Η «τέλεια καταιγίδα» και η (αυτ)απάτη της «στροφής στον κεϊνσιανισμό»
Τι (μας) συμβαίνει και γιατί. Τι να κάνουμε
Του Πάνου Κοσμά
Ο Μητσοτάκης στο δεύτερο διάγγελμα, γλυκύς, με κοινωνική ενσυναίσθηση, σχεδόν κεϊνσιανός. Ο Μακρόν, στο δικό του διάγγελμα,(1) αυτοκριτικός, αναστοχαστικός, αποφασισμένος να τα αλλάξει όλα. Η Μέρκελ, στο πρώτο της διάγγελμα σε 14 χρόνια, να ξεχνά τη σκληρή δημοσιονομική ορθοδοξία στην «ώρα της ανάγκης». Το Eurogroup, αυτή η ανεξέλεγκτη και μη νομιμοποιημένη «μαφία» του ακραίου νεοφιλελευθερισμού, αναστέλλει την ισχύ του Συμφώνου Σταθερότητας και επιτρέπει ακόμη και στην Ελλάδα να «μοιράσει» μερικά δισ. για την αντιμετώπιση της κρίσης εξανεμίζοντας σημαντικό μέρος του πρωτογενούς πλεονάσματος. Κι ο Τραμπ, έτοιμος να «μοιράσει» 250 δισ. δολάρια στα αμερικανικά νοικοκυριά. Τι συμβαίνει λοιπόν; Πρόκειται για τον καπιταλισμό που «μαθαίνει από τα λάθη του» και είναι έτοιμος να μετατραπεί από νεοφιλελεύθερο γκάγκστερ σε κεϊνσιανή «Μητέρα Τερέζα»;
Σπεύδω να πω από την αρχή πως όποιος/α πιστέψει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να ελεγχθεί για εγκληματική πολιτική αφέλεια. Τι όμως συμβαίνει; Και ποια είναι η ενδεδειγμένη στάση απέναντι σε αυτό που συμβαίνει;
Η πανδημία του κορονοϊού αποτελεί ένα δραματικό πρόβλημα δημόσιας υγείας και τα ανθρώπινα δεινά που προκαλεί θα είναι τεράστια. Ήδη, στη Δυτική Ευρώπη, τα συστήματα υγείας είναι στο χείλος της ασφυξίας. Αν διαδοθεί μαζικά σε χώρες του Παγκόσμιου Νότου, των οποίων τα ήδη αδύναμα ή πολύ εύθραυστα συστήματα δημόσιας υγείας έχουν υπονομευθεί τρομερά από 40 χρόνια νειφιλελεύθερων πολιτικών, οι θάνατοι θα είναι πάρα πολλοί.
12,5 δισεκατομμύρια ώρες εργασίας κάθε μέρα.
Για άλλη μια φορά, η ευρωπαϊκή πολιτική των συνόρων σκοτώνει. Μεγάλη ένταση διαπιστώνεται και αυξάνεται τις τελευταίες μέρες στα διάφορα συνοριακά σημεία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Οι προσπάθειες των μεταναστών να εισέλθουν στην ελληνική επικράτεια οδήγησαν σε σοβαρές παρεμβάσεις (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης πυροβόλων όπλων) από τις ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας. Από την Δευτέρα 2 Μαρτίου, θρηνούμε την απώλεια τουλάχιστον δύο ατόμων: ενός μικρού παιδιού τεσσάρων ετών που πνίγηκε κοντά στην νήσο Κω ενώ οι Έλληνες ακτοφύλακες προσπαθούσαν να βυθίσουν μια βάρκα μεταναστών που ερχόταν από την Τουρκία και του Μοχάμαντ αλ-Άραμπ, 22 ετών που πυροβολήθηκε στα χερσαία σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Υπάρχει έντονη υποψία ότι ο πυροβολισμός προήλθε από τον ελληνικό στρατό ή από μια παραστρατιωτική ομάδα ενθαρρυμένη από τις πολιτικές των ελληνικών και τουρκικών αρχών (1) Το γεγονός ότι, όπως ισχυρίζονται οι εκπρόσωποι τύπου του ελληνικού στρατού, αυτό είναι το αποτέλεσμα της πρόκλησης του τουρκικού στρατού, δεν υποβαθμίζει την σοβαρότητα των γεγονότων. Αιτία είναι η πολιτική της Ελληνικής κυβέρνησης, της Τουρκικής κυβέρνησης και της Ευρώπης. Η ακραία βία της αστυνομίας και του στρατού κατόπιν εντολών της Ελληνικής κυβέρνησης, καθώς και η αναστολή του δικαιώματος ασύλου στην Ελλάδα έτυχαν της ισχυρής υποστήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεκριμένα από την Πρόεδρο Ursula Von der Leyen που ευχαρίστησε την Ελλάδα και την χαρακτήρισε ως την "ασπίδα" της Ευρώπης σε αυτές τις "δύσκολες στιγμές"(2).
