Χαρτς IV αλά γαλλικά ετοιμάζει ο Ολάντ
Ξηλώνονται τα εργασιακά δικαιώματα και στη Γαλλία
Του ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ
Τη δική του εκδοχή του νόμου Χαρτς IV για ριζική ανατροπή των εργασιακών σχέσεων ετοιμάζει ο σοσιαλιστής πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, καθώς η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, εξελίσσεται σε «μεγάλο ασθενή» του ευρώ.Η γαλλική κυβέρνηση επιχειρεί μέσω του «κοινωνικού διαλόγου» να προχωρήσει σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σαν αυτές που προηγήθηκαν στην Γερμανία την εποχή του σοσιαλδημοκράτη Γκέρχαρντ Σρέντερ, με πρόσχημα την εξασθένιση της γαλλικής ανταγωνιστικότητας και τον κίνδυνο να έχει σύντομα την τύχη των χωρών του ευρωπαϊκού νότου.
Κυβέρνηση και συνδικάτα έπρεπε μέσα στο 2012 να συμφωνήσουν σε ένα είδος «ιστορικού συμβιβασμού» για μία σχετικά «ανώδυνη» ανατροπή των εργασιακών σχέσεων. Με το τελεσίγραφο της γαλλικής κυβέρνησης για συμφωνία να λήγει χθες(σ.σ. 11/01), ο Ολάντ ετοιμάζεται να παρουσιάσει τη δική του εκδοχή της ανατροπής των εργασιακών σχέσεων που συμπυκνώνονται στο βασικό νεοφιλελεύθερο δόγμα που θέλει τις επιχειρήσεις να απολύουν ευκολότερα και με το λιγότερο δυνατό κόστος, στο όνομα υποτιθέμενων ευκολότερων μελλοντικών προσλήψεων που θα βγάλουν την οικονομία από τη στασιμότητα.
Η ανεργία στη Γαλλία ξεπερνά το 10% και βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από το 1999. Στα χέρια του πρωθυπουργού Ζαν-Μαρκ Εϊρό βρίσκεται λίστα με 46 τουλάχιστον επιχειρήσεις, από την αυτοκινητοβιομηχανία Peugeot Citroen μέχρι τα καταστήματα Conforama και τη χαλυβουργία ArcelorMittal και γαλλικές τράπεζες, οι οποίες σκοπεύουν να κλείσουν εργοστάσια και επιχειρηματικές δραστηριότητες απολύοντας συνολικά περί τους 90.000 εργαζόμενους. Οι γαλλικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με τους Γερμανούς ανταγωνιστές τους, οι οποίοι εφαρμόζουν από το 2003 με την ψήφιση του νόμου Χαρτς IV πιο ευέλικτες μορφές εργασίας, σε αντίθεση με τις γαλλικές επιχειρήσεις που εξακολουθούν να απασχολούν περισσότερο κόσμο με σταθερές σχέσεις εργασίας και δεν μπορούν να απολύσουν με την ίδια ευκολία. Πρόσφατα οι εργαζόμενοι στα μεγαλοκαταστήματα της μουσικής εταιρίας Virgin, διαδήλωσαν έξω από το κεντρικό πολυκατάστημα στο Σαμπ Ελιζέ, για να διαμαρτυρηθούν για το επικείμενο κλείσιμό του. Το κλείσιμο πάντως της γνωστής αλυσίδας δεν έχει να κάνει με την ανταγωνιστικότητα της Γαλλίας αλλά με το θάνατο της δισκογραφικής βιομηχανίας εξαιτίας του downloading. Ήλθε ωστόσο να υπενθυμίσει την επιδεινούμενη συνεχώς οικονομική και κοινωνική κατάσταση στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης το ΑΕΠ της οποίας ανέρχεται σε δύο τρισεκατομμύρια ευρώ.
