Ένα πολύ σπουδαίο κείμενο της Νάντιας Βαλαβάνη για την πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα

του Γιώργου Μητραλιά

Τολμούμε να πούμε πως το κείμενο της Νάντιας Βαλαβάνη, που παραθέτουμε στη συνέχεια, συνιστά αναμφίβολα μια αναπάντεχη και συνάμα εξαιρετικά ευχάριστη έκπληξη. Οι λόγοι πολλοί. Καταρχήν, ξεχωρίζει μόνο και μόνο επειδή κάνει ακριβώς ό,τι δεν έχει κανείς από τους πρωταγωνιστές της -ιστορικής σημασίας- περιπέτειας της πρώτης αριστερής ελληνικής κυβέρνησης, της κυβέρνησης Τσίπρα: ένα κριτικό απολογισμό των πεπραγμένων της και των συνεπειών τους. Και αυτό με ένα σχεδόν λακωνικό αλλά ταυτόχρονα ιδιαίτερα περιεκτικό κείμενο, που δεν έχει καμιά σχέση με την παραδοσιακή και συνήθως κενή περιεχομένου λογοδιάρροια της ελληνικής αριστεράς.

Κατόπιν, ξεχωρίζει επειδή αυτός ο κριτικός απολογισμός της γίνεται με αναφορά στα δύο βασικά, αλλά -δυστυχώς- εντελώς απαξιωμένα και ξεχασμένα σήμερα, ιδρυτικά χαρακτηριστικά στοιχεία της αριστεράς: το διεθνισμό και την ταξική πάλη. Και είναι ακριβώς για αυτό το λόγο, που ο κριτικός απολογισμός της Βαλαβάνη κατορθώνει να εντοπίσει εξ αρχής τις βασικές αιτίες της παταγώδους αποτυχίας της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα στην άρνηση της τόσο «να συγκρουστεί ανοιχτά με τους δανειστές», όσο και να απευθυνθεί « όχι στις κυβερνήσεις, αλλά στους λαούς της Ευρώπης και του κόσμου». (1)

Και τέλος, το κείμενο της Βαλαβάνη ξεχωρίζει και αποδεικνύεται τεράστιας χρησιμότητας για το σήμερα αλλά και το αύριο του εργατικού και σοσιαλιστικού κινήματος, επειδή επιλέγοντας να προσδιορίσει τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της αποτυχίας της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα, κατορθώνει να εντοπίσει τις καταστροφικές αλλαγές που αυτή προκάλεσε -και εξακολουθεί να προκαλεί- στους ταξικούς συσχετισμούς δυνάμεων στη χώρα μας. Με άλλα λόγια, η Βαλαβάνη εξηγεί την παρατεταμένη παρούσα κρίση και αφασία της ελληνικής αριστεράς ως άμεση συνέπεια της ιστορικών διαστάσεων ήττας που υπέστη το ελληνικό εργατικό και σοσιαλιστικό κίνημα με τη συνθηκολόγηση της ηγεσίας του Σύριζα εκείνον τον μοιραίο Ιούλιο του 2015!

