Σε 55 μέρες η καταλανική Consulta που απειλεί να φέρει τα πάνω κάτω σε όλη την Ευρώπη…
του Γιώργου Μητραλιά
Η προειδοποίηση που ακολουθεί απευθύνεται κατά προτεραιότητα σε όλες τις «ευαισθησίες» της ελληνικής αριστεράς: Στους αμέσως επόμενους μήνες –ή ακόμα και εβδομάδες- δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην Ισπανία και ειδικότερα στη Καταλονία, αν δεν θέλετε να βρεθείτε προ μεγάλων εκπλήξεων που θα ανατρέψουν τα όποια -κυβερνητικά και άλλα- σχέδιά σας. Γιατί; Μα, επειδή οι διαρκώς επιταχυνόμενες εξελίξεις στο Ισπανικό Κράτος, είναι πια ιστορικών διαστάσεων και απειλούν να αναδιαμορφώσουν το κοινωνικό και πολιτικό σκηνικό σε όλη την Ευρώπη, μεταβάλλοντας τους συσχετισμούς δυνάμεων και βάζοντας σε κρίση παγιωμένες –εδώ και πολλές δεκαετίες- καταστάσεις, ισορροπίες και… καθεστώτα. Με άλλα λόγια, μεγάλη προσοχή στα τεκταινόμενα της Ισπανίας αν δεν θέλετε να λογαριάζετε –και εδώ στην Ελλάδα- χωρίς τον Ισπανό και Καταλανό ξενοδόχο…
Από πρώτη άποψη, οι 1.800.000 Καταλανοί πολίτες (σε συνολικό πληθυσμό 7,5 εκατομμυρίων!) που κατέκλυσαν προχτές 11 Σεπτεμβρίου τα 11 χλμ των δυο μεγάλων οδικών αξόνων της Βαρκελόνης, δεν έκαναν παρά να μιμηθούν τους Σκωτσέζους που αυτές τις μέρες, ζητάνε κι αυτοί την ανεξαρτησία τους. Τεράστιο λάθος που το διέπραξαν πάμπολλα ΜΜΕ τόσο εδώ όσο και αλλού. Φυσικά, οι Καταλανοί δεν περίμεναν τους Σκωτσέζους για να διαδηλώσουν υπέρ της απόσχισής τους από το Ισπανικό Κράτος. Αυτό κάνουν συνεχώς και με κάθε μέσο, από την αποφράδα 11η Σεπτεμβρίου 1714, δηλαδή σαν χτες πριν ακριβώς από 3 αιώνες, όταν ένας Ισπανός βασιλιάς, Φελίπε και Βουρβόνος κι αυτός σαν το σημερινό, κατέλαβε τη Βαρκελώνη μετά από πολιορκία 11 μηνών και κατάργησε όλους τους καταλανικούς θεσμούς αυτοδιοίκησης. Από τότε και μέχρι λίγο μετά το θάνατο του δικτάτορα Φράνκο, στους Καταλανούς απαγορευόταν, μεταξύ πολλών άλλων, επί ποινή φυλάκισης ακόμα και η χρήση της γλώσσας τους…
Όμως, δεν είμαστε εδώ για να διηγηθούμε την ιστορία της Καταλονίας, όσο κι αν αυτή εξηγεί -εν μέρει- τα σημερινά και αυριανά γεγονότα. Αυτό που ενδιαφέρει είναι ότι η πορεία των Καταλανών προς την ανεξαρτησία τους, σε συνδυασμό με την εμφάνιση του Podemos και την εκτόξευση του στις προτιμήσεις των Ισπανών πολιτών, φέρνει στην Ισπανία τα πάνω κάτω, βάζει ήδη σε πρωτοφανή κρίση όχι μόνο τη δεξιότατη κυβέρνηση Ραχόϊ, αλλά και τον ισπανικό δικομματισμό, όχι μόνο το μοναρχικό καθεστώς που επέβαλε ο Φράνκο πριν πεθάνει, αλλά και τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που ασκείται στη χώρα τα τελευταία 30 χρόνια.
Ο λόγος που μπορεί το καταλανικό ζήτημα να έχει τόσο σοβαρές αλυσιδωτές συνέπειες είναι ότι η κοινωνική και πολιτική κατάσταση στην Ισπανία/Καταλονία είναι ποιοτικά διαφορετική από εκείνη στη Βρετανία/Σκωτία. Χωρίς να θέλουμε να υποτιμήσουμε την κρίση που θα προκαλέσει η ενδεχόμενη νίκη του «Ναι» στο προσεχές σκωτσέζικο δημοψήφισμα (θεωρείται βέβαιη η παραίτηση της κυβέρνησης Κάμερον), και μόνον η προοπτική διεξαγωγής της Consulta (δημοψηφίσματος) που έχει δρομολογήσει η καταλανική κυβέρνηση για τις 9 Νοεμβρίου, προκαλεί άλλου είδους αντιδράσεις, που προδίδουν τη σοβαρότητα της κρίσης καθώς συνοδεύονται όλο και πιο συχνά από απειλές για τη χρήση ακόμα και στρατιωτικής και άλλης βίας από μέρους της Μαδρίτης!
