Μετά το «θρίαμβο» της δόσης, τι;

Μπροστά σε μια νέα συγκυρία, προσωρινής-σχετικής σταθεροποίησης της κυβέρνησης, αλλά και μπροστά στο «απειλητικό» 2013 όπου θα κριθούν πολλά.

Η δα­νεια­κή «σού­περ δόση» των συ­νο­λι­κά 52,5 δισ. ευρώ εκτα­μιεύ­ε­ται (έστω και σε… δό­σεις), η κυ­βέρ­νη­ση πα­νη­γυ­ρί­ζει, υπο­κι­νού­με­νες πο­λι­τι­κές διερ­γα­σί­ες με άδηλη την τε­λι­κή τους έκ­βα­ση αλλά με προ­φα­νή στό­χευ­ση είναι σε πλήρη εξέ­λι­ξη, εγ­χώ­ρια και ξένα κέ­ντρα ετοι­μά­ζουν «με­γά­λη επι­χεί­ρη­ση» ικα­νο­ποί­η­σης του «κοι­νού περί δι­καί­ου αι­σθή­μα­τος του λαού» με δια­πό­μπευ­ση ή και φυ­λά­κι­ση επί­λε­κτων μελών του πο­λι­τι­κού και επι­χει­ρη­μα­τι­κού κα­τε­στη­μέ­νου, μια με­γά­λη και γιορ­τι­νή χο­ρω­δία πο­λι­τι­κών και στε­λε­χών της αγο­ράς ψάλ­λει το ωσαν­νά της επερ­χό­με­νης ανά­πτυ­ξης που θα βάλει τέλος σε όλα τα δεινά… Και όλοι μαζί, αντι­με­τω­πί­ζουν με δυ­σπι­στία και αγω­νία τους τρεις αστάθ­μη­τους πα­ρά­γο­ντες που μπο­ρούν να ανα­τρέ­ψουν όλα τα σχέ­δια: την ύφεση (που είναι εκτός ελέγ­χου), την κοι­νω­νία (που βρά­ζει, έτοι­μη να εκρα­γεί) και την Αρι­στε­ρά-πά­νω απ’ όλα τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (που, παρά τις προ­σπά­θειές τους, δεν έχει ακόμη «εξη­με­ρω­θεί»).

2013: έτος κα­μπής για την πα­γκό­σμια κρίση

Οι προ­βλέ­ψεις της τε­λευ­ταί­ας έκ­θε­σης του ΔΝΤ για την πα­γκό­σμια οι­κο­νο­μία, τον πε­ρα­σμέ­νο Οκτώ­βριο, προ­δια­γρά­φουν ότι το 2013 θα είναι έτος κλι­μά­κω­σης της πα­γκό­σμιας οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης, καθώς επι­δει­νώ­νο­νται δύο κρί­σι­μα με­γέ­θη: το δη­μό­σιο χρέος των χωρών σε όλο τον ανα­πτυγ­μέ­νο δυ­τι­κό κόσμο και οι ρυθ­μοί ανά­πτυ­ξης. Ως προς το πρώτο, το 2013 θα είναι το έτος κα­μπής, καθώς το δη­μό­σιο χρέος των 22 πιο πλού­σιων κα­πι­τα­λι­στι­κών χωρών θα ξε­πε­ρά­σει με­σο­σταθ­μι­κά το 105% του ΑΕΠ ενώ το ακα­θά­ρι­στο δη­μό­σιο χρέος θα κι­νη­θεί αρ­κε­τά υψη­λό­τε­ρα, ει­σά­γο­ντας τις οι­κο­νο­μί­ες του ανα­πτυγ­μέ­νου δυ­τι­κού κα­πι­τα­λι­σμού σε μια γε­νι­κευ­μέ­νη κρίση χρέ­ους. Ως προς το δεύ­τε­ρο, το ΔΝΤ προ­βλέ­πει ότι η Ευ­ρώ­πη θα πα­ρα­μεί­νει σε ύφεση ή κοντά σε μη­δε­νι­κούς ρυθ­μούς ανά­πτυ­ξης, η αμε­ρι­κα­νι­κή οι­κο­νο­μία θα έχει πολύ ισχνή ανά­πτυ­ξη ενώ οι ανα­πτυσ­σό­με­νες με­γά­λες οι­κο­νο­μί­ες (Κίνα, Βρα­ζι­λία, Ρωσία, Ινδία κ.λπ.) θα «λα­χα­νιά­σουν», πα­ρου­σιά­ζο­ντας ση­μα­ντι­κή μεί­ω­ση των -υψη­λών όλα τα τε­λευ­ταία χρό­νια- ρυθ­μών ανά­πτυ­ξης. Ο συν­δυα­σμός ύφε­σης-επι­βρά­δυν­σης και κλι­μά­κω­σης-γε­νί­κευ­σης της κρί­σης χρέ­ους στον ανα­πτυγ­μέ­νο κα­πι­τα­λι­στι­κό κόσμο μπο­ρεί να απο­δει­χτεί «θα­να­τη­φό­ρος», δη­μιουρ­γώ­ντας μια γε­νι­κευ­μέ­νη αρ­νη­τι­κή δυ­να­μι­κή.

Τους νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρους τα­γούς του συ­στή­μα­τος, που έχουν μάθει να απο­τι­μούν όλα τα «με­γέ­θη», ακόμη και τον αέρα που ανα­πνέ­ου­με, με οι­κο­νο­μι­κούς όρους, απα­σχο­λούν επί­σης όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρο και άλλα ρίσκα: το γε­ω­πο­λι­τι­κό ρίσκο (δη­λα­δή το «θερμό» ξέ­σπα­σμα των πο­λι­τι­κών αντα­γω­νι­σμών ή και οι στρα­τιω­τι­κές ανα­με­τρή­σεις, καθώς η δια­χεί­ρι­ση της κρί­σης γί­νε­ται ανα­πό­φευ­κτα όλο και πιο αντα­γω­νι­στι­κή και οι συ­ναι­νέ­σεις της «πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης» αδυ­να­τί­ζουν ή και κα­ταρ­ρέ­ουν), το πο­λι­τι­κό ρίσκο (δη­λα­δή το πέ­ρα­σμα της κρί­σης στο πο­λι­τι­κό εποι­κο­δό­μη­μα), αλλά και το ρίσκο με­τά­δο­σης της κρί­σης από τους «αδύ­να­μους κρί­κους» στο σύ­νο­λο της πα­γκό­σμιας οι­κο­νο­μί­ας (η επι­βρά­δυν­ση στην Κίνα που μπο­ρεί να εντεί­νει τις υφε­σια­κές τά­σεις στην αμε­ρι­κα­νι­κή και την ευ­ρω­παϊ­κή οι­κο­νο­μία ή η κρίση χρέ­ους στην Ευ­ρω­ζώ­νη, με ευ­ρω­παϊ­κό «αδύ­να­μο κρίκο» την Ελ­λά­δα, που μπο­ρεί επί­σης να επι­δει­νώ­σει την πα­γκό­σμια κρίση).

Η αδυ­να­μία διε­ξό­δου από την πα­γκό­σμια κρίση, η οποία βα­δί­ζει πλέον για τον 6ο συ­νε­χό­με­νο χρόνο χωρίς να φαί­νε­ται «φως στο βάθος του τού­νελ», οξύ­νει και τους αντα­γω­νι­σμούς για τον τρόπο δια­χεί­ρι­σής της: σε αυτό το πλαί­σιο πρέ­πει να εντά­ξου­με την αντι­πα­ρά­θε­ση ΔΝΤ – Γερ­μα­νί­ας για τη δια­χεί­ρι­ση της ελ­λη­νι­κής κρί­σης («κού­ρε­μα» του χρέ­ους και με­ταρ­ρυθ­μί­σεις, αλλά όχι άλλη λι­τό­τη­τα, λέει το ΔΝΤ, προ­τεί­νο­ντας μια πο­λι­τι­κή τύπου Ομπά­μα, ενώ η Γερ­μα­νία επι­μέ­νει στη συ­νέ­χι­ση της πο­λι­τι­κής της «εσω­τε­ρι­κής υπο­τί­μη­σης»), αλλά και της κυ­πρια­κής…  Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα βέ­βαια δεν πρό­κει­ται για αντι­πα­ρά­θε­ση μο­ντέ­λων δια­χεί­ρι­σης με κρι­τή­ριο την ορ­θο­λο­γι­κό­τε­ρη (από κα­πι­τα­λι­στι­κή σκο­πιά) δια­χεί­ρι­ση της κρί­σης, αλλά για αντα­γω­νι­στι­κή δια­χεί­ρι­ση της κρί­σης με κρι­τή­ριο τα επι­μέ­ρους, αντα­γω­νι­στι­κά ιμπε­ρια­λι­στι­κά συμ­φέ­ρο­ντα. Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση όμως είναι φα­νε­ρό ότι αυτού του τύπου η αντι­πα­ρά­θε­ση θα εντα­θεί μέσα στο 2013, ίσως μά­λι­στα να έχου­με και κά­ποιου εί­δους «ξε­κα­θά­ρι­σμα λο­γα­ρια­σμών».

