ΣΥ­ΝΕ­ΝΤΕΥ­ΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙ­ΣΤΟ­ΦΟ­ΡΟ ΒΕΡ­ΝΑΡ­ΔΑ­ΚΗ* 

"Χρειαζόμαστε ένα επαναστατικό κόμμα"

"Ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να ενισχύσει τα ριζοσπαστικά πολιτικά και κοινωνικά του χαρακτηριστικά"

Τη συ­νέ­ντευ­ξη πή­ρε ο Π. Εγγλέ­ζος (Εποχή, 21/10/2012)

Πό­σο ρευ­στό εί­ναι το πο­λι­τι­κό σκη­νι­κό; Μπο­ρούν να συμ­βούν τα πά­ντα;
Σα­φώς. Θα έ­λε­γα ό­τι έ­χου­με ε­πι­στρέ­ψει σε μια πε­ρίο­δο πο­λι­τι­κών σει­σμών με α­πρό­βλε­πτες ε­ξε­λί­ξεις. Ωστό­σο, οι νέ­οι πο­λι­τι­κοί πρω­τα­γω­νι­στές, που προέ­κυ­ψαν α­πό τις τε­λευ­ταίες ε­κλο­γές, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και η νε­ο­φα­σι­στι­κή Χρυ­σή Αυ­γή εί­ναι στα­θε­ρο­ποιη­μέ­νοι. Οι ό­ποιες με­τα­κι­νή­σεις και με­τα­το­πί­σεις α­φο­ρούν κυ­ρίως τα κόμ­μα­τα της συ­γκυ­βέρ­νη­σης, το ΚΚΕ και τα πο­λύ μι­κρά κόμ­μα­τα, ό­πως ο ΛΑ­ΟΣ, οι Οι­κο­λό­γοι Πρά­σι­νοι, που στην ου­σία ε­ξα­φα­νί­ζο­νται.

Με βά­ση την τε­λευ­ταία δη­μο­σκό­πη­ση της VPRC ποιοι ε­νι­σχύο­νται; Ενι­σχύο­νται τα «ά­κρα» και δυ­σκο­λεύο­νται τα λε­γό­με­να «με­σαία» κόμ­μα­τα;
Ενι­σχύε­ται το έ­να ά­κρο, η φα­σι­στι­κή δε­ξιά. Και ε­νι­σχύε­ται εις βά­ρος της φι­λε­λεύ­θε­ρης δε­ξιάς.

Ποια κόμ­μα­τα χά­νου­ν;
Τα κόμ­μα­τα της συ­γκυ­βέρ­νη­σης δέ­χο­νται με­γά­λη πίε­ση. Και οι βα­σι­κοί του πυ­λώ­νες τεί­νουν προς ε­ξα­φά­νι­ση, ό­πως το ΠΑ­ΣΟΚ.

Η κυ­βέρ­νη­ση α­ντέ­χει;
Όχι, με βά­ση τα πο­σο­τι­κά δε­δο­μέ­να των δη­μο­σκο­πή­σεων, δεν α­ντέ­χει. Για­τί μην ξε­χνά­με ό­τι υ­πάρ­χουν και ποιο­τι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, που εν­δε­χο­μέ­νως να αλ­λά­ξουν τη ση­με­ρι­νή ει­κό­να. Πά­ντως οι δεί­κτες ι­κα­νο­ποίη­σης της κοι­νω­νίας α­πό την πο­λι­τι­κή της κυ­βέρ­νη­σης εί­ναι α­νύ­παρ­κτες.

