12 Φεβρουαρίου 2011

Αίγυπτος: Οι εργαζόμενοι, οι «μεσαίες τάξεις»,

η Χούντα και η «διαρκής επανάσταση»

του Hossam el-Hamalawy*

Από χτες 11 Φεβρουαρίου 2011, και στη πραγματικότητα από ακόμα πιο πριν, ακτιβιστές των «μεσαίων τάξεων» επιμένουν για να βάλουν οι Αιγύπτιοι τέλος στις κινητοποιήσεις τους και να επιστρέψουν στη δουλειά τους, και αυτό στο όνομα του πατριωτισμού. Το έκαναν τραγουδώντας τις πιο γελοίες παραλλαγές πάνω στο θέμα : «Ας αρχίσουμε να δημιουργούμε μια νέα Αίγυπτο», «Ας εργαστούμε περισσότερο από κάθε άλλη φορά», κλπ.

Στη περίπτωση που δεν το ξέρετε, οι Αιγύπτιοι είναι σήμερα μεταξύ εκείνων που εργάζονται πιο σκληρά στο κόσμο.

Αυτό το «αγωνιστικό» στρώμα θέλει να καταθέσουμε την εμπιστοσύνη μας στα χέρια των στρατηγών του Μουμπάρακ για να οργανώσουν τη μετάβαση στη δημοκρατία. Στη διάρκεια των 30 προηγούμενων χρόνων, αυτή η στρατιωτική χούντα αποτέλεσε τη σπονδυλική στήλη της δικτατορίας του Μουμπάρακ.

Και παρόλο που είναι δυνατό, το πιστεύω, ότι το Ανώτατο Συμβούλιο των ενόπλων δυνάμεων –που παίρνει 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες- μπορεί να προωθήσει μια μετάβαση προς μια πολιτική κυβέρνηση και προς τις εκλογές, δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι θα πρόκειται για μια κυβέρνηση που θα επωμιστεί τη συνέχεια του συστήματος. Μια κυβέρνηση που δεν θα θίξει ποτέ τα προνόμια του στρατού (μεταξύ άλλων, τα πολύ σημαντικά περιουσιακά του στοιχεία στην οικονομία). Μια κυβέρνηση που θα διατηρήσει τις ένοπλες δυνάμεις σαν ένα θεσμό που θα έχει τη τελευταία λέξη στα σημαντικά πολιτικά ζητήματα (κατά το τουρκικό πρότυπο). Που θα εγγυηθεί ότι η Αίγυπτος θα συνεχίσει να ακολουθεί την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, είτε πρόκειται για την ειρήνη με το Κράτος του απαρτχάιντ που είναι το Ισραήλ ή για να εξασφαλίσει τον ελεύθερο διάπλου της διώρυγας του Σουέζ για το στρατιωτικό στόλο των Ηνωμένων Πολιτειών, είτε επίσης για τον αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας και την εξαγωγή φυσικού αερίου στο Ισραήλ με επιδοτούμενες τιμές. Η «πολιτική» κυβέρνηση δεν έχει καμιά σχέση με μέλη ενός υπουργικού συμβουλίου που απλώς δεν φοράνε στρατιωτική στολή.  Μια πολιτική κυβέρνηση σημαίνει μια κυβέρνηση που εκπροσωπεί πραγματικά τις διεκδικήσεις και τις ελπίδες του αιγυπτιακού λαού και αυτό χωρίς τη παρέμβαση κάποιων υψηλόβαθμων. Και τούτο είναι δύσκολο να διανοηθούμε ότι μπορεί να γίνει ή να επιτραπεί από αυτή τη στρατιωτική χούντα.