Ποια εν­δε­χό­με­να γεννά η επι­δεί­νω­ση και πε­ρι­πλο­κή της πα­γκό­σμιας κρί­σης το 2013; Το σί­γου­ρο είναι ότι μι­λά­με για έτος-κα­μπή της πα­γκό­σμιας κρί­σης, καθώς ο κό­μπος των αντι­φά­σε­ων της κρί­σης έχει φτά­σει ξανά στο «χτένι». Όπως για την Ευ­ρω­ζώ­νη, έτσι και για την πα­γκό­σμια οι­κο­νο­μία τε­λεί­ω­σε η πε­ρί­ο­δος της αγο­ράς χρό­νου, των εμ­βα­λω­μα­τι­κών λύ­σε­ων και του έρ­πο­ντος αντα­γω­νι­σμού με­τα­ξύ των με­γά­λων κα­πι­τα­λι­στι­κών-ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων. Τώρα, απαι­τού­νται «γεν­ναί­ες» απο­φά­σεις, δη­λα­δή πιο δρα­στι­κές απα­ντή­σεις στην κρίση. Οι αι­σιό­δο­ξοι (τέ­τοιους όμως βρί­σκει κα­νείς πε­ρισ­σό­τε­ρους στην Αρι­στε­ρά παρά στο κα­πι­τα­λι­στι­κό στρα­τό­πε­δο) εκτι­μούν ότι ο αντα­γω­νι­σμός των με­γά­λων κα­πι­τα­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων προ­ε­τοι­μά­ζει μια νέα πα­γκό­σμια συμ­φω­νία για τη δια­χεί­ρι­ση της κρί­σης, της οποία τα στοι­χεία θα είναι: γε­νι­κευ­μέ­νο «κού­ρε­μα» των χρεών, λο­γι­στι­κή δια­χεί­ρι­ση του «το­ξι­κού» ενερ­γη­τι­κού των τρα­πε­ζών, κό­ψι­μο χρή­μα­τος από όλες τις κε­ντρι­κές τρά­πε­ζες, χτύ­πη­μα των φο­ρο­λο­γι­κών πα­ρα­δεί­σων και των «νο­μα­δι­κών» κερ­δο­σκο­πι­κών κε­φα­λαί­ων (δη­λα­δή της τε­ρά­στιας μάζας μη επα­νε­πεν­δυό­με­νων κερ­δών) και ένα μείγ­μα έντα­σης των «με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων» ταυ­τό­χρο­να με ανα­κο­πή της λι­τό­τη­τας και στα­θε­ρο­ποί­η­σής της στα ση­με­ρι­νά επί­πε­δα. Κά­ποιοι άλλοι απορ­ρί­πτουν το πα­γκό­σμιο «κού­ρε­μα» και τη συ­να­κό­λου­θη πα­γκό­σμια λο­γι­στι­κή δια­χεί­ρι­ση του «το­ξι­κού» ενερ­γη­τι­κού των τρα­πε­ζών και αρ­κού­νται στα υπό­λοι­πα, ώστε να αντι­με­τω­πι­στεί η ύφεση, και η κρίση χρέ­ους να ξε­πε­ρα­στεί στα­δια­κά μέσω της αύ­ξη­σης των ρυθ­μών ανά­πτυ­ξης και του πλη­θω­ρι­σμού. Όλοι πά­ντως συμ­φω­νούν ότι «κάτι δρα­στι­κό πρέ­πει να γίνει»…

Αν σκε­φτού­με ότι χρειά­στη­κε μια «πα­γκό­σμια επι­χεί­ρη­ση» στην οποία συμ­με­τεί­χαν κυ­βερ­νή­σεις, όλες οι κε­ντρι­κές τρά­πε­ζες του πλα­νή­τη, με­γά­λες επεν­δυ­τι­κές τρά­πε­ζες, ακόμη και hedgefunds, για να γίνει το ελ­λη­νι­κό «κού­ρε­μα» στις αρχές του 2012 (PSI) χωρίς να υπάρ­ξει πα­γκό­σμιο «οι­κο­νο­μι­κό ατύ­χη­μα», αντι­λαμ­βα­νό­μα­στε την ανε­δα­φι­κό­τη­τα της ιδέας για ένα ταυ­τό­χρο­νο πα­γκό­σμιο «κού­ρε­μα» μαζί με τη συ­να­κό­λου­θη πα­γκό­σμια δια­χεί­ρι­ση του «το­ξι­κού» ενερ­γη­τι­κού των τρα­πε­ζών. Πέρα και πάνω από αυτό όμως, δεν υπάρ­χει τρό­πος να γί­νουν όλα αυτά με τρόπο που θα συ­γκε­ρά­σει-εξι­σορ­ρο­πή­σει τα αντα­γω­νι­στι­κά συμ­φέ­ρο­ντα των με­γά­λων κα­πι­τα­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων. Δεν χρειά­ζε­ται να είναι κα­νείς μαρ­ξι­στής, αλλά απλώς ρε­α­λι­στής, για να κα­τα­λή­ξει στο συ­μπέ­ρα­σμα ότι τα πράγ­μα­τα θα εξε­λι­χτούν στην αντί­θε­τη κα­τεύ­θυν­ση: βά­θε­μα και πε­ρι­πλο­κή της κρί­σης, κλι­μά­κω­ση της αντα­γω­νι­στι­κής δια­χεί­ρι­σής της, αύ­ξη­ση του γε­ω­πο­λι­τι­κού και πο­λι­τι­κού ρί­σκου.

Η τέ­τοια θε­ώ­ρη­ση των προ­ο­πτι­κών της πα­γκό­σμιας κρί­σης για το 2013 είναι η πυ­ξί­δα για να εξε­τά­σου­με τις προ­ο­πτι­κές της κρί­σης του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού.

Ελ­λά­δα: ο δε­κά­λο­γος του κυ­βερ­νη­τι­κού success story

Το ευ­ρω­παϊ­κό success story, ύστε­ρα από τις τε­λευ­ταί­ες ευ­ρω­παϊ­κές συμ­φω­νί­ες (για την εκτα­μί­ευ­ση της δόσης προς την Ελ­λά­δα και για την τρα­πε­ζι­κή επο­πτεία) λέει ότι οι «γεν­ναί­ες» απο­φά­σεις όσον αφορά την Ευ­ρω­ζώ­νη έχουν πλέον λη­φθεί: η Ευ­ρω­ζώ­νη θα προ­χω­ρή­σει προς την οι­κο­νο­μι­κή και πο­λι­τι­κή ενο­ποί­η­ση, υπό τη γερ­μα­νι­κή ηγε­μο­νι­κή στρα­τη­γι­κή και με τη γε­νί­κευ­ση της λι­τό­τη­τας. Όλες οι χώρες θα πε­ρά­σουν από το «κα­θαρ­τή­ριο» της εσω­τε­ρι­κής υπο­τί­μη­σης, δη­λα­δή θα εφαρ­μό­σουν «διαρ­θρω­τι­κές αλ­λα­γές» (που θα κα­τα­στρέ­ψουν και τα υπο­λείμ­μα­τα οι­κο­νο­μι­κού και κοι­νω­νι­κού προ­στα­τευ­τι­σμού) και προ­γράμ­μα­τα λι­τό­τη­τας στην έντα­ση που αντι­στοι­χεί στο επί­πε­δο της αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τάς τους (το οποίο κα­θο­ρί­ζε­ται βα­σι­κά από τα επί­πε­δα πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τας).

