Ελλάδα: εναλλακτικές προτάσεις απέναντι στη συνθηκολόγηση της νύχτας της 15ης προς τη 16η Ιουλίου 2015

Ερίκ Τουσέν

Ως επακόλουθο της συνθηκολόγησης των ελληνικών αρχών, τροποποίησα σε μεγάλο βαθμό το κείμενο που είχα συγγράψει στις 13 Ιουλίου 2015 σε μια στιγμή όπου η συμφωνία με τους πιστωτές δεν είχε ακόμα κυρωθεί από το ελληνικό κοινοβούλιο. Θα γράψω εξάλλου ένα άλλο κείμενο για να δώσω την άποψή μου σχετικά με όσα συνέβησαν αυτούς τους τελευταίους μήνες.

Τη νύχτα της 15^ης προς τη 16^η Ιουλίου, υπακούοντας στο αίτημα του πρωθυπουργού, το ελληνικό κοινοβούλιο συνθηκολόγησε μπροστά στις απαιτήσεις των πιστωτών και τσαλαπάτησε  τη λαϊκή βούληση που είχε εκφράσει ο ελληνικός λαός στις 5 Ιουλίου. 32 βουλευτές του Σύριζα  έσωσαν την τιμή ψηφίζοντας ενάντια (σ’αυτούς προστίθενται 7 βουλευτές του Σύριζα που απείχαν). Αντιτιθέμενοι στη συνθηκολόγηση, αυτοί οι βουλευτές του Σύριζα σεβάστηκαν τη λαϊκή εντολή και το πρόγραμμα του κόμματός τους χωρίς να υποκύψουν στον εκβιασμό. Ο πρωθυπουργός κέρδισε τη πλειοψηφία χάρη στα κόμματα της δεξιάς Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ (που δεν έχει πια τίποτα το σοσιαλιστικό), Ποτάμι και Ανεξάρτητοι Έλληνες. Αυτό αλλάζει ριζικά τη κατάσταση.

Στις 5 Ιουλίου του 2015, μετά το δημοψήφισμα που προώθησε η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα και η Βουλή των Ελλήνων, ο ελληνικός λαός απέρριψε με συντριπτική πλειοψηφία τη συνέχιση της λιτότητας που ήθελαν να επιβάλουν οι θεσμοί, παλαιότερα «τρόικα». Αποτελεί μια σπουδαία νίκη για τη δημοκρατία. Ωστόσο, εάν τεθεί σε εφαρμογή, η συμφωνία της Δευτέρας 13 Ιουλίου 2015, θα σημάνει τη συνέχιση της λιτότητας, στο πλαίσιο μιας νέας πολυετούς συμφωνίας. Κάτι που είναι σε πλήρη αντίθεση με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Η Βουλή υιοθέτησε αυτή τη συμφωνία κάτω από τις απειλές των πιστωτών (εκβιασμός για πτώχευση των τραπεζών και για Grexit) που άσκησαν ενσυνείδητα βία στις ελληνικές αρχές.

Αυτή η συμφωνία περιλαμβάνει την εγκατάλειψη μιας σειράς πολύ σημαντικών δεσμεύσεων από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ κατά την προεκλογική εκστρατεία που του επέτρεψαν να αποκτήσει μια νίκη ιστορικής σημασίας, στις 25 Ιανουαρίου 2015. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύτηκε απέναντι στον Ελληνικό λαό και ήταν τραγικό που μια πλειοψηφία των βουλευτών και των υπουργών του δεν σεβάστηκε αυτή τη δέσμευση, ιδιαίτερα όταν  ο λαός του πρόσφερε μια πολύ σαφή υποστήριξη τόσο στις 25 Ιανουαρίου, όσο και στις 5 του Ιούλη 2015.