Ας μας επιτρέψει όμως η Κα Βαλαβάνη να προσθέσουμε στον απολογισμό της κάτι ακόμα που θεωρούμε ίσως ακόμα μεγαλύτερης σημασίας επειδή βρίσκεται στην καρδιά των σημερινών δεινών της ελληνικής αλλά και απανταχού γης αριστεράς. Η κυβέρνηση Τσίπρα, και κατ’επέκταση η ηγεσία του Σύριζα, δεν πρόδωσαν τις ελπίδες μόνον των Ελλήνων πολιτών που τους είχαν εμπιστευθεί. Πρόδωσαν και τις ελπίδες που είχαν επενδύσει σε αυτούς -και δευτερευόντως στο ισπανικό Podemos που ακολουθεί παράλληλη πορεία με τον Σύριζα- εκατομμύρια αριστερών και μη αριστερών πολιτών σε όλη την Ευρώπη ή ακόμα και πέρα από αυτήν! Και είναι ακριβώς επειδή προδόθηκαν αυτές οι ελπίδες που είχαν εναποθετηθεί στον ελληνικό Σύριζα και στο ισπανικό Podemos την ώρα που η πολύπλευρη κρίση βάθαινε, οι παραδοσιακές αριστερές γίνονταν όλο και πιο παράλυτες και αναξιόπιστες, και η ακροδεξιά βρισκόταν ήδη σε αλματώδη άνοδο και δεν υπήρχε στον ορίζοντα καμιά άλλη «σωτήρια» εναλλακτική λύση, που οι διεθνείς συνέπειες της συνθηκολόγησης της κυβέρνησης Τσίπρα είναι ακόμα πιο καταστροφικές από τις καθαρά ελληνικές! Και αυτό επειδή κυρίως με τον Σύριζα και κατόπιν με το Podemos χρεοκοπημένους, αλλά και με τους αριστερούς ανίκανους να εξηγήσουν το γιατί αυτής της χρεοκοπίας, ήταν εντελώς επόμενο να δούμε όλο αυτό τον κόσμο που τους είχε πιστέψει και εμπιστευθεί ως ύστατη σανίδα σωτηρίας του, να χάνει ταυτόχρονα και το ηθικό και το μπούσουλα του. Η συνέχεια είναι πασίγνωστη: στα ερείπια που άφησε πίσω της αυτή η προδοσία τόσων και τόσων περίπου υπαρξιακών ελπίδων εκατομμυρίων απλών ανθρώπων που δεν ήταν μόνο αριστεροί, θέριεψε και γιγαντώθηκε η σκληρή νοσταλγική ακροδεξιά των δαιμόνων του μεσοπολέμου, που απειλεί σήμερα με αφανισμό την ανθρωπότητα και τον πλανήτη.

Διαβάστε λοιπόν με τη δέουσα προσοχή αυτό το πολύ σημαντικό κείμενο της Νάντιας Βαλαβάνη που αν και δημοσιεύτηκε πριν από ένα μήνα, δεν έχει προκαλέσει την παραμικρή αντίδραση/σχολιασμό από τους Έλληνες αριστερούς όλων των ευαισθησιών και αποχρώσεων, που προτιμούν να το αγνοούν επιδεικτικά…

Σημείωση

1. Ήδη από την επαύριο του σχηματισμού της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα, ο γράφων είχε δημοσιεύσει άρθρα στα οποία επέμενε ότι αυτή η κυβέρνηση δεν είχε παρά μόνο ένα ατού και όπλο απέναντι στους εχθρούς της: την έμπρακτη αλληλεγγύη των εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών που εναπόθεταν τις ελπίδες τους στον Σύριζα και στην κυβέρνηση του. Και για αυτό καλούσε πιεστικά τις ηγεσίες του Σύριζα και της κυβέρνησης Τσίπρα να οργανώσουν αμέσως αυτή τη διεθνή αλληλεγγύη με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Βλέπε τα άρθρα μας: 
Ποια απάντηση του Σύριζα στην αλληλεγγύη εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών;
Οι καλύτεροί μας σύμμαχοι, οι 300.000 της Πουέρτα ντελ Σολ!

Η απάντηση της ΝΑΝΤΙΑΣ ΒΑΛΑΒΑΝΗ στο ερώτημα της έρευνας γνώμης της "Εποχής" 10 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ 2015

Το 2015 η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, εκλεγμένη με τη δέσμευση απέναντι στο λαό να πετύχει «ένα έντιμο συμβιβασμό εξόδου από τα μνημόνια», αφού έκανε – κάναμε – το λάθος να συνεχίσει να πληρώνει τις δόσεις χρέους μέχρι τελικής εξάντλησης των δημοσίων ταμείων, βρέθηκε με την πλάτη στον τοίχο μπροστά σε τρεις εναλλακτικές επιλογές:

Πρώτη: Να συγκρουστεί ανοιχτά με τους δανειστές, απευθυνόμενη πλέον όχι στις κυβερνήσεις, αλλά στους λαούς της Ευρώπης και του κόσμου, περιβαλλόμενη με το κύρος που της έδινε το κατηγορηματικό λαϊκό πρόσταγμα του Ιουλιανού Δημοψηφίσματος – η μοναδική εκλογική διαδικασία στον κόσμο που έγινε με κλειστές τράπεζες. Την περίοδο εκείνη, σύμφωνα με τα λεγόμενα αρμόδιου υπουργού στο υπουργικό συμβούλιο, η Ελλάδα διέθετε φάρμακα για έξι μήνες, τρόφιμα για εννέα, καύσιμα για δώδεκα. Και, θα έπρεπε να προστεθεί, επίσης ένα ανερχόμενο διεθνές κίνημα συμπαράστασης και αλληλεγγύης με απρόβλεπτη δυναμική - αν του επιτρέπαμε να ξεδιπλωθεί ανεμπόδιστα. Θα βγαίναμε νικητές μέσα από μια τέτοια αναμέτρηση; Κανείς δεν μπορεί να το ξέρει. Αν ναι, θ’ άρχιζε αναπόφευκτα το ξήλωμα του δημοσιονομικού ζουρλομανδύα του Συμφώνου Σταθερότητας. Αν όχι, δεν θα αντιμετωπιζόταν ως ήττα: Θα ήταν ο πιο έντιμος αγώνας, κληρονομιά περηφάνειας για το μέλλον – ένας αγώνας που μπορείς να πεις αδίστακτα ότι «συνεχίζεται».

Η δεύτερη επιλογή δεν είχε το μεγαλείο της πρώτης, αλλά ήταν επίσης έντιμη. Αν δεν υπήρχε η αποφασιστική ενότητα για έναν τέτοιο αγώνα, ας παραιτούνταν η κυβέρνηση κι ας εισήγαγαν το τρίτο μνημόνιο οι θαυμαστές του, εκείνοι που υποστήριζαν ότι αν τα μνημόνια (που κατάστρεψαν άπειρες ζωές) δεν ήταν της Τρόικας, θα έπρεπε να τα είχαμε εφεύρει «εμείς». Θα ήταν αναμφίβολα μια ήττα, αλλά τακτική: Σύντομα θα συγκεντρώνονταν πάλι οι αναγκαίες δυνάμεις – μαζί με το λαϊκό κίνημα, ωριμότερες και σοφότερες.

Ακολουθήθηκε η τρίτη επιλογή, δηλ. κόντρα στην εκφρασμένη λαϊκή θέληση τρίτο μνημόνιο με ό,τι δεν τολμούσε να υπογράψει ο Σαμαράς και «έξοδος» από τα μνημόνια με τραγική υπονόμευση χώρας και ανθρώπων για 60 χρόνια – μια ήττα στρατηγική, μακρόχρονα καταστροφική: Δηλητηρίασε κίνημα και αγωνιζόμενους ανθρώπους με το θατσερικό ΤΙΝΑ, διάλυσε ό,τι συλλογικό υπήρχε, βύθισε το σύνολο της Αριστεράς (κι όχι μόνο όσους είπαν το “μεγάλο Ναι”) σε υπαρξιακή κρίση. Δέκα χρόνια αργότερα αγωνιζόμαστε να κρατήσουμε το κεφάλι έξω απ’ τ’ απόνερα της.

Επανειλημμένα η Αριστερά επιχείρησε «φυγή» προς τα μπρος χωρίς ν’ ασχοληθεί με τους ανοιχτούς λογαριασμούς του παρελθόντος – συνήθως με τραγικά αποτελέσματα. Yπάρχει οποιαδήποτε περίπτωση να ξεπεραστεί η σημερινή κρίση απουσίας απ’ οτιδήποτε έχει πραγματικό νόημα κι αξία για το λαό και τον τόπο απλώς και μόνο «παρακάμπτοντας» το 2015;