Τι είναι και τι θέλει το «φαινόμενο» Podemos

Του Γιώργου Μητραλιά

Το πολιτικό τοπίο που αφήνουν  πίσω τους τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών μπορεί να συνοψιστεί σε μια λέξη: Ερείπια! Μοναδική όαση το ελληνοϊσπανικό δίδυμο ΣΥΡΙΖΑ- PODEMOS + η μικρότερης εμβέλειας αλλά ιστορική επιτυχία της βελγικής πέραν της σοσιαλδημοκρατίας αριστεράς που με άξονα το PTB (Βελγικό Κόμμα Εργασίας) εκλέγει βουλευτές και μπαίνει μετά από δεκαετίες στο Κοινοβούλιο. Το συμπέρασμα δεν είναι δύσκολο. Από εδώ και πέρα, οποιαδήποτε πρωτοβουλία και κίνηση είτε για την ανοικοδόμηση της ευρωπαϊκής αριστεράς είτε για τη συντονισμένη κινητοποίηση ενάντια στις πολιτικές λιτότητας ή στο φασισμό πρέπει υποχρεωτικά να εκπορεύεται αλλά και να στηρίζεται σε αυτό τον ελληνοϊσπανικό άξονα ΣΥΡΙΖΑ- PODEMOS…

Ιδού λοιπόν ένας παραπάνω λόγος που πρέπει να μας κάνει να θέλουμε να γνωρίσουμε το Podemos, να μάθουμε τι είναι και τι θέλει αυτό που δίκαια ήδη παρουσιάζεται ως το φαινόμενο και συνάμα η μεγάλη ελπίδα της ισπανικής αλλά και ευρωπαϊκής κινηματικής αριστεράς.

Πολιτική έκφραση του κινήματος των Αγανακτισμένων -που πρόφτασε γρήγορα να ριζώσει και να γεννήσει τις μεγάλες πλημμυρίδες (Mareas) για την εκπαίδευση (Πράσινη), την Υγεία (Λευκή), τους ανέργους (Κόκκινη), τις Δημόσιες Υπηρεσίες (Πορτοκαλιά), τις γυναίκες (Βιολετιά), κ.α.-, το κίνημα των Podemos αναδείχτηκε στη μεγάλη έκπληξη των ευρωεκλογών και με το 8% των ψήφων είναι τώρα το τέταρτο κόμμα της χώρας (τρίτο στη Μαδρίτη και σε άλλες μεγάλες πόλεις). Έχοντας καταρτίσει το ευρωψηφοδέλτιό του μετά από ανοιχτές ψηφοφορίες στις οποίες ψήφισαν 33.165 ακτιβιστές των κοινωνικών κινημάτων, το Podemosέκανε μια εντυπωσιακή προεκλογική εκστρατεία (που κόστισε μόλις 130.000 ευρώ) βασιζόμενο στην εθελοντική εργασία των «λεσχών» βάσης του που λειτουργούν ήδη σε πάνω από 400 πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά του Ισπανικού Κράτους.

Κύριο χαρακτηριστικό των 5 ευρωβουλευτών του Podemos είναι ότι «πιάνει το χέρι» τους, ότι είναι κατ’εικόνα και ομοίωση των κινηματικών αγωνιστών της βάσης του, ότι δεν είναι ηγέτες «του σωλήνα», καθώς υπάρχουν εξαιτίας των κινημάτων και ελέγχονται συνεχώς από αυτά. Ωστόσο, επειδή τίποτα δεν πέφτει από τον ουρανό, για αυτό και η αρχική πρωτοβουλία για τη δημιουργία του Podemos ανήκε από κοινού στην ομάδα της δημοφιλέστατης «αιρετικής» τηλεοπτικής εκπομπής La Tuerka (το παξιμάδι βίδας) γύρω από τον ηγέτη της Pablo Iglesias και στη -νεαρή αλλά με σημαντική επιρροή- οργάνωση Izquierda Anticapitalista (Αντικαπιταλιστική Αριστερά).

Έτσι δεν είναι τυχαίο ότι ο 35χρονος καθηγητής Pablo Iglesias εξελέγη πρώτος μεταξύ των υποψήφιων ευρωβουλευτών του ενώ δεύτερη ήταν η  32χρονη Ανδαλουσιανή ακτιβίστρια της Πράσινης Πλημμυρίδας και μέλος της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς Teresa Rodriguez. Ωστόσο, προσοχή: Στο Podemos όχι μόνο αποκλείονται οι επαγγελματίες πολιτικοί αλλά και είναι υποχρέωση των μελών του –και κατά συνέπεια, και των 5 ευρωβουλευτών του- να συνεχίσουν την επαγγελματική τους απασχόληση καθώς και τη συμμετοχή τους στην πολιτική οργάνωση και στο συνδικάτο της αρεσκείας τους.

Δεν κρύβουμε ότι όλα αυτά καθώς και πολλά άλλα χαρακτηριστικά του Pοdemos μπορεί να σοκάρουν μια ελληνική αριστερά και άκρα αριστερά που είναι μαθημένες… αλλιώς. Όπως εξάλλου μπορεί να σοκάρει –ή να μας κάνει να ζηλεύουμε τα ισπανικά αριστερά ήθη- το γεγονός ότι αυτό το καθαρόαιμα ακροαριστερό και πολυφωνικό Podemosόχι μόνο σπεύδει μετεκλογικά να συμφωνήσει με την ισπανική Ενωμένη Αριστερά για την από κοινού δημιουργία ενός «Κοινού Χώρου»  συνεργασίας και σύγκλισης αλλά και ανακοινώνει την ένταξη των ευρωβουλευτών του στην Ευρωομάδα της Αριστεράς (GUE/NGL) λίγο μετά από την τηλεφωνική επικοινωνία του Pablo Iglesiasμε τον Αλέξη Τσίπρα!