Οι στρατιωτικοί ήταν ο κυρίαρχος θεσμός σε αυτή τη χώρα από το 1952. Οι ηγέτες του είναι εντελώς ενσωματωμένοι στο κατεστημένο. Ενώ οι νέοι αξιωματικοί και οι στρατιώτες είναι σύμμαχοί μας, δεν μπορούμε ούτε να εμπιστευτούμε ούτε να πιστέψουμε τους στρατηγούς. Επιπλέον, αυτοί οι ηγέτες του στρατού πρέπει να ανακριθούν. Θέλω να μάθω περισσότερα σχετικά με την ενεργό συμμετοχή τους στις μπίζνες.

Όλες οι τάξεις της Αιγύπτου έλαβαν μέρος στην εξέγερση. Στη πλατεία Ταχρίρ, βρίσκατε γιούς και κόρες των ελίτ της Αιγύπτου, δίπλα σε εργαζόμενους, μέλη των μεσαίων τάξεων και των εξαθλιωμένων στρωμάτων της πόλης.

Ο Μουμπάρακ είχε πετύχει να στρέψει εναντίον του όλες τις κοινωνικές τάξεις, συμπεριλαμβανομένων και πολύ πλατιών τομέων της αστικής τάξης. Όμως, μην ξεχνάτε ότι δεν είναι παρά από τις 8-9 Φεβρουαρίου, όταν οι μαζικές απεργίες άρχισαν να κλονίζουν συθέμελα το καθεστώς, που ο στρατός εξαναγκάστηκε να υποχρεώσει τον Μουμπάρακ να παραιτηθεί επειδή το σύστημα κινδύνευε να καταρρεύσει.

Ορισμένοι εξεπλάγησαν όταν είδαν τους εργαζόμενους να κατεβαίνουν σε απεργία. Στ’αλήθεια, δεν ξέρω τι να απαντήσω. Αυτή η αντίδραση είναι σκέτη βλακεία. Οι εργαζόμενοι κατεβαίνουν σε μακρόχρονες και σκληρές απεργίες από το 1946. Και αυτές οι απεργίες ξανάκαναν την εμφάνισή τους από το 2006. Δεν φταίνε οι εργαζόμενοι αν δεν δώσατε σημασία σε αυτά τα δεδομένα.  Κάθε μέρα, στα τελευταία τρία χρόνια, σημαδεύτηκε από μια απεργία στη περιοχή του Καϊρου ή στις επαρχίες. Αυτές οι απεργίες  δεν ήταν στενά οικονομικές, ήταν επίσης, από την ίδια τη φύση τους κάτω από αυτό το καθεστώς, πολιτικές.

Από τη πρώτη μέρα της εξέγερσής μας, η εργατική τάξη έλαβε μέρος στις κινητοποιήσεις. Ποιοι, νομίζετε, ότι ήταν εκείνοι που διαδήλωναν στη Μαχάλα, στο Σουέζ και στο Καφρ ελ-Νταουάρ, για παράδειγμα; Ωστόσο, οι εργαζόμενοι μετείχαν σε αυτές τις κινητοποιήσεις ως διαδηλωτές και όχι απαραιτήτως ως εργαζόμενοι –με την έννοια ότι δεν κινητοποιούνταν ξεχωριστά. Είναι η κυβέρνηση που μπλοκάρισε την οικονομία –και όχι οι διαδηλωτές με τις διαδηλώσεις τους- κλείνοντας τις τράπεζες και τα εργοστάσια. Αυτή ήταν μια καπιταλιστική απεργία με στόχο να προκαλέσει φόβο στον αιγυπτιακό λαό. Όμως, όταν η κυβέρνηση προσπάθησε να ξαναβάλει τη χώρα σε «μια φυσιολογική κατάσταση», τη Κυριακή 5 του Φλεβάρη, οι εργαζόμενοι που επέστρεψαν στις επιχειρήσεις τους συζήτησαν τη κατάσταση και άρχισαν να οργανώνονται, μπαίνοντας σε ένα όλο και μεγαλύτερο απεργιακό κίνημα.

