Η μετανάστευση των… καταθέσεων

Η εξ ορισμού Ευρώπη των δύο κόσμων υπονομεύει την ίδια την ουσία και την ύπαρξη του ευρώ

Έφυγαν 326 δισ. ευρώ από τον ευρωπαϊκό Νότο, προστέθηκαν 300 δισ. ευρώ στον Βορρά

Συνεχίζουν να πετούν οι καταθέσεις των «Νοτίων» προς τη «σιγουριά» του ευρωπαϊκού Βορρά. Σύμφωνα με στοιχεία του πρακτορείου «Bloomberg», έφυγαν συνολικά 326 δισ. ευρώ από τις τράπεζες της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας το δωδεκάμηνο έως τις 31 Ιουλίου του 2012.

Τη στιγμή που οι καταθέσεις φεύγουν από τον προβληματικό ευρωπαϊκό Νότο, οι καταθέσεις σε επτά χώρες του λεγόμενου «σκληρού πυρήνα του ευρώ», στον οποίο περιλαμβάνονται η Γερμανία και η Γαλλία, αυξήθηκαν κατά 300 δισ. ευρώ. Μία ακόμη επιβεβαίωση ότι η Ευρώπη έχει κοπεί στα δύο: στον υπερχρεωμένο Νότο, που εξακολουθεί να αιμορραγεί εξαιτίας και των συνεχών κραυγών εκπροσώπων του Βορρά περί εξόδου από το ευρώ, και στον πλούσιο Βορρά, ο οποίος ωφελείται διπλά – τόσο με τα υψηλά επιτόκια δανεισμού που επιβάλλονται στον Νότο μέσω των πακέτων διάσωσης όσο και μέσω της φυγής κεφαλαίων που πάνε στις τράπεζες των ισχυρότερων οικονομικά κρατών της Ευρωζώνης εξαιτίας του κλίματος ανασφάλειας.

Μέρος της μείωσης των καταθέσεων στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου αποδίδεται στη μείωση της έκθεσης γερμανικών και γαλλικών τραπεζών προς τις χώρες αυτές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες έχουν μειώσει την έκθεσή τους στις τέσσερις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία) μαζί με την Ιταλία, κατά 100 δισ. δολάρια, το δωδεκάμηνο έως τις 31 Μαρτίου 2012. Οι χώρες του σκληρού πυρήνα έχουν επίσης μειώσει τη διακράτηση ισπανικών, ιταλικών, ελληνικών, ιρλανδικών και πορτογαλικών ομολόγων.

Η ντε φάκτο Ευρώπη των δύο κόσμων υπονομεύει την ίδια την ουσία του ευρώ, αφού, παρότι υποτίθεται πως και οι 17 χώρες-μέλη έχουν το ίδιο νόμισμα, κάποιοι πολίτες στην περιφέρεια αισθάνονται μέλη του ευρώ υπό… προθεσμία, αναζητώντας καταφύγιο σε άλλες, εκτός συνόρων τράπεζες, εντός όμως της Ευρωζώνης. Το ίδιο το ΔΝΤ είχε μιλήσει, σε ειδική έκθεση, ήδη από τον Απρίλιο για τον κίνδυνο «θρυμματισμού» και «οικονομικής αποσύνθεσης και επιστροφής στα εθνικά όρια», ο οποίος «ακυρώνει τα πλεονεκτήματα της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης».

Το πρακτορείο «Bloomberg» επισημαίνει ακόμη ότι η ΕΚΤ έχει αντικαταστήσει τους καταθέτες και άλλους πιστωτές που έχουν πάρει τα λεφτά τους τα δύο τελευταία χρόνια μέσω των λεγόμενων μακροπρόθεσμων ενεργειών χρηματοδότησης, γνωστές ως LTRO(longer-termrefinancingoperation). Η EKTέχει διοχετεύσει μέσω αυτής της μορφής χρηματοδότησης 820 δισ. ευρώ σε τράπεζες των προαναφερθεισών πέντε χωρών έως τα τέλη Ιουλίου. Επιπροσθέτως, η ιρλανδική και η ελληνική κεντρική τράπεζα (ΤτΕ) έχουν δανείσει 148 δισ. ευρώ σε επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν ικανοποιητικά ενέχυρα που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της ΕΚΤ.

Το δημοσίευμα υποστηρίζει ακόμη ότι, εξαιρώντας τη χρηματοδότηση από τις κεντρικές τράπεζες, οι ελληνικές καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά 42 δισ. ευρώ (19%) το δωδεκάμηνο έως τον Ιούλιο. Οι ισπανικές καταθέσεις μειώθηκαν κατά 224 δισ. ευρώ (10%), οι ιρλανδικές κατά 37 δισ. ευρώ (9%) και οι πορτογαλικές κατά 22 δισ. ευρώ (8%).

Ο ρυθμός απόσυρσης των καταθέσεων αυξήθηκε, μάλιστα, φέτος. Οι ισπανικές καταθέσεις μειώθηκαν 7% από τις αρχές Ιανουαρίου έως τον Ιούλιο, σε σχέση με μείωση 4% το προηγούμενο εξάμηνο. Οι πορτογαλικές καταθέσεις μειώθηκαν κατά 6%, από 1%, και οι ιρλανδικές κατά 10% σε σχέση με σχεδόν καμία μεταβολή το τελευταίο εξάμηνο του 2011.

Το «Bloomberg» αναφέρει και μεμονωμένα παραδείγματα τραπεζών, όπως οι ελληνικές Eurobankκαι AlphaBank, οι καταθέσεις των οποίων μειώθηκαν κατά 22% και 26% αντίστοιχα το δωδεκάμηνο έως τις 31 Μαρτίου, με βάση τα στοιχεία των ίδιων.

Οι καταθέσεις στη μεγαλύτερη τράπεζα της Ισπανίας, την BancoSantander, μειώθηκαν κατά 6,3% τον Ιούλιο, ενώ οι καταθέσεις στην έκτη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, την BancoPopularEspanol, μειώθηκαν κατά 9,5% τον ίδιο μήνα.

Ανακοπή της μείωσης

Σε ορισμένες χώρες όπως η Ιταλία η μείωση των καταθέσεων ανακόπηκε φέτος, χάρη όμως στα υψηλότερα επιτόκια, τα οποία αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 50% στο 3,1% τον Ιούλιο σε σχέση με πέρυσι. Το επιτόκιο των ιταλικών τραπεζών είναι υψηλότερο από αυτό των ισπανικών(2,4%), οι οποίες έχουν επιβάλλει από πέρυσι πλαφόν για να αποτρέψουν τον πόλεμο των καταθέσεων. Στη Γερμανία το μέσο επιτόκιο καταθέσεων ήταν 1,5% τον Ιούλιο. Παρότι αρκετά χαμηλότερο, κάποιοι στην ευρωζώνη προτιμούν τη «σιγουριά» των γερμανικών τραπεζών από την ανασφάλεια των τραπεζών του ευρωπαϊκού νότου. Πριν από δύο χρόνια Γερμανία και Ιταλία είχαν το ίδιο επιτόκιο, 1,3%.

Τα υψηλοτέρα επιτόκια καταθέσεων σημαίνει και υψηλότερα επιτόκια δανεισμού. Στην Ιταλία τα επιτόκια των καταναλωτικών δανείων για λιγότερο από ένα έτος, βρίσκονται κατά μέσο όρο στο 8,2%. Στην Ισπανία το επιτόκιο είναι 7,3%, σε σχέση με 4,5% στη Γερμανία.

Πέμπτη, 20 Σεπτεμβρίου 2012