Για τον ελ­λη­νι­κό κα­πι­τα­λι­σμό όλα αυτά ση­μαί­νουν ταυ­τό­χρο­να δύο πράγ­μα­τα: το βά­θε­μα της πο­λι­τι­κής της εσω­τε­ρι­κής υπο­τί­μη­σης μέσα στο 2013 αλλά και ανα­πτε­ρω­μέ­νες ελ­πί­δες ότι η «παρ­τί­δα» για την πα­ρα­μο­νή στο ευρώ μπο­ρεί να σωθεί αν διέλ­θει αλώ­βη­τος το κρί­σι­μο νέο έτος. Αυτό το success story του Σα­μα­ρά συ­νι­στά μια ψυ­χα­να­γκα­στι­κή αυ­θυ­πο­βο­λή:

• Η εσω­τε­ρι­κή υπο­τί­μη­ση ολο­κλη­ρώ­νε­ται βα­σι­κά το 2013 και γε­νι­κό­τε­ρα με τα μέτρα του τρί­του μνη­μο­νί­ου (με αυτή την έν­νοια «αυτά τα μέτρα είναι τα τε­λευ­ταία»).
• Το τρίτο μνη­μό­νιο δεν θα υπο­φέ­ρει από απο­κλί­σεις που θα δη­μιουρ­γή­σουν νέα «δρά­μα­τα» και ανά­γκη για νέα «σω­τη­ρία» (γιατί έχει δι­πλο­κλει­δω­θεί με ρή­τρες αυ­τό­μα­της διόρ­θω­σης των απο­κλί­σε­ων σε μη­νιαία και τρι­μη­νιαία βάση για το έλ­λειμ­μα και σε εξα­μη­νιαία βάση για τις απο­κρα­τι­κο­ποι­ή­σεις).
• Η δια­δι­κα­σία με­τα­τρο­πής του χρέ­ους από επέν­δυ­ση σε ομό­λο­γα που είναι σε ελ­λη­νι­κό δί­καιο σε δια­κρα­τι­κό χρέος εγ­γυ­η­μέ­νο από το αγ­γλι­κό δί­καιο έχει ολο­κλη­ρω­θεί. Το χρέος, ύστε­ρα από το «κού­ρε­μα» (PSI) των αρχών του 2012 και την πρό­σφα­τη επα­να­γο­ρά των ομο­λό­γων έχει γίνει στο με­γα­λύ­τε­ρο πο­σο­στό του δια­κρα­τι­κό, όσο γι’ αυτό που κυ­κλο­φο­ρεί με τη μορφή ομο­λό­γων κα­τέ­χε­ται στο με­γα­λύ­τε­ρο μέρος του από την Ευ­ρω­παϊ­κή Κε­ντρι­κή Τρά­πε­ζα και ένα μικρό μόνο μέρος είναι στα χέρια ιδιω­τών. Άρα η ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία θω­ρα­κί­ζε­ται από τις επι­θέ­σεις των  αγο­ρών (η άλλη πλευ­ρά του νο­μί­σμα­τος είναι βέ­βαια ότι έχει δεθεί χει­ρο­πό­δα­ρα από την τρόι­κα, που πλέον εκ­προ­σω­πεί κυ­ρί­ως τα κρά­τη-δα­νει­στές και το ΔΝΤ κι όχι τους ιδιώ­τες ομο­λο­γιού­χους), οπότε οι πε­ρι­βό­η­τοι οίκοι αξιο­λό­γη­σης μπο­ρούν πλέον εκ του ασφα­λούς να αρ­χί­σουν σιγά - σιγά να την ανα­βαθ­μί­ζουν – υπό την προ­ϋ­πό­θε­ση ότι το βα­σι­κό-ασιό­δο­ξο σε­νά­ριο θα πάει καλά…
• Οι ελ­λη­νι­κές τρά­πε­ζες μέσα από την ανα­κε­φα­λαιο­ποί­η­ση θα στα­θε­ρο­ποι­η­θούν, εξου­δε­τε­ρώ­νο­ντας έτσι άλλη μια βα­σι­κή συ­στη­μι­κή πηγή αστά­θειας για τον ελ­λη­νι­κό κα­πι­τα­λι­σμό. Θα «εξυ­γιαν­θούν», θα συ­γκε­ντρω­θούν σε τρεις με­γά­λες συ­στη­μι­κές τρά­πε­ζες και θα τε­θούν υπό την επο­πτεία της Ευ­ρω­παϊ­κής Κε­ντρι­κής Τρά­πε­ζας. Βε­βαί­ως, μπο­ρεί να πε­ρά­σουν σε μι­κρό­τε­ρο ή με­γα­λύ­τε­ρο βαθμό σε ξένα χέρια (σε ανα­γκα­στι­κό συ­νε­ται­ρι­σμό με το ευ­ρω­παϊ­κό και διε­θνές χρη­μα­τι­στι­κό κε­φά­λαιο), αλλά τώρα για τον ελ­λη­νι­κό κα­πι­τα­λι­σμό προ­έ­χει η σω­τη­ρία από τα χει­ρό­τε­ρα.
• Τα απο­θέ­μα­τα του φυ­σι­κού αε­ρί­ου στο ελ­λη­νι­κό υπέ­δα­φος είναι ένα στρα­τη­γι­κό όπλο: μπο­ρούν να προ­ε­ξο­φλη­θούν με διά­φο­ρους τρό­πους (σαν στρα­τη­γι­κή «εγ­γύ­η­ση» για το χρέος αλλά και σαν «γε­ω­πο­λι­τι­κό κε­φά­λαιο»), «κλει­δώ­νο­ντας» τη ση­μα­σία της Ελ­λά­δας σαν στρα­τη­γι­κού εταί­ρου κι όχι απλώς σαν «τε­νε­κε­δό­κου­το» που προ­σπα­θεί να απο­φύ­γει να το κλο­τσή­σουν στο δρόμο…
• Η Γερ­μα­νία θα στη­ρί­ξει πλέον την Ελ­λά­δα, στο πλαί­σιο της επι­λο­γής της για προ­χώ­ρη­μα της ευ­ρω­παϊ­κής ενο­ποί­η­σης με γε­νί­κευ­ση της λι­τό­τη­τας, προσ­δο­κώ­ντας από αυτή να κα­τα­στεί το ευ­ρω­παϊ­κό και διε­θνές «πα­ρά­δειγ­μα καλής πρα­κτι­κής» που επι­βε­βαιώ­νει την ορ­θό­τη­τα της εσω­τε­ρι­κής υπο­τί­μη­σης σαν τρό­που δια­χεί­ρι­σης της κρί­σης.
• Το κλίμα στις αγο­ρές αλ­λά­ζει, καθώς οι οίκοι αξιο­λό­γη­σης ανα­βαθ­μί­ζουν την ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία. Το ξένο επεν­δυ­τι­κό εν­δια­φέ­ρον θα επα­νέλ­θει, αφού το ρίσκο τη εξό­δου από το ευρώ μειώ­νε­ται δρα­στι­κά ενώ η μεί­ω­ση του ερ­γα­τι­κού κό­στους και η διά­λυ­ση των ερ­γα­σια­κών σχέ­σε­ων κά­μνουν την Ελ­λά­δα επεν­δυ­τι­κό προ­ο­ρι­σμό…
• Η κυ­βέρ­νη­ση κερ­δί­ζει «ανά­σες» από την εκτα­μί­ευ­ση της δόσης, τη στή­ρι­ξη από τη Γερ­μα­νία και το ΔΝΤ, ενώ είναι θω­ρα­κι­σμέ­νη από νέες δο­κι­μα­σί­ες, αφού δεν θα χρεια­στεί να ξα­να­πε­ρά­σει νέα μέτρα από τη Βουλή (χάρη στο μη­χα­νι­σμό των αυ­τό­μα­των διορ­θώ­σε­ων, που έχει ρυθ­μι­στεί να λει­τουρ­γεί ανε­ξάρ­τη­τα από τη Βουλή).
• Χάρη σε όλα αυτά, αφού η ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση πε­ρά­σει με επι­τυ­χία τις εξε­τά­σεις του 2013 και η Μέρ­κελ πε­ρά­σει με επι­τυ­χία τις «εξε­τά­σεις» των γερ­μα­νι­κών εκλο­γών το φθι­νό­πω­ρο, θα ανοί­ξει ο δρό­μος για την «τε­λι­κή λύ­τρω­ση», με το νέο «κού­ρε­μα» του ελ­λη­νι­κού χρέ­ους το 2014.

Το «παι­χνί­δι» δεν έχει κρι­θεί!

