Με πυροδότη το Podemos
40 μέρες ισπανικής κοσμογονίας!
του Γιώργου Μητραλιά
Αν και μπήκαμε στο καλοκαίρι, η Ισπανία δεν λέει να επιστρέψει στους -τόσο προσφιλείς στους κυβερνήτες μας-… «κανονικούς ρυθμούς». Συμβαίνει μάλιστα το αντίθετο. Τον εκλογικό σεισμό της 25ης Μαΐου ακολούθησε, και συνεχίζει να ακολουθεί, καταιγισμός μετασεισμών, γεγονός που γεννάει μάλιστα την απορία μήπως και ο σεισμός των ευρωεκλογών δεν ήταν κι αυτός παρά ένας προσεισμός που αναγγέλλει κάτι πολύ μεγαλύτερο…
Ας δούμε λοιπόν τα συγκεκριμένα γεγονότα των τελευταίων 40 ημερών, αρχίζοντας βέβαια από τον καταλύτη τους, το «φαινόμενο» Podemos. Την πρωτόγνωρη δυναμική του Podemos που αποκάλυψε το απροσδόκητο 8% των ευρωεκλογών, ήλθαν να επιβεβαιώσουν όλες οι δημοσκοπήσεις που ακολούθησαν. Πριν περάσουν δυο βδομάδες από τις ευρωεκλογές, η εκλογική επιρροή του Podemos διπλασιαζόταν φτάνοντας στο 15%, ενώ συνεχιζόταν και επιταχυνόταν η κατάρρευση του -μέχρι πρότινος ακλόνητου- νεοφιλελεύθερου δικομματισμού. Πέρα όμως από τις απώλειες του κυβερνώντος ΡΡ (Λαϊκού κόμματος) και του σοσιαλδημοκρατικού PSOE που αγγίζουν πια το 30% της εκλογικής τους επιρροής, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η εκτόξευση του Podemos γίνεται σε βάρος και της Ενωμένης Αριστεράς (IU), που δεν θα εξέλεγε σήμερα παρά μόνο 13 βουλευτές έναντι 58 του Podemos και μόλις 88 του PSOE, που κυριολεκτικά αιμορραγεί προς όφελος του κόμματος του Πάμπλο Ιγκλέσιας, που ήδη ελκύει το 1/3 των ψηφοφόρων του!
Όπως θα έπρεπε να αναμένεται, μια τέτοια ανατροπή των συσχετισμών στο εσωτερικό της ισπανικής αριστεράς πυροδότησε αμέσως χιονοστιβάδα εξελίξεων. Καταρχήν, η Ενωμένη Αριστερά μπήκε σε κρίση. Αφού η ηγεσία της διαπίστωσε ότι οι εχθροπραξίες της –όπως π.χ. το βέτο που άσκησε για να μην πάρει το Podemos μια αντιπροεδρία της Ευρωομάδας της Αριστεράς (GUE) στο Ευρωκοινοβούλιο- ενάντια στον Πάμπλο Ιγκλέσιας και τους συντρόφους του είχαν αποτελέσματα αντίθετα του αναμενομένου, έδειξε να ρίχνει λευκή πετσέτα και έκανε στροφή 180 μοιρών: Σχεδόν ομόφωνα (!), το Ομοσπονδιακό Πολιτικό Συμβούλιο του κόμματος ουσιαστικά παραχώρησε πλήρεις εξουσίες στον 28χρονο ανατέλλοντα αστέρα του Αλμπέρτο Γκαρθόν, τον οποίο και εξουσιοδότησε να ηγηθεί της «διαδικασίας σύγκλισης των αριστερών κομμάτων».
Πρόκειται αναμφίβολα για μια –τουλάχιστον ανορθόδοξη- εξέλιξη που ίσως αποδειχθεί ιστορική καθώς ο λαοφιλής Αλμπέρτο Γκαρθόν, που ηγείται της κινηματικής πτέρυγας της IU αλλά και του Κομμουνιστικού Κόμματος, διακρίνεται για τις αμεσοδημοκρατικές, αντιγραφειοκρατικές και ριζοσπαστικές θέσεις του που τον φέρνουν πιο κοντά στις ευαισθησίες που εκφράζουν το Podemos και οι Πορείες της Αξιοπρέπειας (1). Όμως, η χιονοστιβάδα των εξελίξεων που πυροδότησε η επιτυχία του Podemos δεν τελειώνει εδώ. Σχεδόν ταυτόχρονα, αναδείχτηκε νέα, πιο ενωτική και κινηματική ηγεσία στο ΚΚ της Μαδρίτης, ενώ άρχισαν να παίρνουν διαστάσεις οι τριγμοί στην ηγεσία και η αιμορραγία στη βάση της ισπανικής σοσιαλδημοκρατίας που υπέστη και τη δεύτερη στη σειρά διάσπασή της –και αυτή προς τα αριστερά- στην Καταλωνία.