Οι παραχωρήσεις που έγιναν προς τους πιστωτές από την ελληνική κυβέρνηση και την ελληνική Βουλή αφορούν στις συντάξεις, με περαιτέρω μείωση (ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ είχε δεσμευτεί για την αποκατάσταση του 13ης σύνταξης για τους χαμηλοσυνταξιούχους μέχρι € 700 το μήνα) και επιμήκυνση της ηλικίας συνταξιοδότησης, στους μισθούς που θα παραμείνουν μειωμένοι, στις εργασιακές σχέσεις που θα είναι πιο επισφαλείς, στην αύξηση των έμμεσων φόρων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που πλήττουν τα χαμηλά εισοδήματα, στη συνέχιση και στην επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, στη συσσώρευση νέων αθέμιτων χρεών (τουλάχιστον 80 επιπρόσθετα δισεκατομμύρια) για την εξόφληση των προηγούμενων και τη συνέχιση ανακεφαλαίωσης των τραπεζών ενώ τις αφήνει στα χέρια ιδιωτικού τομέα που ευθύνεται για τη κρίση, στη μεταβίβαση των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων αξίας σε ένα ανεξάρτητο ταμείο, στη συνεχιζόμενη εγκατάλειψη σημαντικών στοιχείων του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης, στον περιορισμό της νομοθετικής εξουσίας προς όφελος των πιστωτών ...

Σε αντίθεση με αυτούς που λένε ότι σε αντάλλαγμα για αυτές τις επιζήμιες παραχωρήσεις, η Ελλάδα θα έχει τρία χρόνια ανάπαυλας και θα ενισχυθεί σημαντικά η οικονομική δραστηριότητα, η πραγματικότητα θα αποδείξει ότι με τη συνεχή συμπίεση της ζήτησης από τα νοικοκυριά και των  δημόσιων δαπανών, θα είναι αδύνατο να προκύψει το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα που ανακοινώθηκε στο πρόγραμμα.

Οι αρνητικές συνέπειες θα είναι αναπόφευκτες: σε μερικούς μήνες ή στις αρχές του επόμενου έτους το αργότερο, οι πιστωτές θα επιτεθούν στις ελληνικές αρχές για την αποτυχία να συμμορφωθούν με τις δεσμεύσεις τους όσον αφορά την πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού και θα προωθήσουν νέες απαιτήσεις. Δεν θα υπάρξει καμία ανάπαυλα για τον λαό και για την ελληνική κυβέρνηση. Οι πιστωτές θα  απειλήσουν ότι δε θα καταβάλουν τα προβλεπόμενα ποσά, αν δεν ληφθούν νέα μέτρα λιτότητας. Οι ελληνικές αρχές θα εμπλακούν στα γρανάζια συνεχών παραχωρήσεων (2).

Η Επιτροπή Αλήθειας για το δημόσιο χρέος, που ιδρύθηκε από την Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων, έχει καταδείξει στην προκαταρκτική έκθεση που δημοσίευσε στις 17 και 18 Ιουνίου 2015 ότι το χρέος που απαιτείται από τους πιστωτές σήμερα, πρέπει να θεωρηθεί παράνομο και απεχθές. Η Επιτροπή απέδειξε επίσης ότι δεν είναι βιώσιμο. Με βάση τα επιχειρήματα που βασίζονται στο διεθνές και το εθνικό δίκαιο, η ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να είχε αναστείλει με κυρίαρχο τρόπο την πληρωμή του χρέους, έτσι ώστε να ολοκληρωθεί ο έλεγχος του χρέους. Μια τέτοια αναστολή των πληρωμών ήταν και είναι απολύτως εφικτή. Από τον Φεβρουάριο του 2015, η Ελλάδα κατέβαλε 7 δις€ στους πιστωτές χωρίς αυτοί να έχουν καταβάλει τα 7,2 δις€, την τελευταάα δόση που προέβλεπε το πρόγραμμα, το οποίο έληξε στις 30 Ιουνίου 2015. Κι άλλα ποσά έπρεπε να καταβληθούν στην Ελλάδα και δεν καταβλήθηκαν: oι τόκοι των ελληνικών ομολόγων οι οποίοι παρακρατούνται από την Κεντρική Ευρωπαϊκή  Τράπεζα, η προβλεπόμενη έκπτωση για την ανακεφαλαίωση των Τραπεζών κ.ο.κ

