Occupy Wall Street: Το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο, της Νάομι Κλάιν
Ήταν τιμή μου που καλέστηκα να μιλήσω στην κατάληψη της Wall Street το βράδυ της Πέμπτης. Επειδή η μικροφωνική (χωρίς καμία ντροπή) απαγορεύεται, και ότι λέω θα πρέπει να επαναλαμβάνεται από εκατοντάδες ανθρώπους έτσι ώστε να μπορούν και οι υπόλοιποι να ακούσουν (γνωστό και ως το «ανθρώπινο μικρόφωνο»), αυτά που στην πραγματικότητα λέω στην Liberty Plaza έπρεπε να είναι πολύ σύντομα. Έχοντας αυτό στο μυαλό, αυτή είναι η ολοκληρωμένη εκδοχή της ομιλίας.
Σας αγαπώ.
Kαι δεν το είπα αυτό έτσι ώστε απλά εκατοντάδες από σας να φωνάξουν “σ’αγαπώ” παρότι αυτό είναι ένα επιπλέον πλεονέκτημα του ανθρώπινου μικρόφωνου. Να λες στους άλλους ότι θα ήθελες να σου λένε, μόνο πολύ δυνατότερα.
Χτες, ένας από τους ομιλητές στην εργατική συγκέντρωση είπε «Βρήκαμε ο ένας τον άλλο». Αυτή η φράση πιάνει την ομορφιά αυτού του πράγματος που δημιουργείται εδώ. Ένας ανοιχτός χώρος (και μια ιδέα τόσο μεγάλη που κανένας χώρος δεν τη χωράει) έτσι ώστε όλοι αυτοί που θέλουν έναν καλύτερο κόσμο να βρουν ο ένας τον άλλο.
Αν ξέρω ένα πράγμα, είναι πως την κρίση την θέλει το 1%. Όταν οι άνθρωποι είναι πανικόβλητοι κι απελπισμένοι και δεν ξέρουν τι να κάνουν, είναι η ιδανική στιγμή για να προωθήσουν την υπέρ των επιχειρήσεων πολιτική τους: ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης και της κοινωνικής ασφάλισης, περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες, εξαφάνιση και των τελευταίων φραγμών στην επιχειρηματική ισχύ. Μέσα στην οικονομική κρίση,το ίδιο συμβαίνει σε όλο τον κόσμο.
Μόνο ένα πράγμα υπάρχει που να μπορεί να μπλοκάρει αυτή την τακτική, και ευτυχώς είναι πολύ μεγάλο: είναι το 99%. Και αυτό το 99% βγαίνει στους δρόμους από το Μάντισον ώς τη Μαδρίτη για να δηλώσει “ Όχι. Δεν θα πληρώσουμε την κρίση σας.” Αυτό το σύνθημα ξεκίνησε στην Ιταλία το 2008. Εξοστρακίστηκε στην Ελλάδα και στη Γαλλία και στην Ιρλανδία και τελικά βρήκε το δρόμο του για αυτό το τετραγωνικό μίλι όπου ξεκίνησε η κρίση.
«Γιατί διαδηλώνουν;» ρωτούν οι σαστισμένοι σχολιαστές στην τηλεόραση.Στο μεταξύ, ο υπόλοιπος κόσμος ρωτάει «Γιατί αργήσατε τόσο πολύ;» «Αναρωτιόμασταν πότε θα εμφανιστείτε».Και κυρίως λέει «Καλωσήρθατε».
Πολύ άνθρωποι παραλληλίζουν την κίνηση «Καταλάβετε τη Wall Street» με τις διαδηλώσεις κατά της παγκοσμιοποίησης που ήρθαν στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής στο Seattle το 1999.Αυτή ήταν η τελευταία φορά που ένα παγκόσμιο, αποκεντρωμένο και με τη νεολαία επικεφαλής κίνημα συγκρούστηκε καταμέτωπο με την επιχειρηματική εξουσία.Και είμαι περήφανη που ήμουν κομμάτι αυτού που αποκαλούσαμε το «κίνημα των κινημάτων».
Αλλά υπάρχουν και σημαντικές διαφορές επίσης. Για παράδειγμα, επιλέγαμε σα στόχους συναντήσεις κορυφής: του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, των G8. Οι συναντήσεις κορυφής είναι από τη φύση τους παροδικές, κρατούν μόλις μια βδομάδα. Και μας κάνουν κι εμάς παροδικούς.Εμφανιζόμασταν, μπαίναμε στα παγκόσμια πρωτοσέλιδα κι εξαφανιζόμασταν. Και μέσα στη λύσσα του υπερπατριωτισμού και του μιλιταρισμού που ακολούθησε τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, ήταν εύκολο να μας κάνουν τελείως στην άκρη, τουλάχιστον στη Βόρεια Αμερική.
