15 Οκτωβρίου 2011:
Μεγάλη νίκη για τους Αγανακτισμένους
του Ερίκ Τουσέν (1) CADTM
Είναι η πρώτη φορά, μετά από το Φλεβάρη 2003, που ένα κάλεσμα για διεθνή δράση σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία έχει τόσο μεγάλη απήχηση. Στην Ισπανία, από όπου ξεκίνησε η δράση, σχεδόν 500.000 διαδηλωτές γέμισαν τους δρόμους περίπου 80 πόλεων, από τους οποίους οι 200.000 ή και παραπάνω διαδήλωσαν στη Μαδρίτη(2). Δράσεις έγιναν σε πέντε ηπείρους. Πάνω από 80 χώρες και σχεδόν χίλιες πόλεις είδαν να διαδηλώνουν εκατοντάδες χιλιάδες νέοι και ενήλικες που διαμαρτύρονται ενάντια στη διαχείριση της διεθνούς οικονομικής κρίσης από κυβερνήσεις που σπεύδουν να βοηθήσουν ιδιωτικά ιδρύματα ευθυνόμενα για τη καταστροφή και που επωφελούνται από αυτή για να ενισχύσουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές: μαζικές απολύσεις στις δημόσιες υπηρεσίες, άγριες περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, πλήγματα στους μηχανισμούς συλλογικής αλληλεγγύης (δημόσια συνταξιοδοτικά συστήματα, δικαιώματα στα επιδόματα ανεργίας, συλλογικές συμβάσεις μεταξύ μισθωτών και εργοδοσίας,…). Παντού η αποπληρωμή του δημόσιου χρέους αποτελεί το πρόσχημα που χρησιμοποιείται για να ενισχυθεί η λιτότητα. Παντού οι διαδηλωτές καταγγέλλουν τις τράπεζες.
Το Φλεβάρη του 2003, επρόκειτο για τη μεγαλύτερη διεθνή κινητοποίηση με στόχο να αποφευχθεί ένας πόλεμος: η εισβολή στο Ιράκ. Πάνω από 10 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν συγκεντρωθεί σε αναρίθμητες διαδηλώσεις σε όλο το πλανήτη. Μετά από αυτό, η δυναμική του κινήματος για μιαν άλλη παγκοσμιοποίηση που είχε γεννηθεί στη δεκαετία του 1990 είχε σταδιακά εξασθενίσει χωρίς όμως και να εξαντληθεί εντελώς.
Αυτή τη 15η Οκτωβρίου 2011, διαδήλωσαν λίγο λιγότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι αλλά πρόκειται για μια τεράστια νίκη καθώς είναι η πρώτη μεγάλη διαδήλωση που γίνεται μέσα σε ένα 24ωρο σε όλο τον πλανήτη ενάντια στους υπεύθυνους της καπιταλιστικής κρίσης με τα δεκάδες εκατομμύρια θύματα.
Η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση που άρχισε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2007 απλώθηκε κυρίως στην Ευρώπη από το 2008 και μετά. Η κρίση του χρέους που ήταν «προνόμιο» των αναπτυσσόμενων χωρών μετακόμισε προς τις χώρες του Βορρά και αλληλοσυνδέεται με τη διατροφική κρίση που πλήττει μεγάλες περιοχές των αναπτυσσόμενων χωρών από το 2007-2008. Και όλα αυτά χωρίς να ξεχνάμε τη κλιματική κρίση που χτυπάει πριν από όλα τους πληθυσμούς του Νότου του πλανήτη. Αυτή η συστημική κρίση εκφράζεται επίσης και στο θεσμικό επίπεδο: επειδή οι ηγέτες των χωρών μελών του G8 γνωρίζουν ότι δεν διαθέτουν τα μέσα για να διαχειριστούν τη διεθνή κρίση, για αυτό και συγκάλεσαν το G20. Όμως και αυτό αποδεικνύει εδώ και 3 χρόνια ότι είναι ανίκανο να βρει αξιόπιστες λύσεις. Η κρίση έχει επίσης και μια πολιτισμική διάσταση. Αμφισβητούνται ανάκατα ο καταναλωτισμός, η γενικευμένη εμπορευματοποίηση, το ότι δεν λαμβάνονται υπόψη οι περιβαλλοντικές συνέπειες των οικονομικών δραστηριοτήτων. ο παραγωγισμός, η επιδίωξη ικανοποίησης των ιδιωτικών συμφερόντων σε βάρος των κοινών συμφερόντων, αγαθών και υπηρεσιών, η συστηματική χρήση της βίας από τις μεγάλες δυνάμεις, η άρνηση των στοιχειωδών δικαιωμάτων των λαών όπως εκείνου της Παλαιστίνης… Συχνά είναι ο καπιταλισμός που βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της αμφισβήτησης.
Καμιά συγκεντρωτική οργάνωση δεν κάλεσε αυτή τη κινητοποίηση. Το κίνημα των Αγανακτισμένων γεννήθηκε στην Ισπανία το Μάη του 2011 σαν επακόλουθο των εξεγέρσεων που είχαν γίνει στην Τυνησία και στην Αίγυπτο τους προηγούμενους μήνες. Εξαπλώθηκε στην Ελλάδα τον Ιούνιο 2011 καθώς και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Πέρασε τον Ατλαντικό από το Σεπτέμβρη του 2011. Φυσικά, πολλές ριζοσπαστικές πολιτικές οργανώσεις και οργανωμένα κοινωνικά κινήματα υποστηρίζουν αλλά δεν καθοδηγούν το κίνημα. Η επιρροή τους είναι περιορισμένη. Πρόκειται για ένα κίνημα κατά πολύ αυθόρμητο, νεανικό στη πλειοψηφία του, με τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης που ανησυχεί σφόδρα τους κυβερνώντες, τους διευθυντές των μεγάλων επιχειρήσεων καθώς και όλες τις αστυνομίες του πλανήτη. Μπορεί να εξαπλωθεί σαν πυρκαγιά ή να πυροδοτήσει εκρήξεις. Κανείς δεν το ξέρει.
Στις 15 Οκτωβρίου 2011. το κάλεσμα για κινητοποίηση προκάλεσε διαδηλώσεις κυρίως στις πόλεις του Βορρά συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών κέντρων του πλανήτη, κάτι που είναι πολύ υποσχόμενο. Το κίνημα των Αγανακτισμένων πυροδότησε μια εξαιρετικά δημιουργική και χειραφετητική δυναμική. Αν δεν είστε ακόμα μέρος του, προσπαθήστε να γίνετε ή να το ξεκινήσετε αν δεν υπάρχει εκεί που ζείτε. Ας αλληλοσυνδεθούμε για μια αυθεντική χειραφέτηση.
(1) Ο Ερίκ Τουσέν (Eric Toussaint) είναι πρόεδρος της CADTM Βελγίου (www.cadtm.org). Διηύθυνε μαζί με τον Damien Millet το συλλογικό βιβλίο La Dette ou la Vie (Το Χρέος ή η Ζωή).
(2) Γράφω αυτές τις αράδες από τη Μαδρίτη όπου έλαβα μέρος σε αυτή την επιβλητική διαδήλωση των 200.000 ανθρώπων.