 Αν η Ελλάδα αναστείλει την πληρωμή του χρέους προς τους διεθνείς πιστωτές, θα είχε εξοικονομήσει περίπου 12 δις, τα οποια θα έπρεπε να αποδώσει από τώρα και έως το τέλος του 2015(3). Η αναστολή πληρωμής του χρέους θα είχε οδηγήσει σε παραχωρήσεις των πιστωτών απέναντι στις ελληνικές αρχές. Μια δραστική μείωση του χρέους θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί είτε με διαπραγματεύσεις, είτε με μονομερή καταγγελία σε περίπτωση ναυαγίου των διαπραγματεύσεων. Εφαρμόζοντας τη συμφωνία της 13^ης Ιουλίου, η κυβέρνηση θα γίνει άμεσα συνένοχος στη παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων προκειμένου να αποπληρώσει ένα χρέος που είναι άνομο, παράνομο, απεχθές και μη βιώσιμο.

Η παραμονή στην Ευρωζώνη είναι δυνατή με την ανάληψη μιας σειράς μέτρων αυτοπροστασίας και εκκίνησης της οικονομίας, στα πλαίσια της εθνικής κυριαρχίας της χώρας.

Ο κάθε ένας μπορεί, πλέον, να διαπιστώσει ότι είναι αδύνατον να πεισθούν η ΕΕ, το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις των λοιπών ευρωπαϊκών κρατών, μέσα από διάλογο να συμφωνήσουν σε μέτρα τα οποία σέβονται τα Δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών, και γενικότερα, των λαών. Το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου, του οποίου ήταν πολέμιοι, δεν τους έπεισε. Αντίθετα, καταπνίγοντας τα θεμελιώδη δημοκρατικά δικαιώματα, έκαναν τις απαιτήσεις τους ακόμα πιο σκληρές.

Εάν οι ελληνικές αρχές και ο λαός δεν πάρουν μέτρα σθεναρής υπεράσπισης της εθνικής κυριαρχίας, δεν θα μπορέσουν να δώσουν τέλος στην συνεχιζόμενη παραβίαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία απορρέει από τις απαιτήσεις των πιστωτών.

Μια σειρά μέτρων θα έπρεπε να ληφθούν σε ευρωπαϊκή κλίμακα, ώστε να αποκατασταθεί η κοινωνική δικαιοσύνη και μια αυθεντική Δημοκρατία.

Από τεχνικής άποψης δεν θα είναι πολύπλοκο να εφαρμοστούν, όμως θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το πολιτικό περιβάλλον και οι συσχετισμοί δυνάμεων που επικρατούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στα πλαίσια των οποίων χώρες με προοδευτική κυβέρνηση δεν μπορούν να ελπίζουν ότι θα εισακουσθούν και θα υποστηριχτούν από την ΕΕ, την ΕΚΤ, και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

Αντίθετα, αυτοί οι θεσμοί, από κοινού με το ΔΝΤ και τις νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις των άλλων χωρών έχουν εξαπολύσει σκληρή επίθεση εναντίον του “πειράματος” στην Ελλάδα, ώστε να αποτρέψουν τους λαούς της Ευρώπης από παρόμοιες επιλογές, επιβάλλοντας το νεοφιλελεύθερο μοντέλο σαν την μοναδική διέξοδο. Αντίθετα, με μια σειρά ισχυρών μέτρων, οι ελληνικές αρχές, θα μπορούσαν να τους είχαν αποσπάσει σημαντικές παραχωρήσεις ή απλά, να τους υποχρεώσουν να αποδεχθούν ειλημμένες αποφάσεις. Κάνοντας λάθος, η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα πήρε το δρόμο της διαρκούς διαπραγμάτευσης με μόνο στόχο να ανανεώσει μια συμφωνία με τους πιστωτές ενώ θα έπρεπε να την τερματίσει.