Το ΠΑ­ΣΟ­Κ, η ΔΗ­ΜΑ­Ρ

Πράγ­μα­τι, οι ποιο­τι­κοί δεί­κτες για την κυ­βέρ­νη­ση εί­ναι αρ­νη­τι­κοί. Εντού­τοις, το ά­θροι­σμα των τριών κομ­μά­των που συ­γκυ­βερ­νούν, συ­γκρο­τεί μια σχε­τι­κή πλειο­ψη­φία.
Το κά­θε έ­να α­πό τα κόμ­μα­τα της συ­γκυ­βέρ­νη­σης, δεν έ­χει το ί­διο ι­στο­ρι­κό φορ­τίο. Φαί­νε­ται ό­τι στη συ­νεί­δη­ση του κό­σμου ο βα­σι­κός υ­πεύ­θυ­νος για τα δει­νά της κοι­νω­νίας, αλ­λά και για τη δια­φθο­ρά, εί­ναι το ΠΑ­ΣΟΚ. Έχου­με τη ΔΗ­ΜΑΡ που εί­ναι έ­να κόμ­μα με ι­διαι­τε­ρό­τη­τες, που προ­σπα­θεί να ι­σορ­ρο­πή­σει σε έ­να πλαί­σιο κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς, με το πλε­ο­νέ­κτη­μα ό­τι δεν κου­βα­λά­ει τη φθο­ρά άλ­λων σχη­μά­των. Συ­νε­πώς, υ­πάρ­χει με­γα­λύ­τε­ρη α­νο­χή στη ΔΗ­ΜΑΡ.

Δεν έ­χει, ό­μως, δυ­να­μι­κή…
Όχι δεν έ­χει. Νο­μί­ζω, δε, ό­τι η ΔΗ­ΜΑΡ σε με­γά­λο βαθ­μό θα α­κο­λου­θή­σει την πτω­τι­κή πο­ρεία του ΠΑ­ΣΟΚ. Θα εί­ναι η δεύ­τε­ρη που θα πλη­ρώ­σει α­πό τη δυ­σα­ρέ­σκεια του κό­σμου. Θα έ­χου­με την ε­ξής, χρο­νι­κά, ε­ξέ­λι­ξη. Το πρώ­το κόμ­μα που θα υ­πο­στεί με­γά­λη φθο­ρά θα εί­ναι -και εί­ναι- το ΠΑ­ΣΟΚ. Το δεύ­τε­ρο κόμ­μα θα εί­ναι η ΔΗ­ΜΑΡ και τρί­τη θα εί­ναι η Νέα Δη­μο­κρα­τία.

Το ΠΑ­ΣΟΚ πά­ει για συ­νέ­δριο. Εί­ναι σε θέ­ση να α­να­στρέ­ψει τη ση­με­ρι­νή του πο­ρεία;
Τό­τε που θα το κά­νει, θα εί­ναι έ­να συ­νέ­δριο χω­ρίς νό­η­μα. Και δεν βλέ­πω πώς μπο­ρεί να εί­ναι δια­φο­ρε­τι­κά. Θα εί­ναι στην ου­σία συ­νέ­δριο δια­χεί­ρι­σης της ε­ξου­σίας του Βε­νι­ζέ­λου.

Με βά­ση αυ­τή την ει­κό­να υ­πάρ­χει πε­ρί­πτω­ση να δού­με νέα κε­ντρο­α­ρι­στε­ρά σχή­μα­τα;
Νο­μί­ζω, ναι. Το ΠΑ­ΣΟΚ. Θα εί­ναι έ­να μι­κρό μόρ­φω­μα, που στην κα­λύ­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση για αυ­τό, θα δια­πραγ­μα­τευ­τεί με πο­λι­τι­κούς κύ­κλους, ί­σως και με την ΔΗ­ΜΑ­Ρ, αλ­λά ό­χι σε ι­σό­τι­μη βά­ση.

Η ά­νο­δος της φα­σι­στι­κής δε­ξιάς

Η ά­νο­δος της φα­σι­στι­κής δε­ξιάς, θα συ­νε­χι­στεί; Υπάρ­χουν ποιο­τι­κά στοι­χεία που να στη­ρί­ζουν αυ­τή την εκ­δο­χή;
Εί­ναι έ­να υ­παρ­κτό εν­δε­χό­με­νο. Η ά­νο­δος της Χρυ­σής Αυ­γής στη­ρί­ζε­ται στην κρί­ση του κομ­μα­τι­κού συ­στή­μα­τος και φυ­σι­κά στην οι­κο­νο­μι­κή κρί­ση. Η Χ.Α. εί­ναι έ­να μόρ­φω­μα που έ­χει μια συ­γκε­κρι­μέ­νη α­νά­γνω­ση της οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης, ρα­τσι­στι­κή, ε­θνι­κι­στι­κή κ.λπ., που ρί­χνει το βά­ρος στον α­ντι­συ­στη­μι­σμό και κά­νο­ντας δου­λειά πε­δίου.

