Ελευθεροτυπία, Σάββατο 25 Ιουνίου 2011
Η επιστροφή της πολιτικής
Του ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ
Για χρόνια ο μέσος Ελληνας (και Ευρωπαίος) αποστρεφόταν την πολιτική.
Τα χαμηλά ποσοστά συμμετοχής στις πάσης φύσεως εκλογικές διαδικασίες, επιστέγασμα υποτίθεται της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, το επιβεβαίωναν.
Η Ελλάδα μόλις τα τελευταία χρόνια άρχισε να προσαρμόζεται στα «ευρωπαϊκά» πρότυπα. Τα κόμματα εξουσίας, εκτός από διορισμούς και υποσχέσεις για βόλεμα σε όσους είχαν πρόσβαση σε κάποιον τοπικό κομματάρχη, δεν παρουσιάζουν ουσιώδεις διαφορές.
Θυμάμαι, παραμονές εκλογών σε μια συζήτηση σε φιλικό σπίτι, να με ρωτά κάποιος πώς βλέπω ως δημοσιογράφος τις επερχόμενες εκλογές και το ενδεχόμενο αλλαγής κυβερνητικής εξουσίας. Πριν καλά καλά του απαντήσω ότι οι εκλογές δεν θα αλλάξουν και πολλά πράγματα, μονολόγησε: Βέβαια τώρα έτσι κι αλλιώς είμαστε στο ευρώ, τι ΠΑΣΟΚ, τι Ν.Δ. Θεωρούσε δηλαδή ότι το μόνο που μένει πλέον στη «χρυσή» εποχή του ευρώ, όπου οι αποφάσεις παίρνονται στα κλειστά κονκλάβια των Βρυξελλών, είναι να βρεθεί ο καταλληλότερος διαχειριστής... Με άλλα λόγια, οι οικονομικές εξελίξεις θεωρούνταν κάτι δεδομένο, σχεδόν «νόμοι της φύσης» και το οικονομικό ενδιαφέρον των πολιτών περιοριζόταν στο «τάξιμο» που γινόταν κάθε φορά από τα κόμματα εξουσίας, πασπαλισμένο με μπόλικη δόση... οραμάτων, για νέες εποχές, ανάπτυξη, δημιουργία θέσεων εργασίας κ.λπ.
Η κούραση από την έντονη «κομματικοποίηση» της μεταπολιτευτικής περιόδου, την απαξίωση κάθε κοινωνικής προσπάθειας, καθώς ο κυρίαρχος συνδικαλισμός παρέμενε «προνόμιο» για τους λίγους, συνέτεινε στον ατομισμό και στο κυνήγι του χρήματος, με κάθε θεμιτό ή αθέμιτο μέσο, ως συστατικό κοινωνικής καταξίωσης.
Ολα αυτά τελείωσαν ξαφνικά, όταν Ελληνες και Ισπανοί (και αρκετοί άλλοι που βρίσκονται σε ανάλογες διεργασίες προετοιμάζοντας θερμά φθινόπωρα) βρέθηκαν στις πλατείες. Οχι με τη σημαία του παραδοσιακού και σε μεγάλο βαθμό απαξιωμένου στα μάτια της κοινής γνώμης συνδικαλισμού... Ούτε με τα μπλοκ της Αριστεράς που κουράζουν με τον επαναστατικό ανταγωνισμό τους... Αυθόρμητα. Ανθρωποι που ο μόνος τρόπος που ήξεραν να διαμαρτυρηθούν ήταν η «μούντζα» από τον καναπέ της τηλεόρασης...
Κάποιους ξένισε η έντονη παρουσία ελληνικών σημαιών, επιχειρώντας με τη ρετσινιά του «εθνικιστή» να απαξιώσουν τις μαζικές κινητοποιήσεις, με όλες βέβαια τις υπαρκτές αντιφάσεις τους... Ξεχνώντας ότι άλλο η σημαία του Πολυτεχνείου και άλλο η σημαία στις φιέστες της χούντας. Αλλο η ελληνική σημαία του ΕΑΜ και άλλο η ελληνική σημαία των «αναμορφωτηρίων» της Μακρονήσου. Αλλο η σημαία του γηπέδου και άλλο η σημαία στα χέρια δήθεν πατριωτών, που ξεχνούν το πώς τα ρατσιστικά παραληρήματα του παρελθόντος οδήγησαν στο Δίστομο και στα Καλάβρυτα...
Οι πλατείες επαναφέρουν την πολιτική ξανά στο προσκήνιο. Οχι την πολιτική των στημένων διαφωνιών, των κοινοβουλευτικών διαδικασιών εξπρές για ένα, υποτίθεται, τόσο κρίσιμο ζήτημα, όπως η... διάσωση της χώρας, xωρίς μάλιστα ποτέ να μας πουν ποιος την έφτασε εκεί. Αλλά την πολιτική με την πραγματική της διάσταση. Τη συμμετοχή στα κοινά, τη διαμαρτυρία, την αναζήτηση νέων τρόπων κοινωνικής οργάνωσης, την ουτοπία...
Η ιστορία δεν προχώρησε ποτέ με βάση «άνωθεν» συναινέσεις, οι οποίες ούτως ή άλλως δεν κρατούν πολύ, καθώς αργά ή γρήγορα ο λαός ξεσηκώνεται. Ακόμη κι αν δεν καταφέρει να αλλάξει τον κόσμο σε μια μέρα, αφήνει την παρακαταθήκη του στις επόμενες γενιές, θυμίζοντας ότι για να κατακτηθούν από την εθνική ανεξαρτησία μέχρι τα δημοκρατικά, κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, χρειάστηκαν σκληροί αγώνες.