Να λοι­πόν 10 ση­μα­ντι­κοί λόγοι που στη­ρί­ζουν το κυ­βερ­νη­τι­κό successstory. Αλλά γιατί τότε το χα­ρα­κτη­ρί­σα­με «ψυ­χα­να­γκα­στι­κή αυ­θυ­πο­βο­λή»;

Από τη μία πλευ­ρά, όλα αυτά δεν είναι φα­ντα­σιο­κο­πή­μα­τα, έχουν υλική βάση και ορί­ζουν μια δυ­να­τό­τη­τα για τον ελ­λη­νι­κό κα­πι­τα­λι­σμό. Ύστε­ρα από τρία χρό­νια υπαρ­ξια­κής αγω­νί­ας που βά­δι­ζε στα τυφλά, τώρα έχει μια «υπό­θε­ση ερ­γα­σί­ας» για να κι­νη­θεί, μια προ­ο­πτι­κή πάνω στην οποία να επεν­δύ­σει. Στο πλαί­σιο αυτό, έχει τη δυ­να­τό­τη­τα μιας προ­σω­ρι­νής σχε­τι­κής στα­θε­ρο­ποί­η­σης, που θα του δώσει μια «ανάσα». Από την άλλη όμως πρό­κει­ται απλώς για μια δυ­να­τό­τη­τα, που για να υλο­ποι­η­θεί, πρέ­πει να πε­ρά­σει «διά πυρός και σι­δή­ρου». Συ­γκε­κρι­μέ­να, για να έρθει αυτή η δυ­να­τό­τη­τα πιο κοντά στην υλο­ποί­η­ση, πρέ­πει το όλο σχέ­διο να πε­ρά­σει χωρίς απώ­λειες από τη με­γά­λη δο­κι­μα­σία του σκλη­ρού 2013. Αυτό ση­μαί­νει πρώτα απ’ όλα ότι το 2013 παίρ­νει όλα τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά έτους-κα­μπής για την ελ­λη­νι­κή κρίση και συ­να­κό­λου­θα για την τα­ξι­κή ανα­μέ­τρη­ση στην Ελ­λά­δα. Ση­μαί­νει επί­σης ότι η ελ­λη­νι­κή αστι­κή τάξη και το πο­λι­τι­κό της προ­σω­πι­κό, αλλά και το αστι­κό κρά­τος, βλέ­πο­ντας κά­ποια προ­ο­πτι­κή στα­θε­ρο­ποί­η­σης ύστε­ρα από τρία χρό­νια υπαρ­ξια­κής αγω­νί­ας που βά­δι­ζαν στα τυφλά, θα είναι πιο αδί­στα­κτοι και αμεί­λι­κτοι από ποτέ για να μη χά­σουν την ευ­και­ρία που αχνο­φαί­νε­ται στον ορί­ζο­ντα ή για να επι­βιώ­σουν στις ανε­ξέ­λεγ­κτες κα­τα­στά­σεις που θα δη­μιουρ­γη­θούν αν το σχέ­διο στα­θε­ρο­ποί­η­σης για οποιο­δή­πο­τε λόγο απο­τύ­χει. Τι όμως απει­λεί αυτή την προ­ο­πτι­κή;

· Πρώτα απ’ όλα οι αβε­βαιό­τη­τες που συ­νο­δεύ­ουν την πα­γκό­σμια οι­κο­νο­μία στο 2013, όπως τις πε­ρι­γρά­ψα­με στην αρχή.Αν οι προ­βλέ­ψεις για την ύφεση στην Ευ­ρώ­πη και για την πα­γκό­σμια επι­βρά­δυν­ση επι­βε­βαιω­θούν, αυτό θα ση­μά­νει βά­θε­μα της ύφε­σης καις την Ελ­λά­δα. Αν οι πε­ρι­πλο­κές από τη γε­νί­κευ­ση της κρί­σης χρέ­ους γί­νουν απει­λη­τι­κές, αυτό θα κάνει την κα­τά­στα­ση στην Ευ­ρω­ζώ­νη πολύ δύ­σκο­λη και ίσως μειώ­σει την «όρεξη» της Γερ­μα­νί­ας να «σώσει» την Ευ­ρω­ζώ­νη στο σύ­νο­λό της, την όρεξη των οίκων αξιο­λό­γη­σης να εξι­δα­νι­κεύ­ουν την ει­κό­να της ελ­λη­νι­κής οι­κο­νο­μί­ας στα μάτια των αγο­ρών, αλλά και την όρεξη (που πά­ντως ακόμη δεν έχει κα­τα­γρα­φεί) των διε­θνών επεν­δυ­τών να «αγο­ρά­σουν Ελ­λά­δα».

• · Ο «άγνω­στος Χ» της ύφε­σης. Η με­γα­λύ­τε­ρη των προ­βλέ­ψε­ων ύφεση ήταν ο βα­σι­κός λόγος που το δεύ­τε­ρο μνη­μό­νιο αχρη­στεύ­τη­κε πριν καν εφαρ­μο­στεί. Το ΔΝΤ, κά­νο­ντας αυ­το­κρι­τι­κή, ανα­κά­λυ­ψε ότι οι πολ­λα­πλα­σια­στές που χρη­σι­μο­ποιού­σε για να υπο­λο­γί­σει τις επι­πτώ­σεις των μέ­τρων προ­σαρ­μο­γής στους ρυθ­μούς ανά­πτυ­ξης ήταν λάθος: αυτά προ­κα­λού­σαν πολύ με­γα­λύ­τε­ρη ύφεση από αυτήν που είχε υπο­λο­γι­στεί. Στο τρίτο μνη­μό­νιο προ­βλέ­πε­ται ότι η ύφεση το 2013 θα είναι 4,5% (όταν το έτος αυτό θα έχου­με 11 δισ. ευρώ νέων πε­ρι­κο­πών και 3 πε­ρί­που δισ. ευρώ νέων φο­ρο­λο­γι­κών επι­βα­ρύν­σε­ων) και ότι από το 2014 θα αρ­χί­σει η -ασθε­νι­κή αρ­χι­κά- ανά­καμ­ψη. Ωστό­σο, το ΔΝΤ πριν λίγο μόλις διά­στη­μα προ­έ­βλε­πε ύφεση μέχρι και το 2015, ενώ μόλις πρό­σφα­τα το κο­ρυ­φαίο γερ­μα­νι­κό Ιν­στι­τού­το για την Πα­γκό­σμια Οι­κο­νο­μία (IFW) προ­έ­βλε­ψε ύφεση και το 2014. Το ζή­τη­μα είναι αν όλοι αυτοί εξα­κο­λου­θούν να χρη­σι­μο­ποιούν τους… άχρη­στους πολ­λα­πλα­σια­στές τους οποί­ους πρό­σφα­τα κα­τήγ­γει­λε ως ανα­πο­τε­λε­σμα­τι­κούς το ΔΝΤ…
• · Η ανερ­γία. Η ανερ­γία είναι ένα κα­θο­ρι­στι­κό μέ­γε­θος για πολ­λούς λό­γους: γιατί είναι βα­σι­κός λόγος για τη μεί­ω­ση των ει­σο­δη­μά­των, γιατί είναι βα­σι­κός λόγος για την έκτα­ση της κοι­νω­νι­κής εξα­θλί­ω­σης, γιατί είναι κρί­σι­μος δεί­κτης για την έκτα­ση στην οποία απα­ξιώ­νε­ται η ερ­γα­τι­κή δύ­να­μη σαν συ­ντε­λε­στής της κα­πι­τα­λι­στι­κής πα­ρα­γω­γής, γιατί όταν αυ­ξά­νε­ται σε πολύ υψηλά επί­πε­δα η επά­νο­δος της κα­πι­τα­λι­στι­κής οι­κο­νο­μί­ας στην ανά­πτυ­ξη δυ­σχε­ραί­νε­ται εξαι­ρε­τι­κά.
• Η πρό­σφα­τη έκ­θε­ση της Κο­μι­σιόν προ­βλέ­πει για το 2012 ανερ­γία 23,6%, για το 2013 24% και για το 2014 22,2%. ΤοIFW, όμως, είναι πιο κοντά στις προ­βλέ­ψεις του Ιν­στι­τού­του Ερ­γα­σί­ας της ΓΣΕΕ (που «βλέ­πει» ανερ­γία 30% το 2013), προ­βλέ­πο­ντας ότι η ανερ­γία θα φτά­σει το 2014 στο 31%. Αν οι προ­βλέ­ψεις της Κο­μι­σιόν και της τρόι­κας για την ανερ­γία απορ­ρέ­ουν από τις εκτι­μή­σεις τους για την ύφεση (πράγ­μα που υπα­γο­ρεύ­ει η στοι­χειώ­δης συ­νέ­πεια), τότε οι προ­βλέ­ψεις τους για την ύφεση είναι υπο­ε­κτι­μη­μέ­νες, δη­λα­δή η ύφεση θα είναι με­γα­λύ­τε­ρη των προ­βλέ­ψε­ων το 2013 και θα επη­ρε­ά­σει αρ­νη­τι­κά τις προ­βλέ­ψεις και για τα επό­με­να έτη (2014-2015).
• Γιατί είναι ση­μα­ντι­κό αυτό; Όχι τόσο για τις απο­κλί­σεις στο πρό­γραμ­μα (αυτές θα «διορ­θω­θούν» με αυ­τό­μα­τη επι­βο­λή νέων μέ­τρων που δεν θα πε­ρά­σουν από τη Βουλή), αλλά γιατί το ελ­λη­νι­κό πρό­γραμ­μα θα χρεια­στεί νέα χρη­μα­το­δό­τη­ση, κάτι που θα ση­μά­νει νέο κύκλο «δρα­μα­τι­κών» δια­βου­λεύ­σε­ων σε ευ­ρω­παϊ­κό και διε­θνές επί­πε­δο, που θα κα­τα­στρέ­ψει, ίσως ορι­στι­κά, την ει­κό­να της ελ­λη­νι­κής «σω­τη­ρί­ας».