Τι εν­νο­είς;
Εννοώ ό­τι πα­ρεμ­βαί­νουν στο πα­ζά­ρι των μι­κρο­πω­λη­τών, χτυ­πά­νε τον με­τα­νά­στη, πα­ρεμ­βαί­νουν στο θέ­α­τρο και κυ­νη­γά­ει τους η­θο­ποιούς. Φτιά­χνει συσ­σί­τια α­πο­κλείο­ντας τους ξέ­νους. Και ό­λα αυ­τά τα κά­νει συ­στη­μα­τι­κά. Επί­σης, έ­χει στρα­τη­γι­κή. Ως «κόμ­μα» δεν έ­χει να κά­νει σε τί­πο­τα με τον ΛΑ­ΟΣ. Ο Λαϊκός Ορθό­δο­ξος Συ­να­γερ­μός εί­ναι έ­να κόμ­μα του α­κρο­δε­ξιού με­σαίου χώ­ρου. Ήταν πο­λύ λάι­τ, δεν εί­χε ορ­γα­νω­τι­κή πο­λι­τι­κή, δεν εί­χε ορ­γα­νώ­σεις βά­σης, δεν έ­κα­νε δου­λειά πε­δίου. Πά­ντα κι­νιό­ταν με­τα­ξύ μιας α­κρο­δε­ξιάς πα­ρα­φι­λο­λο­γίας και μια συ­στη­μι­κής νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης πο­λι­τι­κής.

Η Χ.Α. α­πό πού αν­τλεί δυ­νά­μεις;
Από τις ε­ξα­θλιω­μέ­νες λαϊκές τά­ξεις.

Οι ο­ποίες μέ­χρι τώ­ρα τι ψή­φι­ζα­ν;
Κυ­ρίως ψή­φι­ζαν τα δύο κόμ­μα­τα ε­ξου­σίας.

Υπάρ­χουν δείγ­μα­τα ψη­φο­φό­ρων της α­ρι­στε­ράς που σή­με­ρα ε­πι­λέ­γουν Χρυ­σή Αυ­γή;
Από τους πα­ρα­δο­σια­κούς ψη­φο­φό­ρους της α­ρι­στε­ράς, ό­χι. Κυ­ρίως πρό­κει­ται για πο­λύ φτω­χά κοι­νω­νι­κά στρώ­μα­τα…

Νέ­οι σε η­λι­κία;
Δεν θα το έ­λε­γα. Οι τε­λευ­ταίες ε­κλο­γές α­νέ­δει­ξαν τρεις με­γά­λες δε­ξα­με­νές για τη Χ.Α. Οι ά­νερ­γοι, κυ­ρίως οι μα­κρο­χρό­νια ά­νερ­γοι, στρώ­μα­τα της μι­κρής ι­διο­κτη­σίας και η α­στυ­νο­μία. Η α­στυ­νο­μία, ως κρα­τι­κός μη­χα­νι­σμός α­πα­σχο­λεί πά­ρα πολ­λούς αν­θρώ­πους, που μα­ζί με τις οι­κο­γέ­νειές τους, εί­ναι δε­κά­δες χι­λιά­δες άν­θρω­ποι. Έχου­με, πλέ­ον, μια ι­δε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κή αυ­το­νό­μη­ση ε­νός βα­σι­κού πυ­ρή­να του α­στι­κού κρά­τους.