Η κίνηση Καταλάβετε τη Wall Street, από την άλλη έχει επιλέξει συγκεκριμένο στόχο. Και δεν έχετε βάλει ημερομηνία λήξης της παρουσίας σας εδώ. Αυτό είναι σοφό. Μόνο όταν παραμένεις μπορείς να ριζώσεις. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Είναι μια πραγματικότητα της εποχής της πληροφορίας ότι πολλά κινήματα φυτρώνουν σαν όμορφα λουλούδια αλλά μαραίνονται γρήγορα. Κι αυτό είναι επειδή δεν ριζώνουν.Και δεν έχουν μακροπρόθεσμα σχέδια για το πως θα συντηρήσουν τον εαυτό τους. Έτσι όταν η καταιγίδα έρχεται, τα σαρώνει.
Το να είσαι οριζόντιος και βαθιά δημοκρατικός είναι κάτι θαυμάσιο. Αυτές οι αρχές όμως είναι συμβατές με τη σκληρή δουλειά για τη δημιουργία θεσμών και δομών που θα είναι αρκετά ανθεκτικές ώστε να αντέξουν τις καταιγίδες που έρχονται. Έχω βαθιά πίστη πως αυτό θα επιτευχθεί.
Κάτι άλλο που αυτό το κίνημα κάνει καλά είναι πως έχετε αφοσιωθεί στη μη-βία. Αρνηθήκατε να δώσετε στα ΜΜΕ τις εικόνες των σπασμένων παραθύρων και των οδομαχιών που τόσο ποθούν. Και αυτή η απίστευτη πειθαρχία σήμανε, πως ξανά και ξανά, η ιστορία ήταν τελικά η απρόκλητη και εξευτελιστική γι’αυτούς αστυνομική βαρβαρότητα.Από την οποία, είδαμε περισσότερη χτες το βράδυ. Στο μεταξύ, η υποστήριξη γι’αυτό το κίνημα όλο και μεγαλώνει. Περισσότερη σοφία.
Μα η μεγαλύτερη διαφορά που κάνει η πάροδος μιας δεκαετίας είναι πως το 1999 αναμετρούμασταν με τον καπιταλισμό στην κορύφωση μιας μανιώδους οικονομικής ανάπτυξης. Η ανεργία ήταν χαμηλά, τα μετοχικά αποθέματα ξεχειλίζαν και τα ΜΜΕ ήταν μεθυσμένα από το εύκολο χρήμα. Τότε μιλάγαμε μόνο για εγκαίνια και καθόλου για κλεισίματα.
Τότε αναδεικνύαμε πως η απορρύθμιση πίσω από αυτή την ανάπτυξη είχε σαφές κόστος. Κατέστρεφε τις εργατικές συμβάσεις. Κατέστρεφε τις συμβάσεις για το περιβάλλον. Οι επιχειρήσεις γίνονταν ισχυρότερες από τις κυβερνήσεις και αυτό κατέστρεφε τις δημοκρατίες μας. Αλλά για να είμαι ειλικρινής, όσο διαρκούσαν οι καλές μέρες, το να αντιμετωπίσεις ένα οικονομικό σύστημα βασισμένο στην απληστία ήταν δύσκολο, τουλάχιστον στις πλούσιες χώρες.
Δέκα χρόνια μετά, φαίνεται σα να μην υπάρχουν πια πλούσιες χώρες. Μόνο κάποιοι πλούσιοι άνθρωποι. Άνθρωποι που γίναν πλούσιοι λεηλατώντας το δημόσιο πλούτο και τους φυσικούς πόρους σε όλο τον κόσμο.
Το θέμα είναι πως σήμερα όλοι μπορούν να αντιληφθούν πως το σύστημα είναι βαθιά άδικο και έχει εξωκείλει εκτός ελέγχου. Η ανεξέλεγκτη απληστία κατέστρεψε την παγκόσμια οικονομία. Και καταστρέφει τον φυσικό κόσμο επίσης. Η υπεραλιεία αδειάζει τους ωκεανούς από ψάρια, οι υποθαλάσσιες γεωτρήσεις μολύνουν τα νερά και στρεφόμαστε στις πιο βρώμικες μορφές ενέργειας στον πλανήτη, όπως οι άμμοι πετρελαίου της Alberta. Η ατμόσφαιρα δε μπορεί να απορροφήσει τις ποσότητες άνθρακα που της εναποθέτουμε, και δημιουργείται επικινδύνη πλανητική υπερθέρμανση. Το νέο φυσιολογικό είναι οι κατά συρροήν καταστροφές: οικονομικές και οικολογικές.
Υπάρχει μεγάλο έδαφος στοιχείων. Είναι τόσο κραυγαλέα και προφανή, που είναι πολύ ευκολότερο να επικοινωνήσεις με το κοινό από όσο ήταν το 1999, και να οικοδομήσεις γρήγορα το κίνημα.