Πως μπορεί να εξηγηθεί το “αξιοπερίεργο” γεγονός ότι περίπου σύσσωμα τα ΜΜΕ ολάκερου του κόσμου, και οι διάφοροι “αναλυτές” τους, αναλώνονται καθημερινά σε διαπιστώσεις του είδους “ο Τραμπ θα επανεκλεγεί” καθώς “οι Δημοκρατικοί είναι διαιρεμένοι” και “δεν τα πάνε καθόλου καλά”; Και επίσης, πώς μπορεί να εξηγηθεί το ακόμα πιο “αξιοπερίεργο” γεγονός ότι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, τα ίδια βλέπουμε να επαναλαμβάνουν καθημερινά τόσοι και τόσοι αριστεροί που διακρίνονται εξάλλου για την αδιαφορία που δείχνουν για τις αμερικανικές εξελίξεις; Και για να γίνουμε σαφέστεροι, πως εξηγούνται όλες αυτές οι “αξιοπερίεργες” αναλύσεις, τοποθετήσεις, προβλέψεις και προφητείες όταν η χειροπιαστή καθημερινή πραγματικότητα της αμερικανικής κοινωνίας τις διαψεύδει κατηγορηματικά;
Τώρα, που ακόμα και οι πιο σκεπτικιστές και δύσπιστοι δείχνουν ότι αρχίζουν -επιτέλους!- να αντιλαμβάνονται πως ο Μπέρνι Σάντερς αναδεικνύεται σε πάρα πολύ σοβαρό υποψήφιο για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών, νομίζουμε ότι έχει έλθει η ώρα να εξετάσουμε τι είναι αυτό που κάνει το περιεχόμενο της υποψηφιότητάς του να είναι πρωτόγνωρο, ιστορικών διαστάσεων και -στην κυριολεξία- επαναστατικό. Με λίγα λόγια, τι είναι αυτό που κάνει τους κάθε λογής αντιπάλους του, από τον Τραμπ μέχρι το κατεστημένο των Δημοκρατικών και τους μεγάλους καπιταλιστές που κυβερνούν τον κόσμο, να φοβούνται τόσο πολύ αυτόν τον Μπέρνι που προελαύνει, και να κάνουν τα πάντα για να τον « εξουδετερώσουν »...