Η μο­να­ξιά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ

Με βά­ση τις δη­μο­σκο­πή­σεις, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεί­χνει να δια­τη­ρεί τα υ­ψη­λά πο­σο­στά των τε­λευ­ταίων ε­κλο­γών. Με τα ση­με­ρι­νά δε­δο­μέ­να, η πο­ρεία του ποια θα εί­ναι;
Δια­τη­ρεί τις δυ­νά­μεις του, αλ­λά αν θέ­λει να κά­νει έ­να βή­μα πα­ρα­πά­νω θα χρεια­στεί να ε­πα­να­το­πο­θε­τή­σει την πο­λι­τι­κή του στρα­τη­γι­κή. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εί­ναι πο­λύ πι­θα­νό να εί­ναι πρώ­το κόμ­μα στη νέα ε­κλο­γι­κή α­να­μέ­τρη­ση, αλ­λά σε έ­να δύ­σκο­λα ο­ρι­ζό­με­νο και συ­νε­χώς με­τα­βαλ­λό­με­νο πο­λι­τι­κό το­πίο, χω­ρίς ό­μο­ρους πο­λι­τι­κούς χώ­ρους και με τη φα­σι­στι­κή α­πει­λή μπρο­στά μας. Και ό­λα αυ­τά σε έ­να πο­λι­τι­κό πε­ρι­βάλ­λον που δια­λύο­νται ό­λα τα «με­σαία» πο­λι­τι­κά μορ­φώ­μα­τα. Ας κά­νου­με μια υ­πό­θε­ση ερ­γα­σίας. Να εί­ναι πρώ­το κόμ­μα ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και να έ­χει α­ξιω­μα­τι­κή α­ντι­πο­λί­τευ­ση εί­τε την Χρυ­σή Αυ­γή εί­τε να έ­χει υ­πάρ­ξει έ­να τό­σο α­να­θεω­ρη­μέ­νο πο­λι­τι­κό το­πίο, που η πιο συγ­γε­νής πο­λι­τι­κή δύ­να­μη να εί­ναι η Νέα Δη­μο­κρα­τία ή έ­να τμή­μα της. Μπο­ρεί να α­κού­γε­ται ως ε­ξω­φρε­νι­κό αυ­τό το εν­δε­χό­με­νο, αλ­λά με τη ρευ­στό­τη­τα που υ­πάρ­χει σή­με­ρα και με τη διά­λυ­ση των πα­λαιών κομ­μα­τι­κών δο­μών, δεν μπο­ρεί να α­πο­κλει­στεί. Το ΠΑ­ΣΟΚ με τη ση­με­ρι­νή του μορ­φή, εί­ναι πο­λύ πι­θα­νό να μην το δού­με στη νέα Βου­λή. Δεν ξέ­ρω πό­σο α­σφα­λής εί­ναι η κοι­νο­βου­λευ­τι­κή ε­πι­βίω­ση της ΔΗ­ΜΑΡ. Δεν ξέ­ρω, ε­πί­σης, κα­τά πό­σο το ΚΚΕ θα κα­τα­φέ­ρει να α­να­συ­γκρο­τή­σει τις δυ­νά­μεις του και να α­να­κτή­σει, έ­στω, έ­να α­ξιο­πρε­πές πο­σο­στό. Τέ­λος, α­πό που­θε­νά δεν δια­φαί­νε­ται αύ­ξη­ση της ε­πιρ­ροής χώ­ρων ό­πως η Α­ΝΤΑΡ­ΣΥΑ και οι Οι­κο­λό­γοι Πρά­σι­νοι.

Άρα, ο μπο­ρεί ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ να βρε­θεί μό­νος του σε έ­να εχ­θρι­κό πε­ρι­βάλ­λον.
Πρα­κτι­κά έ­χει βρε­θεί μό­νος του. Και τί­θε­ται το ε­ρώ­τη­μα με ποια στρα­τη­γι­κή πας στις ε­πό­με­νες ε­κλο­γές. Μα­κά­ρι να υ­πήρ­χε έ­να ΚΚΕ ι­σχυ­ρό που να μπο­ρού­σε να ε­νταχ­θεί σε έ­να μέ­τω­πο, για πα­ρά­δειγ­μα, υ­πε­ρά­σπι­σης της δη­μο­κρα­τίας, των πο­λι­τι­κών και κοι­νω­νι­κών δι­καιω­μά­των. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, λοι­πόν, θα πρέ­πει να ι­σορ­ρο­πή­σει α­νά­με­σα στην α­νά­γκη να υ­πάρ­ξουν ευ­ρύ­τε­ρες κοι­νω­νι­κές συμ­μα­χίες και μέ­τω­πα, πο­λι­τι­κά και κοι­νω­νι­κά και α­πό την άλ­λη να αρ­χί­σει να σκέ­φτε­ται το εν­δε­χό­με­νο της αυ­το­δυ­να­μίας.