Αν και σε αυτήν ακριβώς την Καταλωνία η ανατροπή του πολιτικού σκηνικού είχε αρχίσει εδώ και αρκετούς μήνες, δηλαδή πριν από τo σεισμό των ευρωεκλογών, η επιτυχία του Podemos είχε σαν ακαριαία συνέπεια την επιτάχυνση των εξελίξεων που μπορούν να συνοψιστούν στην ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση των αριστερών και κινηματικών υποστηρικτών της ανεξαρτησίας της! Έτσι, οι αλλεπάλληλες δημοσκοπήσεις όχι μόνο φέρνουν το στρατόπεδο της ανεξαρτησίας να αυξάνει την επιρροή του εν όψει του δημοψηφίσματος της 9ης Νοεμβρίου, αλλά και δείχνουν ξεκάθαρα ότι αυτό οφείλεται στη μεγάλη άνοδο των αριστερών και ακροαριστερών πολιτικών σχηματισμών. Έτσι, η Esquerra Republicana, το ιστορικό κόμμα της (μετριοπαθούς) εθνικιστικής αριστεράς όχι μόνο παίρνει κεφάλι αλλά και αυξάνει συνεχώς τη διαφορά του από το αστικό εθνικιστικό κόμμα (CDC) του πρωθυπουργού Αρτούρο Μας, ενώ η καταλανική αριστερά ICV-EUiA αυξάνει τη δύναμή της και η ακροαριστερά (CUP) την διπλασιάζει. Και εδώ όμως, τη μεγάλη έκπληξη την κάνει το Podemos που, με την πρώτη, φτάνει την καταλανική Ενωμένη Αριστερά και κυρίως, τα κόμματα του δικομματισμού που καταρρέουν χάνοντας το 30% ή και παραπάνω της δύναμής τους.
Iglesias y Garzon
Όπως ήταν φυσικό, η βαθειά κρίση του δικομματισμού σε συνδυασμό με αυτό που οι Ισπανοί αριστεροί αποκαλούν «ΠΑΣΟΚοποίηση» του PSOE και κυρίως, με την ενωτική δυναμική που απελευθέρωσε η εκλογική επιτυχία του Podemos, γέμισε με ενθουσιασμό και άνοιξε την όρεξη του κόσμου της αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων. Από τη μια μέρα στην άλλη, είδαν το φως πρωτοβουλίες που επιδιώκουν να συσπειρώσουν τον κόσμο των κινημάτων και της αριστεράς με στόχο να περάσουν στα χέρια των «από κάτω» οι δυο μεγαλύτεροι δήμοι της χώρας! Όμως, το παράδειγμα αυτών των πρωτοβουλιών, που στην μεν Μαδρίτη ονομάζεται Municipalia στη δε Βαρκελώνη Guanyem Barcelona, φαίνεται να βρίσκει μιμητές σε δεκάδες άλλες πόλεις καθώς αρχίζει να συσπειρώνει ένα ευρύτατο φάσμα κομμάτων (Podemos, Izquierda Unida, Equo των Πρασίνων…), συνδικάτων και κινημάτων με ευαισθησίες που φτάνουν μέχρι και τον αναρχοσυνδικαλισμό. Και το αξιοπρόσεκτο –ειδικά σε εμάς στην Ελλάδα όπου έχουμε διαμετρικά αντίθετες παραδόσεις- είναι ότι οι ηγεσίες όλων των κομμάτων της αριστεράς συμφωνούν αυτή η ενότητα να μην είναι και να μην εκφράζεται από το άθροισμα των ακρωνυμίων τους, αλλά να είναι κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, δηλαδή η ενότητα των οργανωμένων και μη πολιτών που πολεμούν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές μέσα από τις γραμμές του δικτύου των ποικίλων κοινωνικών κινημάτων και εκφράζονται με δημοκρατικές διαδικασίες ανοιχτές σε όλους τους πολίτες…
Όλα αυτά δεν σημαίνουν βέβαια ούτε ότι δεν υπάρχουν σημαντικά προβλήματα και έντονες εσωτερικές αντιπαραθέσεις, ούτε ότι οι αντίπαλοι παρακολουθούν απαθείς τα τεκταινόμενα. Στη πραγματικότητα, για τη τεράστια σημασία αυτών των κοσμογονικών εξελίξεων μαρτυρούν οι εξαιρετικά βίαιες καθημερινές αντιδράσεις του ισπανικού κατεστημένου (της «κάστας» σύμφωνα με την ορολογία του Podemos) και των μεγάλων ΜΜΕ, που δεν διστάζουν πια να υπόσχονται ακόμα και το χειρότερο για την ίδια τη ζωή του Ιγκλέσιας και των συντρόφων του. Συμπέρασμα: Ό,τι κι αν συμβεί, η συνέχεια θα είναι σίγουρα παραπάνω από συναρπαστική σε αυτή την Ισπανία όλων των ανατροπών και όλων των ελπίδων…
|1| http://www.contra-xreos.gr/arthra/517-manifesto-ton-poreion-tis-a3ioprepeias.html και http://www.contra-xreos.gr/arthra/524-madridi-ton-poreion-axioprepeias.html