Ξέρουμε, ή τουλάχιστον αισθανόμαστε, ότι ο κόσμος είναι γυρισμένος ανάποδα: λειτουργούμε σαν να είναι άφθονα αυτά που στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου, τα ορυκτά καύσιμα και ο χώρος στην ατμόσφαιρα για να απορροφήσει τις εκπομπές τους. Και λειτουργούμε επίσης σα να υπάρχουν αυστηρά και αιώνια όρια σε αυτά που βρίσκονται στην πραγματικότητα σε αφθονία – οι οικονομικοί πόροι για να χτίσουμε την κοινωνία των αναγκών μας.
Το χρέος του καιρού μας είναι αυτό να το αντιστρέψουμε, να αναμετρηθούμε με αυτή την ψεύτικη έλλειψη.Να επιμείνουμε ότι έχουμε τη δυνατότητα να φτιάξουμε μια αξιοπρεπή, περιεκτική κοινωνία – και ταυτόχρονα, να σεβαστούμε τα πραγματικα όρια στο τι μπορεί η Γη να αντέξει.
Η κλιματική αλλαγή συνεπάγεται ότι όλα αυτά πρέπει να γίνουν με συγκεκριμένη χρονική διορία. Αυτή τη φορά το κίνημα μας δε μπορεί να διασπαστεί, να αποσπαστεί η προσοχή του, να καεί ή να το κάνουν στην άκρη. Αυτή τη φορά πρέπει να πετύχουμε. Και δε μιλάω για τον έλεγχο των τραπεζών ή την αύξηση στους φόρους των πλουσίων, παρότι κι αυτά είναι σημαντικά.
Μιλάω για την αλλαγή στις αξίες που ελέγχουν την κοινωνία μας. Αυτό είναι δύσκολο να χωρέσει σε ένα μόνο, φιλικό προς τα ΜΜΕ αίτημα, και επίσης είναι δύσκολο να καταλάβουμε πως θα γίνει. Μα η δυσκολία του δεν το κάνει λιγότερο επείγον.
Αυτό είναι που βλέπω να συμβαίνει σε αυτή την πλατεία .Στον τρόπο που ταΐζετε και ζεσταίνετε ο ένας τον άλλο, που μοιράζεστε ελεύθερα πληροφορίες και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και προσφέρετε μαθήματα διαλογισμού και ενδυνάμωσης. Η αγαπημένη μου πικέτα εδώ πέρα γράφει «νοιάζομαι για σένα». Σε μια κουλτούρα που εκπαιδεύει τους ανθρώπους να αποφεύγουν ο ένας το βλέμμα του άλλου, να λένε «αφήστε τους να πεθάνουν», αυτό είναι μια δήλωση βαθιά ριζοσπαστική.
Μερικές τελικές σκέψεις. Σε αυτό τον μεγάλο αγώνα, υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν έχουν σημασία:
- Το τι φοράμε
- Το αν κουνάμε τις γροθιές μας ή κάνουμε το σήμα της ειρήνης.
- Το αν μπορούμε να χωρέσουμε τα όνειρα μας για έναν καλύτερο κόσμο σε ένα μιντιακό σποτ.
Και κάποια που έχουν σημασία:
- Το θάρρος μας.
- Η ηθική μας πυξίδα.
- Το πως μεταχειριζόμαστε ο ένας τον άλλο.
Ξεκινήσαμε μια σύγκρουση με τις ισχυρότερες πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις του πλανήτη. Αυτό δημιουργεί φόβο. Και όσο αυτό το κίνημα θα δυναμώνει, θα δημιουργεί και περισσότερο φόβο. Να έχετε υπόψη πως πάντα θα ενέχει ο πειρασμός να στραφούμε σε μικρότερους στόχους – όπως για παράδειγμα, το πρόσωπο που στέκεται δίπλα σας σε αυτή τη συνάντηση. Ακριβώς επειδή είναι μια μάχη που είναι ευκολότερο να κερδηθεί.
Να μην ενδώσουμε σε αυτό τον πειρασμό. Δεν εννοώ να μη μιλάμε άσχημα ο ένας στον άλλο. Αλλά αυτή τη φορά, ας φερθούμε σα να σχεδιάζουμε να συνεργαστούμε στον αγώνα ο ένας δίπλα στον άλλο για πολλά από τα ερχόμενα χρόνια. Γιατί η πάλη που βρίσκεται μπροστά μας δε θα απαιτήσει τίποτα λιγότερο.
Ας αντιμετωπίσουμε αυτό το όμορφα κίνημα σα να είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο. Γιατί είναι. Αλήθεια είναι.
Πηγή: gregor der grieche