Ήταν εξίσου θεμελιώδης η αποδοχή μιας εναλλακτικής στρατηγικής, ενθαρρύνοντας μαζικές λαϊκές κινητοποιήσεις στην Ελλάδα και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.

Η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να είχε στηριχτεί σε αυτό το κίνημα, ώστε να αποφύγει τις αναμενόμενες απόπειρες απομόνωσής που δεν έλειψαν  εκ μέρους των δυνάμεων που αντιτίθενται στις αλλαγές για την αποκατάσταση κοινωνικής δικαιοσύνης.

Μια τέτοια πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης θα είχε ενισχύσει τις λαϊκές κινητοποιήσεις καθώς και την εμπιστοσύνη των πολιτών στις δικές τους δυνάμεις. Η πραγματοποίηση του δημοψηφίσματος  της 5^ης Ιουλίου θα μπορούσε να είχε αποτελέσει ένα στοιχείο κλειδί  αυτής της κινητοποίησης αλλά η νίκη του Όχι (της οποίας προηγήθηκε μια μεγάλη κινητοποίηση στους δρόμους) δεν έγινε σεβαστή  μια και ήδη από την επόμενη μέρα η κυβέρνηση ενωνόταν με τη δεξιά για να προετοιμάσει μια πρόταση που έκανε απαράδεκτες παραχωρήσεις στους πιστωτές.

Δίπλα στην αναστολή πληρωμής του χρέους ως παράνομου, άνομου,  απεχθούς και μη βιώσιμου, παραθέτω κάποιες προτάσεις οι οποίες θα πρέπει να υποβληθούν, με επείγοντα χαρακτήρα., στον δημοκρατικό διάλογο εφόσον στοχεύουν να βοηθήσουν στην ανάκαμψη της Ελλάδας. Προφανώς, δεν είναι η σημερινή κυβέρνηση που θα θελήσει να εφαρμόσει αυτά τα μέτρα.

1. Το ελληνικό δημόσιο αποτελεί τον πλειοψηφούντα μέτοχο των μεγάλων τραπεζών στην χώρα (αντιπροσωπεύοντας το 80% της ελληνικής τραπεζικής αγοράς) και κατά συνέπεια θα έπρεπε να ασκεί πλήρη έλεγχο στις τράπεζες ώστε να προστατεύονται οι ιδιωτικές καταθέσεις και να προστατεύσει την εσωτερική πίστωση για να στηρίξει την κατανάλωση. Από μια άποψη θα έπρεπε ως συνέπεια της πλειοψηφικής συμμετοχής του κράτους στις τράπεζες, να τους παραχωρηθεί καθεστώς δημόσιας επιχείρησης. Το κράτος θα έπρεπε να οργανώσει μια συντεταγμένη πτώχευση των τραπεζών, διασφαλίζοντας την προστασία των μικρομετόχων και των καταθετών(πλήρης προστασία των καταθέσεων μέχρι τα 100.000 ευρώ). Πρόκειται για αποκατάσταση του κόστους εξυγίανσης των τραπεζών από την παγκόσμια κηδεμονία και τους ιδιώτες μεγαλομετόχους, αφού είναι εκείνοι που προκάλεσαν την κρίση και κατόπιν εκμεταλλεύτηκαν την στήριξη του δημοσίου. Η δημιουργία μιας bad bank θα έχει σκοπό να απομονώσει τα τοξικά ομόλογα, στην προοπτική μιας διαχείρισης απάλειψης τους. Πρέπει επιτέλους οι υπεύθυνοι της τραπεζικής κρίσης να πληρώσουν, να εξυγιανθεί σε βάθος ο χρηματοπιστωτικός τομέας και να τεθεί στην υπηρεσία του λαού και της πραγματικής οικονομίας.

2. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να πάρει τον έλεγχο της κεντρικής τράπεζας, της οποίας σήμερα προΐσταται ο Γιάννης Στουρνάρας (τοποθετημένος σε αυτήν την θέση από την κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά), και ο όποιος με όλες του τις δυνάμεις εμποδίζει τις αλλαγές που επιθυμεί ο λαός. Αποτελεί έναν Δούρειο Ίππο των συμφερόντων των ιδιωτικών τραπεζών και των νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων της Ευρώπης. Η Τράπεζα της Ελλάδας θα πρέπει να μπει στην υπηρεσία των συμφερόντων του ελληνικού λαού.