Με την ευχή λοιπόν ότι στους πολύ χαλεπούς καιρούς στους οποίους μπήκαμε, είναι πια ζωτικής φύσης η ανάγκη να συσφίξουν τις αγωνιστικές σχέσεις τους όσα από τα αριστερά κόμματα και κοινωνικά κινήματα είναι ακόμα όρθια στην Ευρώπη μας, κλείνουμε αυτό το πρώτο σημείωμα γνωριμίας με το «φαινόμενο» Podemos, με τη παρουσίαση του προγράμματός του στη συμπυκνωμένη μορφή που του έδωσε η αριστερή ισπανική ηλεκτρονική εφημερίδα Publico.

Απασχόληση: Δικαίωμα σε ένα ελάχιστο εισόδημα για όλους. Πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων και πολιτικών για την οικονομική επανεργοποίηση, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων απασχόλησης και τον αναπροσανατολισμό του οικονομικού μοντέλου προς μια οικονομία βασισμένη στη καινοτομία που συμβάλει στο κοινό καλό. Απαγόρευση των απολύσεων στις κερδοφόρες επιχειρήσεις.

Μετανάστευση: Αναγνώριση των δικαιωμάτων των μεταναστών. Απαγόρευση των CIES  (Κέντρων εγκλεισμού μεταναστών). Ακύρωση των προγραμμάτων FRONTEX και EUROSUR (Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης των Συνόρων).  Τερματισμός της επονομαζόμενης «Οδηγίας της ντροπής» (πρόκειται για την «Οδηγία Επαναπατρισμού»). Εξάλειψη των συνοριακών φραχτών κατά προσωπικού.  Τερματισμός των εκτοπίσεων με αεροπλάνα ή πλοία. Δίκτυο πλήρους υποδοχής που φροντίζει τα θύματα του εμπορίου ανθρώπων.

Μοντέλο Κράτους: Αναγνώριση του δικαιώματος των διαφόρων λαών της Ευρώπης να συσταθούν ως τέτοιοι και να αποφασίσουν για το μέλλον τους.

Οικονομία: Περιορισμός της εργάσιμης ημέρας στις 35 ώρες εβδομαδιαίως και συνταξιοδότηση στα 60 χρόνια. Κατάργηση των εργασιακών μεταρρυθμίσεων και λογιστικός έλεγχος του χρέους. Δημόσιος έλεγχος των στρατηγικών τομέων.  Φορολογική πολιτική προσανατολισμένη προς την ανακατανομή του πλούτου. Αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου προωθώντας την έρευνα, την ανάπτυξη και τις καινοτομίες μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας.

Εκπαίδευση: Εξασφάλιση του δικαιώματος στη γνώση, στη μόρφωση και στη δημόσια δωρεάν, κοσμική και καθολική εκπαίδευση, στην οποία συμμετέχουν δημοκρατικά όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας. Παράλυση των διαδικασιών ιδιωτικοποίησης. Υπεράσπιση ενός ανεξάρτητου και δημόσιου ερευνητικού μοντέλου.

Υγεία: Εξασφάλιση του δικαιώματος στην υγεία και ενός δημόσιου, δωρεάν και δίκαιου συστήματος υγείας καθολικής κάλυψης, που χρηματοδοτείται κατά προτεραιότητα από τον προϋπολογισμό και χωρίς κανένα αποκλεισμό για τους ανθρώπους που ζουν σε οποιαδήποτε χώρα της Ενωμένης Ευρώπης.

Ισότητα και έκτρωση: Σχέδιο δράσης για να εξαλειφθεί η ανισότητα στο εργασιακό  πεδίο.  Εξασφάλιση των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων και του δικαιώματος να αποφασίζουμε για το δικό μας σώμα. Αποποινικοποίηση της έκτρωσης και εγγυημένη καθολική πρόσβαση στη δημόσια υγεία για τις γυναίκες που παίρνουν αυτή την απόφαση.

Δικαιοσύνη:  Πάταξη και αυστηροποίηση των κυρώσεων της φοροδιαφυγής. Δημιουργία μηχανισμών δημοκρατικού ελέγχου και μέτρα κατά της διαφθοράς  επικεντρωμένα στο να υπάρξει διαφάνεια στην κατακύρωση των δημόσιων συμβάσεων, στη χρηματοδότηση των κομμάτων, στις εισφορές, στους γάμους και τα εισοδήματα των αιρετών αρχόντων.

Ενέργεια:  Προώθηση της αναγκαίας αποανάπτυξης στη χρήση των ορυκτών και υλικών ενεργειών. «Εθνικοποίηση σημαίνει να επιβάλεις συνδυασμό μέτρων, να εξασφαλίζεις τη προμήθεια ηλεκτρισμού σε όλους τους πολίτες και, ταυτόχρονα, να υποστηρίζεις με δημόσιες πολιτικές τη δημιουργία και ανάπτυξη συνεταιρισμών ανανεώσιμων και καθαρών ενεργειών».

Ευρώπη: Εκδημοκρατισμός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Δημόσιου Οργανισμού Αξιολόγησης που θα υποκαταστήσει τους ιδιωτικούς.  Κατάργηση του τραπεζικού απορρήτου και δημιουργία μιας Επιτροπής Συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.  Προώθηση των κοινωνικών προϋπολογισμών στην ΕΕ. Προώθηση των κοινωνικών προϋπολογισμών στην ΕΕ και τερματισμός των μνημονίων.