Όταν το βράδυ της πρώτης μέρας των γαλλικών απεργιακών κινητοποιήσεων προειδοποιούσαμε ότι “Η αναμέτρηση της κυβέρνησης Μακρόν με τη γαλλική κοινωνία, που άρχισε την Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2019, δεν είναι παίξε γέλασε”. Ότι “Μυρίζει μπαρούτι και είναι ξεχωριστή, σαν εκείνες τις σπάνιες που έγραψαν ιστορία στη Γαλλία και στην οικουμένη”. Και ότι “ θα συνεχιστεί και θα κλιμακωθεί τις επόμενες μέρες, και πιθανότατα τις επόμενες βδομάδες”, σίγουρα δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι αυτές οι κινητοποιήσεις θα σπάσουν κάθε ρεκόρ διάρκειας μπαίνοντας σε λίγο στον τρίτο μήνα τους! Να λοιπόν γιατί αυτό που στις 5 Δεκεμβρίου ήταν μια παρακινδυνευμένη πρόβλεψη, είναι σήμερα η κοινότυπη διαπίστωση εχθρών και φίλων: “Δεν πρόκειται πια για μια “απλή”, έστω και πολύ μεγάλη, απεργιακή κινητοποίηση ενάντια στην κυβερνητική (αντι)μεταρρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος. Ούτε καν για ένα παλλαϊκό ξέσπασμα χωρίς αύριο. Κατά κοινή -πλέον- ομολογία, πρόκειται για μια όλο και πιο καθαρόαιμη πολιτική κινητοποίηση ιστορικών διαστάσεων με μια δυναμική που, σε συνδυασμό με την άκαμπτη μακρονική νεοφιλελεύθερη αλαζονεία, δημιουργεί το πιο εκρηκτικό από τα κοινωνικά κοκτέηλ! Ναι, χωρίς αμφιβολία η Γαλλία μοιάζει σήμερα με ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί!…” (1)
Το λιγότερο που θα μπορούσαμε να πούμε για την -πάντα υπό εξέλιξη- μεγάλη γαλλική απεργία στις μεταφορές, στην εκπαίδευση, στην υγεία και αλλού, είναι ότι δεν έχει προηγούμενο: Έχοντας ξεκινήσει πέρυσι, στις 5 Δεκεμβρίου, συμπληρώνει ήδη 40 μέρες όχι μόνο απεργίας αλλά και συνεχών κάθε λογής κινητοποιήσεων και μαζικών διαδηλώσεων, ξεπερνώντας έτσι σε διάρκεια ακόμα και την ιστορική απεργία του Μάη του 1968! Πρόκειται αναμφίβολα για τη μεγαλύτερη και την πιο ουσιαστική εργατική κινητοποίηση ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και κυβερνήσεις που έχει γνωρίσει στα τελευταία 40 χρόνια όχι μόνο η Γαλλία αλλά και η Ευρώπη και -ίσως- ολάκερος ο κόσμος!... 
Ο απολογισμός αυτής της διαδικασίας είναι αρνητικός από το Α μέχρι το Ω. Από την COP1 έως την COP24, οι κυβερνήσεις βάλθηκαν να βρούν μέσα για να μην μειώσουν τις εκπομπές τους, ή να τις κάνουν να μειωθούν από άλλους, ή να κάνουν σαν να τις μειώνουν μετακομίζοντάς τες, ή να αποκτήσουν νέες αγορές ως αντιστάθμισμα της δέσμευσής τους να τις μειώσουν με ομοιοπαθητικές δόσεις, ή να κάνουν να υιοθετηθεί η παράλογη ιδέα ότι το να μην κόβεις ένα δέντρο ισοδυναμεί με το γεγονός ότι δεν καίς ορυκτά καύσιμα.
Στην τελευταία του ταινία, ο Κώστας Γαβράς καταγγέλλει την ωμή συμπεριφορά των Ευρωπαίων πολιτικών ηγετών στη διάρκεια της ελληνικής κρίσης το 2015. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα αξιέπαινο εγχείρημα. Όμως, είναι λυπηρό ότι αποσιωπά αρκετά σημεία που σημάδεψαν εκείνη την περίοδο.