3. Η Ελληνική κυβέρνηση έχει, επίσης, τη δυνατότητα να δημιουργήσει ηλεκτρονικό νόμισμα (σε ευρώ) για χρήση στο εσωτερικό της χώρας. Κατά συνέπεια το Δημόσιο θα μπορούσε να αυξήσει τις συντάξεις και τους μισθούς του δημοσίου τομέα και να πληρώνει την ανθρωπιστική βοήθεια σε δικαιούχους, ανοίγοντας ηλεκτρονικό λογαριασμό για την πληρωμή πολλαπλών υποχρεώσεων, όπως λογαριασμούς ηλεκτρικού, νερού, εισιτηρίων, μέσων μαζικής μεταφοράς, φόρων, τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης κλπ. Αντίθετα με αβάσιμες προκαταλήψεις, το ιδιωτικό εμπόριο θα έχει κάθε συμφέρον να αποδεχτεί αυτόν τον τρόπο ηλεκτρονικής πληρωμής, εφόσον με αυτόν τον τρόπο θα έχουν ροή εμπορεύματος και δυνατότητα τακτοποίησης λογαριασμών σε δημόσιες υπηρεσίες με τις οποίες συναλλάσσονται. Η δημιουργία ηλεκτρονικού νομίσματος, επιπλέον, θα επέτρεπε την μείωση των αναγκών της χώρας σε ευρώ. Οι συναλλαγές με το ηλεκτρονικό νόμισμα θα μπορούσαν να γίνονται μέσω κινητών τηλεφώνων, όπως συμβαίνει σήμερα στον Ισημερινό.

Η κυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να εκδώσει δημόσιους τίτλους, σε χαρτί, τύπου ΙOU's (i owe you), ισοδύναμα χαρτονομισμάτων των 10, 20, 50 ευρώ κ.λπ. αντιμετωπίζοντας έτσι, την έλλειψη ρευστότητας στην οικονομία. Το πλεονέκτημα τους απέναντι στη δραχμή είναι ότι αφήνουν ανοιχτή την πόρτα σε διαπραγματεύσεις και επιτρέπουν στην Ελλάδα, επίσημα, να παραμένει στην Ευρωζώνη.

4. Ο έλεγχος κίνησης κεφαλαίων θα πρέπει να παραμείνει, παράλληλα όμως, θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ έλεγχος των τιμών κατανάλωσης.

5. Ο οργανισμός που επιφορτίζεται με τις ιδιωτικοποιήσεις θα πρέπει να αντικατασταθεί από μια δημόσια δομή διαχείρισης εθνικού πλούτου (με άμεσο τερματισμό των ιδιωτικοποιήσεων) η οποία θα προστατεύει την δημόσια περιουσία, αποδίδοντας εισοδήματα.

6. Θα πρέπει να υιοθετηθούν νέα μέτρα στην κατεύθυνση φορολογικής δικαιοσύνης, ώστε να ενισχυθούν τα ήδη εφαρμοζόμενα, κυρίως με αυστηρή φορολόγηση του 10% των πλούσιων (με ιδιαίτερη έμφαση στο 1% των πολύ πλούσιων), τόσο των εισοδημάτων τους όσο και της περιουσίας τους. Επίσης θα πρέπει να αυξηθεί η φορολογία στα κέρδη των μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων καθώς και να κατατγηθεί η εξαίρεση φορολόγησης των εφοπλιστών. Θα  πρέπει να φορολογηθεί η ορθόδοξη εκκλησία , η οποία έχει αποδώσει μόνο λίγα εκατομμύρια σε φόρους το 2014.