Οι αντιδράσεις το 2006
Δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται ανατροπή στο εργασιακό τοπίο στη Γαλλία. Η συντηρητική κυβέρνηση του Ντομινίκ ντε Βιλπέν επιχείρησε το 2006 να περάσει τα συμβόλαια προσωρινής απασχόλησης με στόχο την καταπολέμηση της υψηλής ανεργίας στους νέους, αντιμετωπίζοντας μαζικές αντιδράσεις που ανάγκασαν τον τότε πρόεδρο Ζακ Σιράκ να κάνει πίσω. Ο προκάτοχος του Φρανσουά Ολάντ, Νικολά Σαρκοζί, είχε δώσει εντολή στα συνδικάτα και τις επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις για την καθιέρωση περισσότερο ευέλικτων μορφών εργασίας, η ήττα ωστόσο στις εκλογές του Μαΐου τερμάτισε τις διαπραγματεύσεις τις οποίες επιχείρησε να ανανεώσει τον περασμένο Οκτώβριο η κυβέρνηση Ολάντ.Η Γαλλία, παρόλο που δεν είχε την πολύχρονη σοσιαλδημοκρατική εμπειρία χωρών όπως η Γερμανία, που για χρόνια θεωρούνταν μαζί με τις σκανδιναβικές χώρες «πρότυπο ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους», αποστρεφόταν τον αγγλοσαξονικού τύπου τουρμποκαπιταλισμό, που θεωρεί την προστασία της εργασίας, τον συνδικαλισμό και άλλου είδους κοινωνικού χαρακτήρα περιορισμούς, εμπόδιο για την…απογείωση της οικονομίας. Περί τα 76 εκατομμύρια στους 86 εκατομμύρια μισθωτούς, εργάζονται με συμβάσεις αορίστου χρόνου οι οποίες καθιστούν «ακριβές» τις απολύσεις, κάτι που αντί να επαινείται λοιδορείται σήμερα από τους οπαδούς του ασύδοτου καπιταλισμού.
Η….παρακμή της γαλλικής οικονομίας αποτυπώνεται στην ταχεία επιδείνωση του εμπορικού της ισοζυγίου. Η Γαλλία καταλάμβανε κάποτε το 7% των εξαγωγών παγκοσμίως. Σήμερα οι εξαγωγές της βρίσκονται λίγο πάνω από το 3%, με προϊόντα από την Γερμανία, την Κίνα ακόμη και τη νότια Ευρώπη να κατακλύζουν τη γαλλική αγορά. Το 2005 το εμπορικό ισοζύγιο ήταν θετικό, 0,5% του ΑΕΠ. Σήμερα βρίσκεται στο -2,7%, δηλαδή οι εισαγωγές είναι περισσότερες από τις εξαγωγές.
Αυτό που ανησυχεί περισσότερο τη γαλλική πολιτική και οικονομική ελίτ είναι η απώλεια στην ανταγωνιστικότητα σε σχέση με την γειτονική Γερμανία. Η Γερμανία πουλά στη Κίνα από αυτοκίνητα μέχρι βαριά μηχανήματα και άλλα προϊόντα η αξία των οποίων ανέρχεται σε 70 δισ. δολάρια το χρόνο, επτά φορές περισσότερα σε σχέση με τις γαλλικές εξαγωγές.
Από το 2005, το εργασιακό ανά μονάδα κόστος στη Γαλλία, το κόστος δηλαδή παραγωγής από ένα αυτοκίνητο μέχρι προϊόντα χάλυβα, έχει αυξηθεί 17% σε σχέση με 10% της Γερμανίας, 5,8% της Ισπανίας και 2% της Ιρλανδίας. Οι Γάλλοι εργάτες βγάζουν κατά μέσο όρο 35,5 ευρώ την ώρα, σε σχέση με 25,8 ευρώ που βγάζει ο εργάτης στην Ιταλία ή 22 ευρώ ο εργάτης στη Βρετανία και την Ισπανία.
Το 2012 η γαλλική οικονομία παρουσίασε ανάπτυξη μόλις 0,2% με το πραγματικό ΑΕΠ να αυξάνεται τα τρία τελευταία χρόνια κατά μέσο όρο κατά 1,2%, λιγότερο σε σχέση με το 2,7% της Γερμανίας. Η ανεργία βρίσκεται στο 10,9% και συνεχώς αυξάνεται σε σχέση με 6,7% στη Γερμανία, ενώ το δημόσιο χρέος βρίσκεται ήδη στην επικίνδυνη ζώνη του 90% του ΑΕΠ με πρόβλεψη ότι θα φθάσει στο 97% το 2013.