Τι συμβαίνει τούτες τις μέρες στη Βολιβία; Και αν έχουμε να κάνουμε με ένα πραξικόπημα, τι θέλουν και επιδιώκουν και ενάντια σε ποιον στρέφονται οι πραξικοπηματίες; Την σαφέστερη και καλύτερη απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα την δίνει η ίδια η πρωταγωνίστρια του πραξικοπήματος, η αυτοανακηρυγμένη “μεταβατική πρόεδρος” της χώρας Ζανίν Άνιες όταν τολμά να τουϊτάρει τον εξής εύγλωττο διακαή πόθο της: “Ονειρεύομαι μια Βολιβία απαλλαγμένη από τις σατανικές ιθαγενικές ιεροτελεστίες, η πόλη δεν είναι για τους “Ινδιάνους”, καλύτερα αυτοί να πάνε στο Αλτιπλάνο ή στο Τσάκο”. Όπου Αλτιπλάνο είναι τα (πολύ ψηλά) βουνά και Τσάκο η άνυδρη σαβάνα…
Αρκετά -και σωστά- ειπώθηκαν για τις παρελάσεις με αφορμή την εξαίσια επίδειξη κριτικού πνεύματος και συνάμα στοιχειώδους αξιοπρέπειας από τις “10 υπο-κριτικές” κοπέλες στη Νέα Φιλαδέλφεια. Παρόλο λοιπόν που αυτές οι κοπέλες στόχευσαν την καρδιά του προβλήματος “διακωμωδώντας” τον τρόπο με τον οποίο είθισται να βαδίζουν οι απανταχού γης παρελαύνοντες, δεν είδαμε κανένα από τα -κατά τα άλλα εύστοχα κριτικά σχόλια- να καταπιάνεται με αυτή την ουσιαστικότερη πτυχή του προβλήματος. Για τι πρόκειται λοιπόν;
Σίγουρα δεν είναι τυχαίο ότι Κούρδοι και Καταλανοί είναι δυο λαοί με μεγάλη παράδοση αλληλοστήριξης, αλληλεγγύης και κοινών αγώνων. Αλλά ίσως και να μην είναι τυχαίο πως Κούρδοι και Καταλανοί είναι τούτες τις μέρες, στο στόχαστρο των πιο αγριανθρωπικών Ιερών Συμμαχιών της εποχής μας! Κοινή νιοστή τραγωδία, κοινή μοίρα αλλά και κοινή λαϊκή οργή και αποφασιστικότητα πως ο αγώνας συνεχίζεται!... 
“Μπορείτε να φανταστείτε πόσο ριζικά θα άλλαζε ο κόσμος μας, και μαζί με αυτόν και η χώρα μας, αν στην παγκόσμια υπερδύναμη που είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ξεσπούσε αύριο εμφύλιος πόλεμος; Ας μην σπεύσετε να χαμογελάσετε δηλώνοντας ότι το ερώτημα είναι εκτός τόπου και χρόνου ή ότι μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Μην το κάνετε επειδή δεν είναι εκτός ούτε τόπου ούτε χρόνου! Επειδή πρωτοστατούντος του ίδιου του Τραμπ που δεν κρύβει τις εμφυλιοπολεμικές διαθέσεις του, όλο και περισσότεροι είναι στις ΗΠΑ οι εχθροί και φίλοι του που δεν αποκλείουν πια αυτό το -μέχρι χτες αδιανόητο- κατακλυσμικό ενδεχόμενο….”
Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε (με άλλο τίτλο) στις 30 Μαίου 2019, και άρκεσαν μερικοί μήνες όχι μόνο για να το επιβεβαιώσουν τα γεγονότα αλλά και για να αποκτήσει όλη την εκρηκτική γόμωση που ίσως δεν είχε στην αρχή. Ο λόγος λοιπόν για την πρωτοφανούς βίας και χυδαιότητας επίθεση που δέχεται εδώ και βδομάδες η Γκρέτα Τούνμπεργκ στα διεθνή ΜΜΕ και στο διαδίκτυο, με προφανή στόχο να πληγεί ανεπανόρθωτα η ίδια και κυρίως, το όλο και μαζικότερο και πιο ριζοσπαστικό νεολαιίστικο -και όχι μόνο- κίνημα που εμπνέεται από το λαμπρό παράδειγμά της! Μια επίθεση ή μάλλον ένα δημόσιο λιντσάρισμα με χρηματοδότες και “χορηγούς” που έχουν όνομα και διεύθυνση, και που είναι εξάλλου συνηθισμένοι να χρησιμοποιούν όλα τα πολεμικά και άλλα μέσα για να υπερασπίσουν τα ανομολόγητα καπιταλιστικά τους συμφέροντα…