7. Θα πρέπει να αποφασιστεί σημαντική μείωση των φόρων στα χαμηλά εισοδήματα και στους ιδιοκτήτες μικρής περιουσίας, μέτρο που θα ωφελούσε την πλειοψηφία του λαού. Μια σειρά υπηρεσιών πρώτης ανάγκης θα πρέπει να προσφέρονται δωρεάν (ηλεκτρικό, νερό μέχρι ορισμένη κατανάλωση, συγκοινωνίες, κλπ). Οι φόροι σε είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης θα πρέπει να είναι πολύ χαμηλοί.

8. Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής θα πρέπει να ενταθεί εφαρμόζοντας μέτρα εναντίον της φοροδιαφυγής μεγάλων κεφαλαίων. Με αυτό τον τρόπο θα είναι δυνατή η εκταμίευση μεγάλων ποσών.

9. Ένα ευρύ δημόσιο πρόγραμμα δημιουργίας θέσεων εργασίας θα πρέπει να δημιουργηθεί ώστε να αναδιαρθρωθούν οι δημόσιες υπηρεσίες οι οποίες διαλυθήκαν κατά την περίοδο της λιτότητας (Υγεία, Εκπαίδευση κα), και να τεθούν και τα θεμέλια για την απαραίτητη οικολογική μετάβαση.

10. Αύτη η υποστήριξη του δημοσίου τομέα θα πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα δραστικής υποστήριξης της μικρής, ιδιωτικής πρωτοβουλίας που παίζει σημαντικό ρολό σήμερα στην Ελλάδα μέσω των μικρών επιχειρήσεων.

11. Να εφαρμοστεί μια πολιτική εσωτερικού δημόσιου δανεισμού με την έκδοση τίτλων δημοσίου χρέους εντός των εθνικών συνόρων. Πράγματι, το κράτος πρέπει να δανειστεί προκειμένου να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης του πληθυσμού, για παράδειγμα με την εκτέλεση δημοσίων έργων. Κάποια από αυτά τα έργα μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τον τρέχοντα προϋπολογισμό μέσω διεκδικητικών πολιτικών επιλογών, ενώ με δημόσια δάνεια μπορούν πραγματοποιηθούν άλλα μεγαλύτερης κλιμακας έργα, όπως η μετάβαση από το «όλοι μ’ αυτοκίνητα» σε μια μαζική ανάπτυξη των δημόσιων μέσων μεταφοράς, η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για το περιβάλλον, η δημιουργία ή επαναλειτουργία σιδηροδρομικών γραμμών εγγύτητας σε όλη τη χώρα, σε αστικές και ημιαστικές περιοχές, ή ακόμα η ανακαίνιση, η αποκατάσταση ή η κατασκευή δημόσιων κτιρίων και κοινωνικής στέγασης με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας και με ποιοτικές ανέσεις. Αυτό αφορά και τη χρηματοδότηση του μεγάλου σχεδίου δημιουργίας θέσεων εργασίας που προτείνεται παραπάνω.

Πρέπει να καθοριστεί επειγόντως μια διαφανής πολιτική δημόσιου δανεισμού. Η πρόταση που υποστηρίζουμε είναι η εξής:

α. Ο προορισμός του δημόσιου δανεισμού θα πρέπει να εγγυάται τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, σε ρήξη με τη λογική της καταστροφής του περιβάλλοντος

β. Η χρήση του δημόσιου δανεισμού πρέπει να εκφράζει μια αναδιανεμητική βούληση για τη μείωση των ανισοτήτων. Γι’αυτό προτείνουμε τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις και τα εύπορα νοικοκυριά να δεσμεύονται με νόμιμα μέσα να αγοράσουν, για ποσά ανάλογα με τον πλούτο και το εισόδημά τους, κρατικά ομόλογα στο 0% και χωρίς αναπροσαρμογή με βάση τον πληθωρισμό. Ο υπόλοιπος πληθυσμός θα μπορεί να αποκτήσει εθελοντικά κρατικά ομόλογα με εγγυημένη θετική πραγματική απόδοση (π.χ., 3%) υψηλότερη από τον πληθωρισμό. Έτσι, εάν ο ετήσιος πληθωρισμός είναι 2%, το επιτόκιο που θα καταβάλλεται από το κράτος για το αντίστοιχο έτος θα είναι 5%. Τέτοιου είδους μέτρα θετικής διάκρισης (παρόμοια με αυτές που έχουν υιοθετηθεί για την καταπολέμηση της φυλετικής καταπίεσης στις Ηνωμένες Πολιτείες, τις ινδικές κάστες ή τις ανισότητες μεταξύ των φύλων) θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη φορολογική δικαιοσύνη και σε μια λιγότερο άνιση κατανομή του πλούτου.