Ο Ολάντ του οποίου η δημοτικότητα έχει ήδη υποχωρήσει στο 35%, επιχειρεί να ισορροπήσει μεταξύ «αριστεράς» και «δεξιάς». Ήδη φαίνεται να κάνει πίσω στην πρόθεσή του να αυξήσει τον φορολογικό συντελεστή στο 75% για όσους βγάζουν πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ, μετά την πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου που έκρινε αντισυνταγματικό μέτρο και τον επικοινωνιακό θόρυβο που προκάλεσε η υπόθεση Ντεμπαρντιέ-η απόφαση του δημοφιλούς ηθοποιού να μετοικήσει στο Βέλγιο για να αποφύγει την υψηλή φορολογία. Από την άλλη διστάζει να άρει πλήρως το 35ωρο, επανέφερε τη σύνταξη στα 60 από τα 62 έτη, την ώρα που από την Γερμανία μέχρι τον ευρωπαϊκό νότο η σύνταξη ανεβαίνει στα 67 και αύξησε τον κατώτατο μισθό, ο οποίος δεν υπάρχει στη γειτονική Γερμανία που δουλεύει με κλαδικές συμβάσεις. Συμβάσεις που αφορούν ωστόσο όλο και λιγότερους εργαζόμενους, αφού η προσωρινή απασχόληση και η ευέλικτη εργασία κάνουν θραύση, ενώ τα άλλοτε ισχυρά γερμανικά συνδικάτα όπως η IG Metal)συνδικάτο μετάλλου) κάνουν συνεχώς πίσω…Συμφώνησαν τα συνδικάτα
Τα βρήκαν τα γαλλικά συνδικάτα, με εξαίρεση αυτά που ελέγχονται από την αριστερά, όσον αφορά τον «κοινωνικό διάλογο» για την υιοθέτηση ευελιξίας «made in Germany» στην αγορά εργασίας.
«Είναι η πρώτη φορά εδώ και περισσότερο από 30 χρόνια που η διαπραγμάτευση σε αυτό το επίπεδο και με τόσο βάθος κατέληξε σε συμφωνία», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ μετά τη συμφωνία συνδικάτων και επιχειρηματιών την προηγούμενη Παρασκευή. «Πρόκειται για επιτυχία του κοινωνικού διαλόγου». Ο εκπρόσωπος της ομοσπονδίας εργοδοτικών οργανώσεων Medef, δήλωσε επίσης ότι «η συμφωνία σηματοδοτεί την έλευση της κουλτούρας του συμβιβασμού μετά από δεκαετίες ανταγωνισμού»
Η συμφωνία θα πρέπει τώρα να τεθεί για έγκριση στο γαλλικό κοινοβούλιο και στα μέλη των συνδικαλιστικών ενώσεων. Υπέρ της συμφωνίας τάχθηκε η χριστιανική ένωση CFTC, η προερχόμενη από την CFTC, συνδικαλιστική οργάνωση CFDT και η συνδικαλιστική οργάνωση CFE-CGC που εκπροσωπεί επαγγελματίες. Η προσκείμενη στο κομμουνιστικό κόμμα συνδικαλιστική οργάνωση CGT και η αριστερή FO, τάχθηκαν κατά και δήλωσαν ότι δεν θα υπογράψουν τη συμφωνία.
Η συμφωνία προβλέπει τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να μειώνουν τις ώρες εργασίας και τους μισθούς σε δύσκολους καιρούς…, όπως είχε γίνει στη Γερμανία για την αντιμετώπιση της κρίσης του 2008. Με αντάλλαγμα τη μείωση των ωρών εργασίας και των μισθών, οι εργοδότες θα εγγυώνται τη μη απώλεια θέσης εργασίας. Στη διάρκεια της ύφεσης η οποία προκλήθηκε μετά τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, 1,5 εκατ. θέσεις εργασίας στην Γερμανία τέθηκαν υπό ανάλογο καθεστώς, σε σχέση με μόλις 245.000 θέσεις εργασίας τότε στη Γαλλία.
Οι εργοδότες θα μπορούν να κρατούν το πλεονάζον προσωπικό για δύο αντί για πέντε χρόνια που ίσχυε μέχρι τώρα. Τα συνδικάτα εξασφάλισαν την επέκταση των ιδιωτικών ασφαλιστηρίων υγείας και για τους προσωρινά απασχολούμενους και τη μεταβίβαση των επιδομάτων ανεργίας από τη μια θέση εργασίας στην άλλη. Αυξάνονται επίσης το κόστος για τα προσωρινά συμβόλαια εργασίας με στόχο να ενθαρρυνθούν οι επιχειρήσεις να προσλαμβάνουν ανθρώπους για μόνιμες θέσεις εργασίας.
*Δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα "Η ΕΛΛΑΔΑ αύριο" 12 & 14/01/2013