Lehman Brothers μεγατόνων απειλεί το ευρώ

Του Μωυσή Λίτση

Το επιτόκιο του ισπανικού δεκαετούς ομολόγου ξεπέρασε και το 7%. Την Τρίτη το ισπανικό υπουργείο Οικονομικών διέθεσε 2,4 δισ. ευρώ σε έντοκα γραμμάτια δωδεκάμηνης διάρκειας με επιτόκιο 5,07%, κατά 2,1% υψηλότερα σε σχέση με το επιτόκιο 2,98% που είχε πληρώσει στις 14 Μαΐου. Πούλησε επίσης 639,3 εκατ. ευρώ σε 18μηνα έντοκα με επιτόκιο 5,10%, σε σχέση με 3,30% τον προηγούμενο μήνα. Μέσα σε ένα μήνα το ισπανικό δημόσιο δανείστηκε σχεδόν με διπλάσιο ποσοστό, μία ακόμη ένδειξη ότι είναι μάλλον θέμα ημερών η Ισπανία να προσφύγει στον νέο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και να ζητήσει επιπλέον πακέτο στήριξης, πέραν των 100 δισ. ευρώ που πήρε ως ενίσχυση για τις τράπεζες. Μία πλήρης διάσωση της Ισπανίας θα κοστίσει τουλάχιστον 300 δισ. ευρώ, εξαντλώντας στην πράξη τα διαθέσιμα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης που ανέρχονται σε 440 δισ. ευρώ. Αν μπει στο παιχνίδι και η Ιταλία τότε τα διαθέσιμα του μηχανισμού πάνε περίπατο. Το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο του «γνωστού» μας Τσαρλς Νταλάρα, το οποίο εκπροσωπεί περισσότερα από 450 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και 70 χώρες, προειδοποιεί ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης δεν έχει αρκετά λεφτά για να σώσει την Ισπανία…

Στην πρόσφατη σύνοδο των G20(Ομάδα των Είκοσι πιο Αναπτυγμένων Χωρών στο Κόσμο)  στο Λος Κάμπος του Μεξικού, οι ανερχόμενες οικονομίες της Κίνας, της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Νότιας Αφρικής και του Μεξικού υποσχέθηκαν να ενισχύσουν το «οπλοστάσιο» του ΔΝΤ με 456 δισ. δολάρια, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση στην Ευρώπη.  Μόνο που η υπόσχεση αυτή είναι περισσότερο μία ακόμη άσκηση οικονομικής διπλωματίας από τους νέους πρωταγωνιστές του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, την Κίνα και την Βραζιλία, που ως αντάλλαγμα για τα δολάριά τους θέλουν να έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στις αποφάσεις του ΔΝΤ, παρά μία δέσμευση για άμεσο και ζεστό χρήμα…

Από τη μεριά τους οι Ευρωπαίοι πιεζόμενοι να κάνουν επιτέλους κάτι για να βάλλουν σε τάξη τα του οίκου τους και να αποτρέψουν την επανάληψη νέων «καταστάσεων τύπου Lehman Brothers», όπως προειδοποιούσε παραμονή της συνόδου ο επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας Ρόμπερτ Ζέλικ, υποσχέθηκαν να προχωρήσουν σε «τραπεζική ένωση» και να μετατρέψουν το νέο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, σε «τράπεζα» που θα μπορεί να δανείζει αλά με…μέτρο(και  αυστηρούς όρους) απευθείας στα κράτη μέλη.

Οι δύο αυτές υποσχέσεις έχουν ωστόσο μακρύ δρόμο να διανύσουν και είναι αμφίβολο αν θα κατευνάσουν τις αγορές. Η «τραπεζική ενοποίηση»  πρέπει να περάσει από τις συμπληγάδες των έντονων ευρωπαϊκών εσωτερικών αντιθέσεων αλλά και τον «οικονομικό εθνικισμό» των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων που θέλουν να έχουν «εθνικούς πρωταθλητές» ιδιαίτερα στον τραπεζικό τομέα-το 2005 η ιταλική κυβέρνηση έβαλε λιτούς και δεμένους για να μην πέσουν δύο από τις μεγαλύτερες ιταλικές τράπεζες σε ολλανδικά και ισπανικά χέρια.

Αν το 2005, εποχή που το εγχείρημα του ευρώ περνούσε ακόμη την περίοδο μέλιτος, χώρες σαν την Ιταλία επέμεναν να στηρίζουν το «εθνικό συμφέρον», σήμερα που το ίδιο το ευρώ φαντάζει περισσότερο ως εργαλείο της ανερχόμενης νέας «γερμανικής ηγεμονίας» παρά ως κοινό νόμισμα, πόσο εύκολο θα είναι το εγχείρημα της «τραπεζικής ολοκλήρωσης», την ώρα μάλιστα που η κρίση χρειάζεται επειγόντως αντιμετώπιση;

Οι αντιθέσεις άλλωστε των μεγάλων δυνάμεων εντός και εκτός ΕΕ εκδηλώνονται όλο και με μεγαλύτερη σφοδρότητα, καθώς ο ένας κατηγορεί τον άλλον…, με τη κοινή γνώμη να βλέπει ότι αλλεπάλληλα πακέτα στήριξης  χάνονται στον καιάδα ανόρθωσης του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος,  χωρίς κανένα ουσιαστικό αντίκρισμα για τις ξεζουμισμένες κοινωνίες.

Ενδεικτική του κλίματος εχθρότητας που συνάντησαν οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες στην πρόσφατη σύνοδο των G20, ήταν η δήλωση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο: « Δεν είμαστε εδώ για να πάρουμε μαθήματα σε θέματα δημοκρατίας ή  για το πώς να χειριστούμε την οικονομία».  «Η κρίση δεν ξεκίνησε στην Ευρώπη…ξεκίνησε στην Βόρειο Αμερική και μεγάλο μέρος του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος μολύνθηκε, από τις ανορθόδοξες πρακτικές ορισμένων κλάδων στη χρηματοπιστωτική αγορά».

Η Γερμανία εξακολουθεί επίσης να αντιδρά στην απαίτηση των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας και του ΔΝΤ, για έκδοση ευρωομολόγων και χρηματοδότηση της διάσωσης των χωρών του νότου από την ΕΚΤ.  Μιλώντας πρόσφατα στο γερμανικό κοινοβούλιο, η καγκελάριος Μέρκελ επανέλαβε ότι η Γερμανία δεν έχει τους πόρους για να σώσει την Ευρώπη.

Μέσα στο κλίμα αυτό τα περί δυνατότητας ελληνικής διαπραγμάτευσης «πτυχών του μνημονίου» φαντάζουν με…εκεχειρία για τη περισυλλογή των νεκρών πριν την επόμενη μάχη. Όσο για τις ακροβασίες του ΣΥΡΙΖΑ, περί υπεύθυνης αντιπολίτευσης, καλό θα ήταν να ξαναμελετήσει τα ποσοστά που πήρε στα μεγάλα αστικά κέντρα και τα άλλοτε κάστρα του ΠΑΣΟΚ στη Β’ Αθήνας και Β’ Πειραιά, όπου το δίλημμα «ευρώ ή δραχμή», μοιάζει με το τι όπλο θα επέλεγε ένας θανατοποινίτης να…πεθάνει.

Lehman Brothers μεγατόνων απειλεί το ευρώ