γ. Τέλος, οι ελληνικές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν τη συνέχιση των εργασιών της Επιτροπής λογιστικού ελέγχου και των άλλων επιτροπών που εργάζονται για τα μνημόνια και τις πολεμικές αποζημιώσεις.

Κι άλλες συμπληρωματικές δράσεις, που θα συζητηθούν και θα αποφασιστούν δημοκρατικά, είναι βέβαια πιθανό να έρθουν να συμπληρώσουν αυτό το πρώτο πακέτο έκτακτης ανάγκης που μπορεί να συνοψιστεί στους ακόλουθους πέντε πυλώνες:

-κρατικός έλεγχος στις τράπεζες και κατά ένα μέρος στη νομισματική πολιτική,

-καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και εφαρμογή μιας δίκαιης φορολογικής μεταρρύθμισης, που θα φέρει τους αναγκαίους πόρους στο κράτος για την εφαρμογή της πολιτικής του,

-προστασία της δημόσιας περιουσίας προς όφελος της κοινωνίας,

-αποκατάσταση και ανάπτυξη των δημοσίων υπηρεσιών,

-υποστήριξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε τοπικό επίπεδο.

Είναι επίσης σημαντικό να εισέλθει η Ελλάδα σε μια συντακτική διαδικασία με την ενεργό συμμετοχή των πολιτών ώστε να μπορέσουν να προκύψουν δημοκρατικές διαρθρωτικές αλλαγές. Για να επιτευχθεί αυτή η συνταγματική διαδικασία, θα πρέπει με καθολική ψηφοφορία να εκλεγεί συνταγματική συνέλευση για τη σύνταξη του νέου Συντάγματος. Μόλις το σχέδιο εγκριθεί από τη συνταγματική συνέλευση, η οποία θα επεξεργάζεται και τις ενδεχόμενες προτάσεις και παρατηρήσεις των πολιτών, θα πρέπει να υποβληθεί στη λαϊκή ψήφο.

Έξοδος από την Ευρωζώνη. Με δεδομένη την αποδοχή της συμφωνίας της 13^ης Ιουλίου από το ελληνικό Κοινοβούλιο, η προοπτική της εθελούσιας εξόδου από το ευρώ είναι μια επιλογή που πρέπει ξεκάθαρα να προταθεί. Όλο και πιο πολλοί Έλληνες και πολίτες άλλων χωρών της Ευρώπης καταλαβαίνουν ότι δεν υπάρχει λύση επωφελής για τους λαούς  στο εσωτερικό της Ευρωζώνης. Σε περίπτωση εξόδου από την Ευρωζώνη, ισχύουν και πάλι τα προαναφερθέντα μέτρα, και ειδικά η κοινωνικοποίηση των τραπεζών κατά το πρότυπο της εθνικοποίησης του τραπεζικού συστήματος που εφαρμόστηκε στη Γαλλία κατά την Απελευθέρωση. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να συνδυαστούν με μια σημαντική νομισματική μεταρρύθμιση αναδιανομής  ανάλογη της νομισματικής μεταρρύθμισης που πραγματοποιήθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο από τη βελγική κυβέρνηση. Η μεταρρύθμιση αυτή θα στοχεύει τα εισοδήματα εκείνων που πλούτισαν στις πλάτες των άλλων. Η αρχή είναι απλή: κατά την αλλαγή του νομίσματος, η αυτόματη ισοτιμία μεταξύ του παλαιού και του νέου νομίσματος (1 ευρώ έναντι μιας νέας δραχμής για παράδειγμα) δεν είναι εγγυημένη παρά μόνο μέχρι ένα ορισμένο ανώτατο όριο.