• ·  Η εξά­ντλη­ση της φο­ρο­δο­τι­κής δυ­να­τό­τη­τας των νοι­κο­κυ­ριών και των μι­κρο­με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων.Ήδη 11 δισ. ευρώ είναι οι λη­ξι­πρό­θε­σμες οφει­λές προς το Δη­μό­σιο μέχρι και τον Οκτώ­βριο. Γιατί είναι ση­μα­ντι­κό αυτό; Γιατί μπο­ρεί να εί­μα­στε στις απαρ­χές ενός νέου «κι­νή­μα­τος» ανυ­πα­κο­ής, αυτή τη φορά βου­βού και εξα­το­μι­κευ­μέ­νου, σε σχέση με το «κί­νη­μα των διο­δί­ων», «υπο­κι­νού­με­νου» από αδυ­να­μία πλη­ρω­μής και άρα πολύ πιο κα­τα­στρο­φι­κού για το ελ­λη­νι­κό πρό­γραμ­μα προ­σαρ­μο­γής. Αν τα 11 δισ. ευρώ γί­νουν 15 και 20, τότε το πρό­γραμ­μα θα πέσει για τα καλά έξω και θα υπάρ­ξει ανά­γκη για νέα χρη­μα­το­δό­τη­ση – άρα όλο το οι­κο­δό­μη­μα της αι­σιο­δο­ξί­ας και όλη η προ­σπά­θεια να πα­ρου­σια­στεί το ελ­λη­νι­κό υπό­δειγ­μα σαν υπό­δειγ­μα «καλής πρα­κτι­κής» της εσω­τε­ρι­κής υπο­τί­μη­σης θα πάει πε­ρί­πα­το.

Ήδη όλοι έχουν στραμ­μέ­νο το βλέμ­μα τους στο κρί­σι­μο πρώτο τρί­μη­νο του 2013, όταν θα δια­φα­νούν οι τά­σεις και θα έχου­με τις πρώ­τες απα­ντή­σεις στα κρί­σι­μα αυτά ζη­τή­μα­τα. Οι πα­νη­γυ­ρί­ζο­ντες κυ­βερ­νη­τι­κοί εταί­ροι και οι τροϊ­κα­νοί σύμ­μα­χοι και «προ­στά­τες» τους έχουν στραμ­μέ­νη όλη την προ­σο­χή τους στους κρί­σι­μους δεί­κτες, για να δια­γνώ­σουν αν «θα πιά­σει το κόλπο»… Μέχρι τότε, το σχέ­διο θα είναι «στον αέρα» και τί­πο­τε δεν θα έχει κρι­θεί.

Κυ­ρί­ως όμως το ζή­τη­μα δεν έχει κρι­θεί γιατί όλα εξαρ­τώ­νται εν τέλει από τον «άγνω­στο χ» των αντι­στά­σε­ων της κοι­νω­νί­ας και της πο­λι­τι­κής πάλης: η εσω­τε­ρι­κή υπο­τί­μη­ση δεν έχει κά­ποιο οι­κο­νο­μι­κό φυ­σι­κό όριο – τα όρια είναι κοι­νω­νι­κά και πο­λι­τι­κά. Ο κα­πι­τα­λι­σμός δεν θα κα­ταρ­ρεύ­σει από μόνος του, και οι απο­κλί­σεις του προ­γράμ­μα­τος μπο­ρούν κάλ­λι­στα να ση­μαί­νουν νέα δεινά για την ερ­γα­τι­κή τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώ­μα­τα. Ακόμη και ένα με­γά­λο «οι­κο­νο­μι­κό ατύ­χη­μα» ή και μια κα­τάρ­ρευ­ση, μπο­ρεί να ση­μά­νουν τη συ­ντρι­βή του στρα­το­πέ­δου της ερ­γα­σί­ας αν δεν δια­μορ­φώ­σου­με τις κοι­νω­νι­κές και πο­λι­τι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις για την ανα­τρο­πή.

Επο­μέ­νως, όσα εί­πα­με ως εδώ δεν θα έχουν με­γά­λη ση­μα­σία αν δεν συ­μπλη­ρω­θούν από την ανά­λυ­ση της κοι­νω­νι­κής και πο­λι­τι­κής διά­στα­σης των σχε­δί­ων των δύο στρα­το­πέ­δων.

Το σχέ­διο στα­θε­ρο­ποί­η­σης και το κρά­τος των τροϊ­κο­φρό­νων: Ο Σα­μα­ράς θυ­μά­ται τον Πα­πά­γο και τον Αντε­νά­ου­ερ…

Για να διεκ­δι­κή­σει τις «τύχες» της για στα­θε­ρο­ποί­η­ση, η ελ­λη­νι­κή αστι­κή τάξη έχει θέσει ήδη σε εφαρ­μο­γή ένα σχέ­διο πο­λι­τι­κής στα­θε­ρο­ποί­η­σης. Το πο­λι­τι­κό πρό­τζεκτ ξε­κι­νά­ει από τη συ­στη­μα­τι­κή προ­σπά­θεια αλ­λα­γής κλί­μα­τος (η «οι­κο­νο­μία είναι ψυ­χο­λο­γία»), με τους γνω­στούς «ακτι­βι­σμούς» για την προ­σέλ­κυ­ση ξένων επεν­δύ­σε­ων, για την εμπέ­δω­ση κλί­μα­τος κα­τευ­θυ­νό­με­νης αι­σιο­δο­ξί­ας και στα­θε­ρό­τη­τας κ.λπ. Όμως οι συ­νε­ταί­ροι της τρι­κομ­μα­τι­κής κυ­βέρ­νη­σης γνω­ρί­ζουν πολύ καλά ότι δεν θα κα­τα­φέ­ρουν τί­πο­τε αν δεν «ξε­δο­ντιά­σουν» τη μα­ζι­κή πο­λι­τι­κή έκ­φρα­ση των αντι­στά­σε­ων, τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, και αν δεν επε­κτεί­νουν το πεδίο της δρά­σης του κρά­τους «έκτα­κτης ανά­γκης». Χρη­σι­μο­ποιώ­ντας λοι­πόν πολλά και ποι­κί­λα μέσα, θα επι­διώ­ξουν πο­λι­τι­κή στα­θε­ρο­ποί­η­ση του τρό­μου:

• Προ­σπα­θώ­ντας να σπά­σουν με κάθε μέσον τον πο­λι­τι­κό δι­πο­λι­σμό ΝΔ-ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.Αυτό προ­ϋ­πο­θέ­τει την υπο­βάθ­μι­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, την απα­ξί­ω­σή του ως φορέα της άμε­σης προ­ο­πτι­κής για κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς. Για να πε­τύ­χουν κάτι τέ­τοιο, πρέ­πει: να κα­θη­λω­θεί δη­μο­σκο­πι­κά, ώστε στη συ­νέ­χεια να αρ­χί­σει να πέ­φτει, να χάσει την πρω­το­βου­λία των κι­νή­σε­ων ώστε να φανεί ότι έπαψε να είναι «πο­λι­τι­κός ηγε­μό­νας», να εγκλω­βι­στεί στον πο­λι­τι­κό αμυ­ντι­σμό μέσα από τη διαρ­κή έγκλη­ση για το σε­βα­σμό της αστι­κής νο­μι­μό­τη­τας, να φτια­χτεί γύρω του πο­λι­τι­κή «υγειο­νο­μι­κή ζώνη» που θα υπο­βά­λει μα­ζι­κά την ιδέα ότι κα­θη­λω­μέ­νος δη­μο­σκο­πι­κά κάτω από το 30% και χωρίς συμ­μά­χους δεν μπο­ρεί να εξα­σφα­λί­σει στα­θε­ρή κυ­βερ­νη­τι­κή λύση. Ένα νέο εκλο­γι­κό σύ­στη­μα που θα κάνει την προ­ο­πτι­κή κυ­βέρ­νη­σης της Αρι­στε­ράς ακόμη λι­γό­τε­ρο «ρε­α­λι­στι­κή», μια κα­μπά­νια ενά­ντια στη δια­φθο­ρά (με τη νέα λίστα Λα­γκάρντ, με τη φυ­λά­κι­ση επώ­νυ­μων του επι­χει­ρη­μα­τι­κού και πο­λι­τι­κού κα­τε­στη­μέ­νου κ.λπ.), η διά­λυ­ση των Ανε­ξάρ­τη­των Ελ­λή­νων και η δη­μιουρ­γία νέων κομ­μά­των στο χώρο της κε­ντρο­δε­ξιάς (ώστε να γίνει πιο ελεγ­χό­με­νη η διά­σπα­ση του «λαού της Δε­ξιάς» σε μνη­μο­νια­κούς και αντι­μνη­μο­νια­κούς), η ανα­θέρ­μαν­ση του ρόλου των τε­χνο­κρα­τών (ανα­βάθ­μι­ση Στουρ­νά­ρα, επα­νά­καμ­ψη Ρά­πα­νου), η επι­στρά­τευ­ση των κα­να­λιών, της Εκ­κλη­σί­ας και των ΜΚΟ στο έργο της «αλ­λη­λεγ­γύ­ης» κ.λπ. Στό­χος; Να εμπε­δω­θεί η ηγε­μο­νία Σα­μα­ρά, να θο­λώ­σει το σκη­νι­κό του πο­λι­τι­κού δι­πο­λι­σμού Δε­ξιάς – Αρι­στε­ράς, να αρ­χί­σει η ανά­στα­ση των πο­λι­τι­κών πτω­μά­των του κα­ταρ­ρεύ­σα­ντος κέ­ντρου.
• Οι­κο­δο­μώ­ντας το «κρά­τος των τροϊ­κο­φρό­νων».Αυτό ση­μαί­νει επι­τά­χυν­ση της δια­δι­κα­σί­ας εκ­φα­σι­σμού του κρά­τους («κρά­τος έκτα­κτης ανά­γκης»), σκλη­ρή πο­λι­τι­κή εκ­κα­θά­ρι­σης πο­λι­τι­κών και κοι­νω­νι­κών θυ­λά­κων αντί­στα­σης (εδώ κολ­λά­ει το κύμα τρο­μο­κρα­τί­ας: βίλα Αμα­λί­ας, πο­γκρόμ ενά­ντια στον αντιε­ξου­σια­στι­κό χώρο, προ­σπά­θεια εκ­κα­θά­ρι­σης θυ­λά­κων αντί­στα­σης, κα­τα­λή­ψε­ων, στε­κιών κ.λπ.), τρο­μο­κρα­τία ενά­ντια στους δη­μο­σί­ους υπαλ­λή­λους ενό­ψει της μα­ζι­κής εκ­κα­θά­ρι­σής τους κατά δε­κά­δες χι­λιά­δες την επό­με­νη διε­τία κ.λπ. Όλα αυτά, κοντά στα ήδη γνω­στά: κρα­τι­κός ρα­τσι­σμός και επι­χει­ρή­σεις-σκού­πα κατά των με­τα­να­στών, έντα­ση της κα­τα­στο­λής, θε­σμι­κός εκ­φα­σι­σμός κ.λπ.
• Κάπως έτσι προ­χω­ρεί η οι­κο­δό­μη­ση του κρά­τους των «τροϊ­κο­φρό­νων», κατά τα πρό­τυ­πα του κρά­τους των εθνι­κο­φρό­νων μετά τον εμ­φύ­λιο. Με τους φα­σί­στες της Χρυ­σής Αυγής να προ­ο­ρί­ζο­νται για το ρόλο του σύγ­χρο­νου ταγ­μα­τα­σφα­λι­στι­σμού: φα­σι­στι­κή δράση συ­μπλη­ρω­μα­τι­κή στο έργο του κυ­ρί­αρ­χου «κρά­τους των τροϊ­κο­φρό­νων». Μόνο που τώρα έχου­με μια θε­με­λιώ­δη αντι­στρο­φή: τότε το κρά­τος των εθνι­κο­φρό­νων με συ­μπλή­ρω­μα την ταγ­μα­τα­σφα­λί­τι­κη τρο­μο­κρα­τία ήταν απο­τέ­λε­σμα της ήττας της Αρι­στε­ράς και του κι­νή­μα­τος στον εμ­φύ­λιο που είχε προη­γη­θεί, ενώ τώρα το φιλμ της Ιστο­ρί­ας ξε­τυ­λί­γε­ται ανά­πο­δα: από την κρίση στον έρ­πο­ντα εμ­φύ­λιο πό­λε­μο, που δη­μιουρ­γεί «ει­κό­νες από το μέλ­λον» ενός ανοι­χτού τα­ξι­κού εμ­φυ­λί­ου, με την ανα­μέ­τρη­ση να μην έχει ακόμη κρι­θεί. Έχου­με επί­σης μια θε­με­λιώ­δη δια­φο­ρά στην ιστο­ρι­κή συ­γκυ­ρία: τότε η πα­γκό­σμια -και μαζί της η ελ­λη­νι­κή- οι­κο­νο­μία έβγαι­ναν από τη με­γά­λη «εκ­κα­θά­ρι­ση» του Πο­λέ­μου και ετοι­μά­ζο­νταν για το με­τα­πο­λε­μι­κό ανα­πτυ­ξια­κό «μπουμ», ενώ τώρα εί­μα­στε ακόμη στα κα­τά­βα­θα της κρί­σης… Γι’ αυτό, με­τα­ξύ άλλων, η Χρυσή Αυγή δεν είναι ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες αλλά μα­ζι­κό φα­σι­στι­κό φαι­νό­με­νο. Έτσι, δεν έχει επί­σης κρι­θεί ούτε η στα­θε­ρο­ποί­η­ση του «κρά­τους των τροϊ­κο­φρό­νων» ούτε αν οι φα­σί­στες θα πε­ριο­ρι­στούν στο συ­μπλη­ρω­μα­τι­κό ρόλο των μα­ντρό­σκυ­λων αυτού του κρά­τους.

• Προ­βάλ­λο­ντας την αφή­γη­ση της ανοι­κο­δό­μη­σης πάνω στα ερεί­πια.Ο Σα­μα­ράς από τη μια μι­μεί­ται τον Πα­πά­γο (χωρίς να τον επι­κα­λεί­ται) και από την άλλη επι­κα­λεί­ται τον Αντε­νά­ου­ερ: όπως και η με­τα­πο­λε­μι­κή Γερ­μα­νία, πάνω στα ερεί­πια του πο­λέ­μου και όντας υπό κα­το­χή, κα­τά­φε­ρε να ανοι­κο­δο­μη­θεί και να ξα­να­κερ­δί­σει την ιμπε­ρια­λι­στι­κή της αυ­το­νο­μία και υπε­ρη­φά­νεια, έτσι και η Ελ­λά­δα του Σα­μα­ρά, της χρε­ο­κο­πί­ας και της σκλη­ρής επι­τρο­πεί­ας, «κάπου εδώ» τε­λειώ­νει με την ανα­σφά­λεια και την οδύνη της «εσω­τε­ρι­κής υπο­τί­μη­σης» και αρ­χί­ζει να ξα­να­στέ­κε­ται στα πόδια της, για να ξα­να­κερ­δί­σει σιγά - σιγά όσα έχει χάσει. Η νέα «ισχυ­ρή Ελ­λά­δα» θα ανα­γεν­νη­θεί σαν τον αρ­χαίο φοί­νι­κα πάνω στις στά­χτες του «εξαν­δρα­πο­δι­σμέ­νου λαού»... Όσοι δεν βλέ­πουν -σαν τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και την Αρι­στε­ρά- τις προ­ο­πτι­κές της ανοι­κο­δό­μη­σης και της ανα­γέν­νη­σης του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού, απλώς είναι μί­ζε­ροι και εκ­φρα­στές του χθες που πα­ρήλ­θε ανε­πι­στρε­πτί… Μένει να δούμε αν αυτή η αφή­γη­ση θα γίνει στα­δια­κά η νέα «με­γά­λη ιδέα», αν ο Σα­μα­ράς θα θυ­μη­θεί το Βε­νι­ζέ­λο και την «ανα­γέν­νη­ση» των Βαλ­κα­νι­κών Πο­λέ­μων ύστε­ρα από τη χρε­ο­κο­πία και το διε­θνή οι­κο­νο­μι­κό έλεγ­χο του τέ­λους του 19ου αιώνα, με ΑΟΖ και εθνι­κούς λε­ο­ντα­ρι­σμούς στη­ριγ­μέ­νους ξανά σε ιμπε­ρια­λι­στι­κές συμ­μα­χί­ες με το Ισ­ρα­ήλ και άλ­λους «προ­στά­τες»…