Αν στις προ­η­γού­με­νες ε­κλο­γές α­ντι­στρέ­φα­με τα πο­σο­στά ΝΔ και ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ο τε­λευ­ταίος θα ή­ταν μεν πρώ­το κόμ­μα, αλ­λά δεν θα εί­χε αυ­το­δυ­να­μία και θα ή­ταν υ­πο­χρεω­μέ­νος αν ή­θε­λε να κυ­βερ­νή­σει να συμ­μα­χή­σει με άλ­λες δυ­νά­μεις. Ποιες θα ή­ταν αυ­τές;
Δεν υ­πήρ­χαν, αυ­τή εί­ναι η α­λή­θεια.

Στρα­τη­γι­κή αυ­το­δυ­να­μίας

Ποια θα πρέ­πει, λοι­πόν, να εί­ναι η στρα­τη­γι­κή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σή­με­ρα;
Το πρώ­το που πρέ­πει να κά­νει ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εί­ναι να δη­μιουρ­γή­σει μια με­γά­λη κοι­νω­νι­κή συμ­μα­χία. Οι πο­λι­τι­κές συμ­μα­χίες, που εί­ναι α­να­γκαίες, δυ­στυ­χώς δεν εί­ναι στο χέ­ρι του. Θα πρέ­πει να υ­πάρ­ξουν πο­λι­τι­κά μορ­φώ­μα­τα που να εί­ναι ό­μο­ρα και συ­γκλί­νο­ντα, που σή­με­ρα δεν υ­πάρ­χουν. Και ό­πως εί­πα να έ­χει στο μυα­λό του ό­τι μπο­ρεί να υ­πο­χρεω­θεί εκ των πραγ­μά­των να κι­νη­θεί σε μια στρα­τη­γι­κή αυ­το­δυ­να­μίας. Και αυ­τό δεν μπο­ρεί να συμ­βεί α­πό μό­νο του. Θα χρεια­στεί να δου­λέ­ψεις πά­νω σε αυ­τό.

Υπάρ­χει η λο­γι­κή του ώ­ρι­μου φρού­του. Πε­ρι­μέ­νου­με να κα­ταρ­ρεύ­σουν μό­νοι τους. Συμ­φω­νείς με αυ­τή την ά­πο­ψη;
Όχι. Εί­ναι μια θεω­ρία που δεν πα­τά­ει στα πό­δια της, ει­δι­κά σή­με­ρα. Δεν μπο­ρεί να ξέ­ρεις πό­τε θα ω­ρι­μά­σει και αν ω­ρι­μά­σει τι θα συμ­βεί.

Να ε­νι­σχύ­σει τα ρι­ζο­σπα­στι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά

Υπάρ­χει μια δεύ­τε­ρη λο­γι­κή, που λέει ό­τι αν θέ­λου­με να α­να­λά­βει τη δια­κυ­βέρ­νη­ση της χώ­ρας ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, θα πρέ­πει να κα­τε­βά­σει τους τό­νους, ώ­στε να γί­νει α­πο­δε­κτός α­πό έ­να σύ­στη­μα, που σή­με­ρα τον α­ντι­με­τω­πί­ζει ά­κρως εχ­θρι­κά.
Δεύ­τε­ρο με­γά­λο λά­θος. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα πρέ­πει να ε­νι­σχύ­σει τα ρι­ζο­σπα­στι­κά πο­λι­τι­κά και κοι­νω­νι­κά του χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά. Να εγ­γυη­θεί στην κοι­νω­νία έ­να πρό­γραμ­μα πλή­ρους α­να­τρο­πής στις δο­μές της πο­λι­τι­κής και της οι­κο­νο­μίας. Στην ε­κλο­γι­κή στρα­τη­γι­κή υ­πάρ­χουν πά­ντα δύο τά­σεις. Η μία τά­ση εί­ναι αυ­τό που έ­κα­νε η πα­ρα­δο­σια­κή α­ρι­στε­ρά. Που θεω­ρού­σε ό­τι υ­πάρ­χει δυ­νη­τι­κά έ­νας με­σαίος ψη­φο­φό­ρος, που αν κι­νού­μα­σταν προς αυ­τόν θα τον κερ­δί­ζα­με. Πρό­κει­ται για μια ε­κλο­γι­κί­στι­κη α­νά­λυ­ση, που έ­φερ­νε τα α­κρι­βώς α­ντί­θε­τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα.
Τώ­ρα, πρέ­πει να συμ­βεί το α­κρι­βώς α­ντί­θε­το και η συ­γκυ­ρία ευ­νο­εί τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Να ε­νι­σχύ­σει τα ρι­ζο­σπα­στι­κά του χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, και να φέ­ρει κο­ντά σε αυ­τά τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά τον πε­ρί­φη­μο με­σαίο ψη­φο­φό­ρο, αν βέ­βαια αυ­τός υ­πάρ­χει, που νο­μί­ζω ό­τι δεν υ­πάρ­χει. Δεν πρέ­πει να κι­νη­θείς προς το κέ­ντρο, άλ­λω­στε, αυ­τό δεν υ­πάρ­χει αυ­τή τη στιγ­μή. Το κέ­ντρο, ι­δε­ο­λο­γι­κά εν­νοώ, που δεν έ­χει κα­μία ι­δε­ο­λο­γι­κή γω­νία, και κι­νεί­ται στη λο­γι­κή του θε­σμι­κού αυ­το­νό­η­του, πρέ­πει να το α­πο­φύ­γεις. Αν το έ­κα­νε ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα ή­ταν α­να­πο­τε­λε­σμα­τι­κό και ως προς την ε­κλο­γι­κή του στό­χευ­ση, αλ­λά και ως προς την ποιό­τη­τα της κυ­βέρ­νη­σης την ο­ποία εν­δε­χο­μέ­νως θα α­να­λά­βει. Από την άλ­λη πλευ­ρά, αν θέ­λεις να ε­νι­σχύ­σεις τα ρι­ζο­σπα­στι­κά σου χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, ση­μαί­νει πο­λι­τι­κό πρό­γραμ­μα.

Χρεια­ζό­μα­στε έ­να ε­πα­να­στα­τι­κό κόμ­μα

Οι νέες οι­κο­νο­μι­κές και κοι­νω­νι­κές συν­θή­κες ο­δη­γούν στην α­νά­γκη ε­νός πο­λι­τι­κού κόμ­μα­τος και ό­χι μιας συμ­μα­χίας, ε­νός με­τώ­που;
Ναι, αλ­λά δεν ξέ­ρω πό­σο ώ­ρι­μο εί­ναι. Κοί­τα­ξε, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αλ­λά και ο Συ­να­σπι­σμός λει­τουρ­γούν πε­ρισ­σό­τε­ρο σαν καρ­τέλ ο­μά­δων και τά­σεων πα­ρά ως κόμ­μα. Κόμ­μα ση­μαί­νει συ­νο­χή, α­πο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα, πει­θαρ­χεία, α­νι­διο­τέ­λεια, τα­κτι­κή και στρα­τη­γι­κή, ι­δε­ο­λο­γι­κά ταυ­το­τι­κά στοι­χεία. Συ­νε­πώς, η ση­με­ρι­νή φά­ση δεν ευ­νο­εί μια χα­λα­ρή πο­λι­τι­κή συμ­μα­χία, αλ­λά έ­να ι­σχυ­ρό κόμ­μα της α­ρι­στε­ράς. Θα έ­λε­γα ό­τι χρειά­ζε­ται έ­να ε­πα­να­στα­τι­κό κόμ­μα της α­ρι­στε­ράς. Απλώς δεν ξέ­ρω αν η α­ρι­στε­ρά εί­ναι σε θέ­ση να α­ντι­λη­φθεί την ι­στο­ρι­κή αυ­τή δυ­να­τό­τη­τα, που μπο­ρεί να την έ­χεις ξα­νά με­τά α­πό ε­κα­τό χρό­νια.