Πάνω από αυτό το όριο, το υπερβάλλον ποσό θα τοποθετείται σε δεσμευμένο λογαριασμό, αφού δικαιολογηθεί και επικυρωθεί η προέλευσή του. Έτσι το ποσό που υπερβαίνει το ανώτατο όριο αλλάζει με μια λιγότερο ευνοϊκή ισοτιμία (για παράδειγμα, δύο πρώην ευρώ, έναντι μιας νέας δραχμής). Σε περίπτωση αποδεδειγμένα παράνομης προέλευσης, το ποσό μπορεί να κατασχεθεί. Μια τέτοια νομισματική μεταρρύθμιση επιτρέπει μια κοινωνικά πιο δίκαιη διανομή μέρους του πλούτου. Ένας άλλος στόχος της μεταρρύθμισης είναι η μείωση της νομισματικής μάζας σε κυκλοφορία, προκειμένου να καταπολεμήσει τις πληθωριστικές τάσεις. Για να είναι αποτελεσματική, θα πρέπει να έχει θεσπιστεί αυστηρός έλεγχος των κινήσεων κεφαλαίων και του συναλλάγματος.

Εδώ παραθέτω ένα παράδειγμα (φυσικά, τα ποσοστά που αναφέρονται μπορεί να αλλάξουν μετά από μελέτη της κατανομής των αποταμίευσης ρευστών των νοικοκυριών και την υιοθέτηση αυστηρότερων κριτηρίων):

1€ αντιστοιχεί σε 1 Νέα Δραχμή (n.D.) μέχρι το ποσό των 200.000 ευρώ
1€ = 0,7 n.D. από 200.000 έως και 500.000 ευρώ
1€ = 0,4 n.D. από 500.000 έως και 1 εκατομ. Ευρώ
1€ = 0,2 n.D. πάνω από 1 εκατομ ευρώ.

Σ’ένα νοικοκυριό με 200.000€ μετρητά αντιστοιχούν 200.000 νΔρ.

Εάν έχει 400.000€, αντιστοιχούν 200.000+140.000=340.000 νΔρ.

Εάν έχει 800.000€, αντιστοιχούν 200.000+210.000+120.000= 530.000 νΔρ.

Εάν έχει 2εκατ €, αντιστοιχούν 200.000+210.000+200.000+200.000=810.000 νΔρ

Μια πραγματικά νέα εναλλακτική λογική μπορεί να ενεργοποιηθεί. Και η Ελλάδα μπορεί επιτέλους να πάψει να είναι υπό τον έλεγχο των πιστωτών της. Οι λαοί της Ευρώπης θα μπορούσαν να ξαναβρούν την ελπίδα για μια αλλαγή προς όφελος της δικαιοσύνης. Για να το πετύχουμε πρέπει να ενισχύσουμε τις προσπάθειες για λαϊκή κινητοποίηση τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

|1| Ερίκ Τουσέν (Eric Toussaint), διδάκτωρ πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης και του Paris VIII, είναι εκπρόσωπος της CADTM. Eπιστημονικός συντονιστής της Επιτροπής Αλήθειας για το δημόσιο χρέος που ιδρύθηκε από την Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων, τον Απρίλιο του 2015.

|2| Ο συγγραφέας ευχαριστεί  τους Σταύρο Τομπάζο, Daniel Munevar, Patrick Saurin, Michel Husson και Damien Millet για τις συμβουλές τους κατά τη σύνταξη του παρόντος εγγράφου. Ο συγγραφέας φέρει, ωστόσο, την πλήρη ευθύνη για το περιεχόμενο του παρόντος κειμένου.

|3| 6.640 δις και  5.250δις €, αντίστοιχα, θα πρέπει να πληρωθούν στην ΕΚΤ και το ΔΝΤ πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2015. Πηγή: εφημερίδα Wall Street Journal