Η Αρι­στε­ρά δεν πρέ­πει να πάρει αψή­φι­στα αυτή την αφή­γη­ση: η αστι­κή τάξη ψά­χνει αγω­νιω­δώς για διέ­ξο­δο από την κρίση και θα είναι αδί­στα­κτη στο να διεκ­δι­κή­σει μια τέ­τοια διέ­ξο­δο. Και αν τα κα­τα­φέ­ρει πάνω στα συ­ντρίμ­μια των δι­καιω­μά­των της ερ­γα­τι­κής τάξης, για την Αρι­στε­ρά θα ισχύ­σει ξανά το «ουαί τοις ητ­τη­μέ­νοις»… Η τα­ξι­κή ανα­μέ­τρη­ση είναι αμεί­λι­κτη και η έκ­βα­σή της δεν θα πα­ρα­μέ­νει ανοι­χτή για με­γά­λο διά­στη­μα ακόμη. Ίσως μά­λι­στα το 2013 να είναι η απο­φα­σι­στι­κή χρο­νιά...

Το σχέ­διο της Αρι­στε­ράς;

Αν όλα τα προη­γού­με­να έχουν βάση, τότε το πρώτο και προ­φα­νές συ­μπέ­ρα­σμα είναι ότι για την Αρι­στε­ρά δεν υπάρ­χει χρό­νος για να σπα­τα­λη­θεί: αν η αστι­κή τάξη και η κυ­βέρ­νη­σή της πε­ρά­σει αλώ­βη­τη και το 2013, αν η εσω­τε­ρι­κή υπο­τί­μη­ση εμπε­δω­θεί και μπει στον αυ­τό­μα­το πι­λό­το, τότε ο συ­σχε­τι­σμός δύ­να­μης θα γεί­ρει απο­φα­σι­στι­κά υπέρ της αστι­κής τάξης και ενά­ντια στο κί­νη­μα και την Αρι­στε­ρά. Και αν αυτό συμ­βεί, τότε μια συ­ντρι­πτι­κή ήττα θα είναι πολύ κοντά.

Αυτό ση­μαί­νει πρώτα απ’ όλα ότι η Αρι­στε­ρά πρέ­πει να στο­χο­θε­τή­σει την ανα­τρο­πή απ’ τα κάτω αυτής της κυ­βέρ­νη­σης και να απο­δυ­θεί σε ένα ανέν­δο­το πο­λι­τι­κό καιν κοι­νω­νι­κό αγώνα για να το πε­τύ­χει. Ούτε οι εκ­κλή­σεις για εκλο­γές (ζη­τά­με από τους εκ­προ­σώ­πους του κε­φα­λαί­ου να κά­νουν εκλο­γές για να δώ­σουν την κυ­βέρ­νη­ση στην Αρι­στε­ρά;) ούτε τα ανώ­δυ­να σχή­μα­τα λόγου για «ει­ρη­νι­κή επα­νά­στα­ση που θα επι­βά­λει τις εκλο­γές» ηχούν πει­στι­κά. Μάλ­λον πο­λι­τι­κή αμη­χα­νία και «βάλ­τω­μα» απο­κα­λύ­πτουν. Χρεια­ζό­μα­στε μια επι­θε­τι­κή και πει­στι­κή πο­λι­τι­κή τα­κτι­κή με κε­ντρι­κό στόχο την ανα­τρο­πή της τρι­κομ­μα­τι­κής κυ­βέρ­νη­σης. Το «κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς» πρέ­πει να ηχή­σει σαν πο­λε­μι­κή κραυ­γή και όχι σαν γλυ­κε­ρή υπό­σχε­ση μιας ήρε­μης και «στην ώρα της» κυ­βερ­νη­τι­κής δια­δο­χής.

Αυτό με τη σειρά του ση­μαί­νει ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πρέ­πει να ξα­να­προ­βά­λει σαν πο­λι­τι­κός ηγε­μό­νας και όχι σαν «θηρίο» που έχει μπει πρό­θυ­μα σε «πρό­γραμ­μα εξη­μέ­ρω­σης». Πρέ­πει επει­γό­ντως η πο­λι­τι­κή πυ­ξί­δα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ να ξα­να­γυ­ρί­σει στην κα­τεύ­θυν­ση της ρήξης και της ανα­τρο­πής. Η στρο­φή στο ανύ­παρ­κτο κέ­ντρο, η δεξιά με­τα­τό­πι­ση στο πρό­γραμ­μα και το πο­λι­τι­κό σχέ­διο που εκ­φω­νεί η ηγε­σία, είναι συ­ντα­γή κα­τα­στρο­φής: οδη­γούν ήδη σε στα­σι­μό­τη­τα, που είναι ο προ­θά­λα­μος της υπο­χώ­ρη­σης. Δεν μπο­ρεί να τά­ζου­με σαν λύση του «κού­ρε­μα» του χρέ­ους που ήδη ετοι­μά­ζουν το ΔΝΤ και η Μέρ­κελ στο πλαί­σιο μιας ευ­ρω­παϊ­κής λύσης που θα ανα­δια­πραγ­μα­τευ­τού­με! Δεν μπο­ρεί να ξορ­κί­ζου­με τις «μο­νο­με­ρείς ενέρ­γειες» που είναι συ­νώ­νυ­μες με τη ρήξη με το μνη­μό­νιο και το σύ­στη­μα! Δεν μπο­ρεί να τα μα­σά­με με τις τρά­πε­ζες όταν θυ­σιά­ζο­νται τα πάντα στο βωμό του «το­ξι­κού» τους ενερ­γη­τι­κού! Δεν μπο­ρεί να έχου­με δια­γρά­ψει τις εθνι­κο­ποι­ή­σεις με κοι­νω­νι­κό και ερ­γα­τι­κό έλεγ­χο όταν οι άλλοι ετοι­μά­ζουν το γε­νι­κό ξε­πού­λη­μα της δη­μό­σιας πε­ριου­σί­ας! Δεν μπο­ρεί να υπο­χω­ρού­με ενο­χι­κά στις κα­τη­γο­ρί­ες για μη σε­βα­σμό της αστι­κής νο­μι­μό­τη­τας όταν προ­χω­ρεί ακά­θε­κτος ο εκ­φα­σι­σμός του κρά­τους, όταν η αστυ­νο­μία συ­νερ­γά­ζε­ται και είναι αλ­λη­λέγ­γυα με τη Χρυσή Αυγή, όταν ο κρα­τι­κός ρα­τσι­σμός απο­χα­λι­νώ­νε­ται.

Δεν μπο­ρεί να ανα­ζη­τού­με άλ­λο­θι στο ότι «ο κό­σμος δεν τρα­βά­ει» ή στο ότι «το κί­νη­μα υπο­χω­ρεί» ή στο ότι «ο ευ­ρω­παϊ­κός συ­σχε­τι­σμός είναι δυ­σμε­νής». Η ερ­γα­τι­κή τάξη δεν μπο­ρεί να αγω­νι­στεί παρά και ενά­ντια στην ανε­πάρ­κεια των κοι­νω­νι­κών, συν­δι­κα­λι­στι­κών και πο­λι­τι­κών της ορ­γα­νώ­σε­ων – εκτός αν τις αντι­κα­τα­στή­σει με άλλες, αλλά αυτό απαι­τεί και μα­κρό­χρο­νη διερ­γα­σία. Η ευ­θύ­νη είναι όλη στην ηγε­σία, στο πο­λι­τι­κό υπο­κεί­με­νο, στην Αρι­στε­ρά. Αν το πο­λι­τι­κό υπο­κεί­με­νο εκ­πέ­μπει ανα­πο­φα­σι­στι­κό­τη­τα, πνεύ­μα υπο­χώ­ρη­σης, αμ­φι­τα­λά­ντευ­ση ή, ακόμη χει­ρό­τε­ρα, διά­θε­ση «ιστο­ρι­κού συμ­βι­βα­σμού» και ανα­μο­νής, τότε οι αγω­νι­στές του κι­νή­μα­τος θα βγά­λουν το συ­μπέ­ρα­σμα ότι δεν έχουν άξια ηγε­σία, ότι δεν υπάρ­χουν οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις να δοθεί απο­φα­σι­στι­κά η μάχη, ότι οι θυ­σί­ες τους θα πάνε χα­μέ­νες.