Ο κό­σμος, μέ­σα α­πό την ε­μπει­ρία της κρί­σης, μέ­σα α­πό ό­σα βιώ­νει α­να­στο­χά­ζε­ται;
Εννο­εί­ται. Βρι­σκό­μα­στε σε μια φά­ση ρι­ζι­κού με­τα­σχη­μα­τι­σμού της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νίας. Στην κοι­νω­νι­κή της δο­μή, στην ι­δε­ο­λο­γία της, στις πο­λι­τι­κές της ε­πι­λο­γές… Να έ­νας α­κό­μα λό­γος που χρειά­ζε­σαι κόμ­μα. Θα πρέ­πει σε αυ­τή τη ρευ­στό­τη­τα, σε αυ­τή την α­μορ­φία να υ­πάρ­ξει έ­να πο­λι­τι­κό ε­πι­τε­λείο, που να λει­τουρ­γεί, βε­βαίως, δη­μο­κρα­τι­κά, και να εί­ναι σε θέ­ση να μορ­φο­ποιεί και να δί­νει διε­ξό­δους.

Αν η α­ρι­στε­ρά, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εν προ­κει­μέ­νω, α­να­λά­βει τη δια­κυ­βέρ­νη­ση της χώ­ρας μέ­σα σε αυ­τό το διε­θνές πλαί­σιο, θα α­ντέ­ξει;
Ναι, αν υ­πάρ­χει συ­νο­χή και α­πο­φα­σι­στι­κό­τη­τα. Με ο­ρι­σμέ­νες προϋπο­θέ­σεις σα­φώς μπο­ρεί να α­ντέ­ξει και εν­δε­χο­μέ­νως να δη­μιουρ­γή­σει ευ­ρύ­τε­ρα ρήγ­μα­τα και σε ε­πί­πε­δο Ευ­ρώ­πης. Αν κι­νη­θεί στη λο­γι­κή του με­σαίου ψη­φο­φό­ρου, αν ε­πί της ου­σίας δη­λα­δή, εγ­γυη­θεί στο σύ­στη­μα ό­τι δεν θα αλ­λά­ξει τί­πο­τα, τό­τε θα έ­χει, έ­τσι κι αλ­λιώς, α­πο­τύ­χει. Υπάρ­χει μια ι­στο­ρι­κή δυ­να­τό­τη­τα σή­με­ρα. Εί­ναι η ώ­ρα των με­γά­λων α­να­τρο­πών στην Ελλά­δα. Πρέ­πει να τα αλ­λά­ξεις ό­λα. Από το φο­ρο­λο­γι­κό σύ­στη­μα και τη φο­ρο­λό­γη­ση του κε­φα­λαίου έως τον τρό­πο που λει­τουρ­γεί η δη­μό­σια διοί­κη­ση. Μπο­ρεί σή­με­ρα -και αυ­τό εί­ναι άλ­λη μια ι­στο­ρι­κή δυ­να­τό­τη­τα- να υ­πάρ­ξει η­γε­μο­νία των ι­δεών της α­ρι­στε­ράς, της αλ­λη­λεγ­γύης, της α­νι­διο­τέ­λειας, της ι­σό­τη­τας, της α­ξιο­πρέ­πειας. Αυ­τές οι α­ξίες βρί­σκο­νται σε α­πό­λυ­τη ρή­ξη με το κε­ντρι­κό πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα, αλ­λά και με τα υ­πο­συ­στή­μα­τά του.

*Επίκουρος καθηγητής πολιτικής επιστήμης, επιστημονικός σύμβουλος της VPRC.