Στη πραγματικότητα, το μένος τόσο της Μαδρίτης όσο και των διεθνών συμμάχων της που, με πρώτη και καλύτερη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της ΕΕ απειλούν και εκβιάζουν ωμά τους Καταλανούς για να μην τολμήσουν να αποσχιστούν από το Ισπανικό Κράτος, εξηγείται από το γεγονός ότι η καταλανική πορεία προς την ανεξαρτησία αποκτά όλο και πιο ξεκάθαρα ταξικό περιεχόμενο! Ότι είναι πια φανερό πως το εθνικό αίτημα των Καταλανών συνδυάζεται με την απόρριψη των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που ασκούν εξίσου τόσο η κεντρική κυβέρνηση Ραχόι στη Μαδρίτη, όσο και η καταλανική κυβέρνηση Μας στη Βαρκελώνη! Έτσι, δεν είναι μόνον οι συνεχείς δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι το αστικό εθνικιστικό κόμμα του πρωθυπουργού Αρτούρ Μας υποχωρεί συνεχώς και υποσκελίζεται πλέον καθαρά από την ιστορική Esquerra Republicana (Δημοκρατική Αριστερά) αλλά και ότι, με εξαίρεση το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, το σύνολο των κομμάτων της καταλανικής αριστεράς και επαναστατικής αριστεράς (CUP) αυξάνουν αισθητά τα ποσοστά τους. Είναι και ότι για κακή τύχη του κ. Μας και της πάντα ισχυρής καταλανικής αστικής τάξης, ο «Εθνάρχης» της Τζόρντι Πουζόλ που –μαζί με την οικογένειά του και τους πολιτικούς του επιγόνους- κυβέρνησε απολυταρχικά τη χώρα από το θάνατο του Φράνκο μέχρι σήμερα, ομολόγησε πριν από δυο μήνες ότι δεν πλήρωσε ποτέ φόρους για την τεράστια περιουσία, που καταχώνιασε σε τράπεζες της Ανδόρας. Αλλά όχι μόνον αυτό. Τώρα αποκαλύπτεται ότι αυτή η τεράστια περιουσία οφείλεται στις «θεσμοθετημένες» μίζες επί παντός δημόσιου έργου (5%) που ελάμβανε επί 35 χρόνια ο μεγαλοαστός «εθνάρχης» της Κατάλωνίας!
Άμεση συνέπεια του κατακλυσμικού σκανδάλου που βρίσκεται πάντα σε εξέλιξη είναι ότι ο διάδοχος και «πνευματικός υιός» του γηραιού κ. Πουζόλ, ο σημερινός πρωθυπουργός κ. Μας και το κυβερνών κόμμα του δεν έχουν πια πολλά περιθώρια για να παζαρέψουν -πίσω από τη πλάτη του καταλανικού λαού- με τον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόϊ μια από τις «ενδιάμεσες» (δηλαδή ανεκτές από τη Μαδρίτη) λύσεις στο καταλανικό πρόβλημα. Έτσι, όλα δείχνουν ότι οδεύουμε ολοταχώς προς την «παράνομη» Consulta της 9ης Νοεμβρίου, που η κυβέρνηση της Μαδρίτης αλλά και το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπόσχονται καθημερινά να αποτρέψουν… «με κάθε μέσο». Και με δεδομένο ότι στη Καταλονία η αστυνομία υπακούει στη κυβέρνηση της Βαρκελώνης και όχι της Μαδρίτης, η φράση «με κάθε μέσο» δεν μπορεί να σημαίνει παρά ότι στις 9 Νοεμβρίου, δεν αποκλείεται να δούμε τον ισπανικό στρατό να καταστρέφει τις «παράνομες» κάλπες που θα έχουν στηθεί σε όλη τη Καταλωνία!...
Ποια θα είναι η συνέχεια μιας τέτοιας εξέλιξης σε ένα Ισπανικό Κράτος όπου όχι μόνο υπάρχει μακρά παράδοση λουτρών αίματος με τελευταίο εκείνο του εμφυλίου του 1936-1939, αλλά
και όπου έχει μπει πια στην ημερήσια διάταξη της νέας ριζοσπαστικής αριστεράς του Podemos και των μαζικών κοινωνικών κινημάτων η άλωση των μεγάλων πόλεων και της ίδιας της κεντρικής κυβέρνησης της Μαδρίτης; Όμως, για όλα αυτά τα άκρως σημαντικά και συναρπαστικά θα μας δώσουν σίγουρα την ευκαιρία να μιλήσουμε προσεχώς οι ισπανικές και καταλανικές εξελίξεις που προμηνύονται ραγδαίες και κοσμογονικές στις αμέσως επόμενες βδομάδες…
Σημ. Σήμερα Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου, στις 5 το απόγευμα, το ντέρμπι της Μπάρσα με την Αθλέτικ Μπιλμπάο υπόσχεται να μετατραπεί σε θεαματική συναδέλφωση Καταλανών και Βάσκων ενάντια στο μαδριλένιο δυνάστη τους. Οι παίκτες και των δυο ομάδων θα παίξουν ντυμένοι με τα χρώματα της σημαίας τους, της καταλανικής Senyera και της Βασκικής Ikurrina. Και αν τυχόν παρακολουθείτε σε κάποια δορυφορική τηλεόραση αυτό το ματς, προσοχή στο 17ο λεπτό και 14 δευτερόλεπτα του αγώνα. Τότε εντελώς ξαφνικά, σύσσωμο το όρθιο πλήθος των 90.000 θεατών θα αρχίσει να κραυγάζει την λέξη «Independencia» (Ανεξαρτησία), μέσα σε φρενίτιδα εθνικής έξαρσης. Όπως εξάλλου το κάνει εδώ και χρόνια, ακόμα και επί δικτατορίας, για να μην ξεχάσει ποτέ το μακρινό 1740 της εθνικής του καταστροφής…