Με λίγα λόγια, ο ρι­ζο­σπα­στι­σμός είναι η λύση και όχι το πρό­βλη­μα!

Η επι­στρο­φή στην πο­λι­τι­κή κα­τεύ­θυν­ση της ρήξης ση­μαί­νει επί­σης ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν μπο­ρεί να προ­βάλ­λει ένα σχέ­διο «κά­θαρ­σης» του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού από τη δια­πλο­κή και τη δια­φο­ρά – την «κά­θαρ­ση» θα κά­νουν ο Σα­μα­ράς και η τρόι­κα, ενά­ντια στο κί­νη­μα και την Αρι­στε­ρά!

Δεν μπο­ρεί να διε­κτρα­γω­δού­με την «αν­θρω­πι­στι­κή κα­τα­στρο­φή» και ύστε­ρα να πε­ριο­ρί­ζου­με όλη την κι­νη­μα­τι­κή μας πα­ρέμ­βα­ση στη δη­μιουρ­γία δομών αλ­λη­λεγ­γύ­ης ενώ ο τα­ξι­κός πό­λε­μος μαί­νε­ται σε όλα τα επί­πε­δα. Αυτός ο πε­ριο­ρι­σμός, πέρα από το γε­γο­νός ότι κα­τα­δι­κά­ζει σε ατρο­φία τα κι­νη­μα­τι­κά ανα­κλα­στι­κά της Αρι­στε­ράς και υπο­σκά­πτει τη μα­χη­τι­κό­τη­τά της, πέρα από το ότι απο­γοη­τεύ­ει τις μα­χό­με­νες πρω­το­πο­ρί­ες των κοι­νω­νι­κών αντι­στά­σε­ων που πα­λεύ­ουν μόνες τους χωρίς ου­σια­στι­κή πο­λι­τι­κή στή­ρι­ξη, κα­τα­δι­κά­ζει σε ήττα το ίδιο το έργο της κοι­νω­νι­κής αλ­λη­λεγ­γύ­ης, όπου το σύ­στη­μα ρί­χνει στη μάχη μη­χα­νι­σμούς πολύ πιο έμπει­ρους και οι­κο­νο­μι­κά ισχυ­ρούς (εκ­κλη­σία, ΜΚΟ, κα­νά­λια κ.λπ.). Αν ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εκ­πέ­μπει το μή­νυ­μα ότι έχει ανα­δι­πλω­θεί απο­κλει­στι­κά στη δη­μιουρ­γία δομών αλ­λη­λεγ­γύ­ης, τότε το συ­μπέ­ρα­σμα που θα βγει είναι ότι έχου­με ήδη χάσει τη μάχη και ότι αυτό που απο­μέ­νει είναι να βοη­θή­σου­με τους εξα­θλιω­μέ­νους να γλεί­ψουν τις πλη­γές τους – αυτό θα είναι το τέλος του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σαν πο­λι­τι­κού ηγε­μό­να! Αν πε­ριο­ρί­ζου­με την αλ­λη­λεγ­γύη στη δη­μιουρ­γία κοι­νω­νι­κών ια­τρεί­ων και φαρ­μα­κεί­ων και δεν ξε­ση­κώ­νο­νται και οι πέ­τρες για την υπε­ρά­σπι­ση των νο­σο­κο­μεί­ων και των δομών του κοι­νω­νι­κού κρά­τους που κα­ταρ­ρέ­ουν, τότε η αλ­λη­λεγ­γύη εντάσ­σε­ται σε ένα ητ­το­πα­θές σχέ­διο μάχης οπι­σθο­φυ­λα­κών.

Ο κύ­κλος της αυ­θόρ­μη­της ανά­πτυ­ξης των κι­νη­μά­των, που πή­γαι­ναν ένα βήμα μπρο­στά και τρα­βού­σαν από το μα­νί­κι την Αρι­στε­ρά, έληξε. Τώρα, είναι η Αρι­στε­ρά που πρέ­πει να πρω­τα­γω­νι­στή­σει στα κι­νή­μα­τα, να υπο­κι­νή­σει και να ορ­γα­νώ­σει τις κοι­νω­νι­κές αντι­στά­σεις!

Η Αρι­στε­ρά πρέ­πει έγκαι­ρα να προ­σα­να­το­λι­σθεί στο με­τα­σχη­μα­τι­σμό της βου­βής κοι­νω­νι­κής ανυ­πα­κο­ής σε ένα νέο κί­νη­μα «δεν πλη­ρώ­νω» και να το κα­λύ­ψει πο­λι­τι­κά αδια­φο­ρώ­ντας για τις κα­τη­γο­ρί­ες περί μη σε­βα­σμού της αστι­κής νο­μι­μό­τη­τας.

Τέλος αλλά όχι έσχα­το σε ση­μα­σία, η Αρι­στε­ρά και ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ χρειά­ζο­νται επί­σης τη δική τους «με­γά­λη αφή­γη­ση». Η οποία δεν μπο­ρεί να είναι ο εξορ­θο­λο­γι­σμός και η «κά­θαρ­ση» του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού, ο «ιστο­ρι­κός συμ­βι­βα­σμός» με την αστι­κή τάξη και μια ου­το­πι­κή φι­λο­λαϊ­κή δια­χεί­ρι­ση του συ­στή­μα­τος στις συν­θή­κες της πιο βα­θιάς του κρί­σης. Αν η με­γά­λη αφή­γη­ση της αστι­κής τάξης είναι η ανοι­κο­δό­μη­ση πάνω στα ερεί­πια της εσω­τε­ρι­κής υπο­τί­μη­σης και στη συ­ντρι­βή των δι­καιω­μά­των της ερ­γα­τι­κής τάξης, η με­γά­λη αφή­γη­ση της Αρι­στε­ράς και του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν μπο­ρεί παρά να είναι η ρήξη με το μνη­μό­νιο και την τρόι­κα, που θέ­λου­με να ξε­δι­πλώ­σει την πάλη για αλ­λα­γή της κοι­νω­νί­ας, για το σο­σια­λι­σμό.

Αν ο Σα­μα­ράς νο­σταλ­γεί τον Πα­πά­γο και φα­ντά­ζε­ται τον εαυτό του Αντε­νά­ου­ερ, αν σχε­διά­ζει τον εκ­φα­σι­σμό του κρά­τους και την «υιο­θέ­τη­ση» των φα­σι­στών, η Αρι­στε­ρά και ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πρέ­πει να δι­δα­χτούν από τα αντι­πα­ρα­δείγ­μα­τα της ΕΔΑ (που από τη θέση της αξιω­μα­τι­κής αντι­πο­λί­τευ­σης το 1958, κα­τέ­λη­ξε λίγα χρό­νια αρ­γό­τε­ρα ουρά της Ένω­σης Κέ­ντρου) και της με­τα­πο­λί­τευ­σης (όταν μά­τω­σε στον αντι­δι­κτα­το­ρι­κό αγώνα, για να γίνει ουρά του ΠΑΣΟΚ στη Με­τα­πο­λί­τευ­ση).

Για όσους είναι πρό­τυ­πο το ΕΑΜ, του­λά­χι­στον ας φα­ντα­στού­με ένα ΕΑΜ χωρίς τα λάθη του που το οδή­γη­σαν στην ήττα, και όχι ένα ΕΑΜ προ­σαρ­μο­σμέ­νο έτσι ώστε να μοιά­ζει με την ΕΑΔΕ και τον «ιστο­ρι­κό συμ­βι­βα­σμό» του Μπερ­λίν­γου­ερ… Για όσους πάλι ανα­φέ­ρο­νται στη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή, ας φα­ντα­στού­με του­λά­χι­στον κάτι που να πα­ρα­πέ­μπει σε μια νι­κη­φό­ρα εκ­δο­χή της μπο­λι­βα­ρια­νής επα­νά­στα­σης στη Βε­νε­ζου­έ­λα και όχι στο σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρο πρό­τυ­πο του Λούλα ή στη νε­κρο­θά­φτη της Αρι­στε­ράς σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία της Αρ­γε­ντι­νής. Δεν μπο­ρεί να υστε­ρού­με σε επι­δό­σεις από τον Σα­μα­ρά, ούτε στο επί­πε­δο της ιστο­ρι­κής φα­ντα­σί­ας ούτε στο επί­πε­δο των ιστο­ρι­κών στό­χων!