Αυτές οι εργατικές απεργίες, εκείνη τη βδομάδα, ήταν ταυτόχρονα και  οικονομικές και πολιτικές. Σε μερικά μέρη, οι εργαζόμενοι δεν ζητούσαν τη πτώση του καθεστώτος αλλά χρησιμοποιούσαν σε πολλές περιπτώσεις τα ίδια συνθήματα με εκείνα της πλατείας Ταχρίρ.  Τουλάχιστον στις απεργίες που μπόρεσα να εξετάσω, -και είμαι βέβαιος πως υπάρχουν και άλλα παραδείγματα- οι εργαζόμενοι πρόβαλαν διεκδικήσεις πολιτικές και αλληλεγγύης με την επανάσταση.

Αυτοί οι εργαζόμενοι δεν θα γυρίσουν αμέσως ήσυχα στα σπίτια τους, στη «φυσιολογική ζωή». Άρχισαν τις απεργίες τους επειδή δεν μπορούν να θρέψουν τις οικογένειές τους. Ενθαρρύνθηκαν από την ανατροπή του Μουμπάρακ και δεν μπορούν να γυρίσουν να δουν τα παιδιά τους να τους λένε ότι ο στρατός υποσχέθηκε να τους προσφέρει τροφή και δικαιώματα σε, δεν ξέρω πόσους, μήνες. Πολλοί από τους απεργούς πρόβαλαν ήδη νέες διεκδικήσεις που αφορούν τη δημιουργία ανεξάρτητων συνδικάτων σε ρήξη με τη διεφθαρμένη και κρατικοδίαιτη επίσημη Ομοσπονδία συνδικάτων.

Σήμερα, 12 του Φλεβάρη, πήρα τη πληροφορία ότι χιλιάδες εργαζόμενοι στις δημόσιες μεταφορές άρχισαν κινητοποιήσεις στο Ελ-Γκαμπάλ ελ-Αχμάρ. Κινητοποιούνται επίσης οι συμβασιούχοι στη χαλυβουργία Helwan Steel Mills. Χιλιάδες εργαζόμενοι στα εργοστάσια ζάχαρης el-Hawamdiya Sugar Factory  είναι κινητοποιημένοι. Και οι εργαζόμενοι του πετρελαϊκού τομέα θα αρχίσουν απεργία αύριο (13 του Φλεβάρη) με οικονομικές διεκδικήσεις καθώς και με το αίτημα να απομακρυνθεί ο υπουργός Sameh Fahmy. Θα διακόψουν την εξαγωγή φυσικού αερίου στο Ισραήλ. Και μας έρχονται πολλές πληροφορίες για άλλες απεργίες σε βιομηχανικά κέντρα.

Αυτή την ώρα, η κατάληψη της πλατείας Ταχρίρ πιθανόν να ανασταλεί. Όμως, πρέπει τώρα να μεταφέρουμε την Ταχρίρ στα εργοστάσια. Όταν η επανάσταση συνεχίζεται, τότε σημειώνεται ταξική πόλωση. Πρέπει να μείνουμε σε εγρήγορση. Δεν πρέπει να σταματήσουμε εδώ… Έχουμε στα χέρια μας τα κλειδιά της απελευθέρωσης όλης της περιοχής, όχι μόνο της Αιγύπτου. Η προοπτική είναι εκείνη μιας «διαρκούς επανάστασης»  (επέκταση και βάθεμα) που θα εξασφαλίσει στο λαό αυτής της χώρας μια άμεση δημοκρατία από τα κάτω.

* Το παραπάνω κείμενο του Αιγύπτιου δημοσιογράφου και μπλόγκερ Hossam el-Hamalawy δημοσιεύτηκε στα αγγλικά στην ιστοσελίδα Jadaliyya. Ο Hossam el-Hamalawy είναι μέλος της οργάνωσης Σοσιαλιστές Επαναστάτες καθώς και του Κέντρου Σοσιαλιστικών Μελετών του Καϊρου. Μετέχει στην ομάδα των νεαρών «cyberguerilleros» που βρέθηκαν στην αφετηρία της αιγυπτιακής εξέγερσης και στη κατάληψη της πλατείας Ταχρίρ.