τον κουβανό υπουργό Πολιτισμού), κατακρίνει σκληρά τον « ιδεολογικό μιμητισμό » που έχει κάνει την εμφάνισή του στην Κούβα με την έκδοση σοβιετικών εγχειριδίων για τη διδασκαλία του μαρξισμού.